Doanh nghiệp mong muốn tham gia Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ pháp luật hải quan
	Thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp
	Những bất cập khi thực hiện thủ tục chuyển đổi từ doanh nghiệp thường sang doanh nghiệp chế xuất

Hội thảo của Khoa Thuế và Hải quan tại Học viện Tài chính ngày 12/11

Hộ kinh doanh ngại chuyển đổi thành doanh nghiệp

Theo thông tin được đưa ra tại Hội thảo, việc thúc đẩy chuyển đổi hộ kinh doanh lên thành doanh nghiệp là một trong những vấn đề được ngành Thuế đặc biệt quan tâm hiện nay.

Theo TS Nguyễn Thị Minh Hằng, có đến 11% hộ kinh doanh hiện nay thuộc diện phải chuyển đổi thành doanh nghiệp nhưng chỉ có 5,6% dự kiến sẽ chuyển đổi, còn lại vẫn chọn mô hình kinh doanh hộ gia đình.

"Chỉ tính riêng tại Hà Nội, năm 2019, trong số 27.114 đơn vị đề nghị cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp chỉ có 48 doanh nghiệp mới chuyển đổi từ hộ kinh doanh. Trong khi, theo thống kê, Hà Nội có tới 300.000 hộ kinh doanh. Việc các hộ kinh doanh không chuyển đổi thành doanh nghiệp đã gây ra nhiều bất cập, khó khăn trong công tác quản lý cũng như dựng nhiều rào cản trong quá trình phát triển", TS Nguyễn Thị Minh Hằng phân tích.

Nhiều đại biểu cho rằng, rào cản lớn nhất hiện nay của vấn đề này nằm ở chính bản thân các hộ kinh doanh. Cụ thể, họ lo ngại khi chuyển lên doanh nghiệp sẽ phải thực hiện các vấn đề liên quan đến sổ sách, kế toán, lập báo cáo tài chính, lưu giữ hóa đơn, sổ sách, hộ kinh doanh còn phải đối mặt với các vấn đề liên quan đến thủ tục hành chính phức tạp.

Mặt khác, chính sách thu thuế áp dụng đối với hộ kinh doanh dựa trên doanh thu khoán rất dễ dẫn tới việc xây dựng mức doanh thu khoán thấp hơn thực tế. Từ đó dẫn tới thực trạng mức thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng trên doanh thu đối với hộ kinh doanh thấp hơn nhiều so với mức dành cho doanh nghiệp.

Đặc biệt, doanh nghiệp sẽ chịu sự quản lý rất chặt chẽ của việc tính thuế, phải căn cứ vào hóa đơn, chứng từ…Những vấn đề này khiến nhiều hộ kinh doanh đủ điều kiện cố tình không thành lập doanh nghiệp để né tránh thực hiện các quy định, nghĩa vụ và trách nhiệm xã hội…

Quản chặt việc mua bán hóa đơn

Bàn về giải pháp thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, các đại biểu cho rằng cần kiểm soát chặt chẽ hơn nữa doanh thu tính thuế. Trong đó, cần thiết phải mở rộng các điều kiện buộc các hộ kinh doanh cá thể quy mô lớn chuyển lên thành doanh nghiệp.

Theo TS Nguyễn Thị Minh Hằng, ngoài quy định về số lượng lao động, cần đưa thêm tiêu thức ngưỡng doanh thu để bắt buộc các hộ kinh doanh nếu vượt ngưỡng phải đăng ký thành doanh nghiệp; hoặc khi đạt tới ngưỡng doanh thu nhất định, thì phải chịu các quy định về thuế, sổ sách kế toán, các khoản đóng bảo hiểm bắt buộc… như doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, cần thay đổi hệ thống kế toán, thuế đơn giản, dễ dàng cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Trong đó có thể cho phép áp dụng chế độ kế toán tiền mặt đơn giản trong tính toán và ghi chép sổ sách, gần với việc ghi chép sổ sách hàng ngày của hộ kinh doanh cá thể.

Đại diện Khoa Thuế và Hải quan cũng chỉ ra một thực trạng, đó là việc các hộ kinh doanh được phép sử dụng hóa đơn bán hàng và nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân đối với doanh thu sử dụng hóa đơn. Tuy nhiên, thuế suất thuế giá trị gia tăng và thu nhập cá nhân áp dụng trên doanh thu có hóa đơn lại đang thấp hơn nhiều so với thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp (20%). Điều này dẫn đến tình trạng doanh nghiệp mua hóa đơn của hộ kinh doanh để hợp thức chi phí đầu vào.

Do vậy, để ngăn chặn hành vi gian lận, trốn thuế thì về lâu dài chỉ cho phép doanh nghiệp được sử dụng hóa đơn khi bán hàng, còn hộ kinh doanh thì không và chỉ nộp thuế theo phương pháp khoán doanh thu. Với quy định này sẽ buộc những hộ kinh doanh có quy mô lớn muốn mở rộng khối lượng bán hàng phải chuyển lên doanh nghiệp.

Một vấn đề nữa, hiện nay, mặc dù đã có những quy định về ưu đãi thuế cho doanh nghiệp nhỏ và vừa theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2017 nhưng vẫn chưa được cụ thể hóa trong các văn bản pháp luật thuế. Vì vậy, các đại biểu tại Hội thảo cũng đưa ra kiến nghị cần bổ sung thêm các ưu đãi thuế hoặc miễn giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp có thời hạn đối với doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.

Theo đó, với các hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ có thể áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp 10% thay vì 20% như hiện nay. Và những ưu đãi này nên có một thời hạn nhất định để tránh các trường hợp lợi dụng ưu đãi mà không tăng quy mô của doanh nghiệp.