Ảnh minh họa. (Nguồn: internet)

Phía NH thì cho rằng vì DN chưa đáp ứng các yêu cầu tiếp cận vốn của NH nên hai bên chưa “gặp” được nhau để tạo ra một sản phẩm giao dịch cụ thể. Phía NH mong DN chia sẻ bởi NH cũng là một DN, huy động vốn và cho vay nên phải chú ý đến các yếu tố an toàn của hệ thống, các NH đang rất nỗ lực để kéo giảm lãi suất nhưng phải có lộ trình điều chỉnh.

Doanh nghiệp loay hoay

Theo phản ánh của nhiều DN, hiện họ đang rất khó khăn về vốn trong tình hình chẳng có phương án sản xuất kinh doanh vì thị trường tiêu thụ khó khăn nên không có nguồn thu trả nợ, dẫn đến nợ quá hạn, nợ xấu NH ngày càng gia tăng. Đây là một trong những lý do khiến NH không thể cho DN vay.

Đại diện công ty TNHH Song Tâm kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử cho biết, DN muốn vay vốn để đầu tư các dự án thương mại điện tử nhưng hiện chưa có NH nào chấp nhận đầu tư cho lĩnh vực này với lý do ngành điện tử lợi nhuận nhiều nhưng rủi ro cao. Lý giải điều này, ông Phạm Linh, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Phương Đông cho rằng: Hiện tại không chỉ Việt Nam mà các nước trên thế giới đều có chung nhận định thương mại điện tử là ngành rủi ro, đặc biệt là khi triển khai tại một DN mới, thông thường phải có quỹ đầu tư theo cùng để bảo lãnh vay vốn.

Do đó, DN muốn vay phải có bước tiến trong kinh doanh, nếu DN đã kinh doanh hiệu quả, phương án kinh doanh mở rộng sẽ là điều kiện để các NH xem xét cho vay. Tùy từng ngành nghề, quá trình kiểm soát của NH đối với DN khác nhau. Tuy nhiên, đối với các ngành nhiều rủi ro, DN phải đưa thêm tài sản đảm bảo để bù vào khoản rủi ro trên.

Cho rằng điều kiện cho vay của các NH quá khó, DN sản xuất chế biến lương thực An Khang bức xúc, trong tình hình sản xuất kinh doanh khó khăn, hàng tồn kho nhiều nhưng các NH vẫn chưa có tín hiệu nới lỏng điều kiện vay vốn càng làm tăng thêm gánh nặng cho DN.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN)- Chi nhánh TP.Hồ Chí Minh cho rằng, từ trước đến nay các NH áp dụng điều kiện cho vay dựa theo quy chế cho vay của NHNN (DN phải có tình hình tài chính lành mạnh, phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả, có tài sản đảm bảo, mục đích sử dụng vốn vay hợp lý, không có nợ xấu…). Trong tình hình kinh tế khó khăn như hiện nay các NH cũng không thể “nới” điều kiện vay vì liên quan đến an toàn hệ thống nhưng sẽ có những gói hỗ trợ cho DN dưới các hình thức như hỗ trợ vốn, lãi suất, chính sách ưu đãi khách hàng…

Cần sự vào cuộc của các cấp, các ngành

Theo ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước- Chi nhánh TP.Hồ Chí Minh, để tháo gỡ cho các DN phát triển vượt qua khó khăn trong giai đoạn hiện nay cần sự phối hợp của các cấp, các ngành chứ không chỉ riêng ngành NH. Về góc độ của NH, để tháo nút thắt nợ xấu gia tăng, vừa qua NHNN cũng ban hành Quyết định 780 về cơ cấu lại nợ, cho phép các DN có khó khăn về tài chính nhưng có tình hình tài chính minh bạch được cơ cấu lại thời gian trả nợ, tiếp tục sản xuất kinh doanh với điều kiện không gia tăng nhóm nợ xấu.

Trên địa bàn TP.Hồ Chí Minh cũng đang xúc tiến một số DN có tình hình tài chính tốt để được cơ cấu lại nợ. Điều khó khăn nhất là căn cứ vào đâu để xác định DN có tình hình tài chính minh bạch. Do đó các NH đang đề nghị NHNN ban hành tiêu chuẩn minh bạch tài chính để các NH có cơ sở hỗ trợ DN.

Chi nhánh NHNN sẽ tiếp tục phối hợp với Quỹ bảo lãnh doanh nghiệp nhỏ và vừa để những DN gặp khó khăn tài sản đảm bảo được vay vốn. Đồng thời kiến nghị UBND TP.Hồ Chí Minh xem xét trình Chính phủ có thể khoanh, miễn giảm cho những DN thực sự gặp khó khăn vốn đang có nợ quá hạn và nợ xấu trong hệ thống NH để DN lưu thông dòng vốn cùng với nhiều có biện pháp khác như gói kích cầu tiêu dùng, kích cầu đầu tư…

Phía NH cũng đã kết hợp với một số Sở Công thương, Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư, Hiệp hội doanh nghiệp và UBND một số quận huyện… tập hợp danh sách những DN gặp khó khăn về vốn, trên cơ sở đó NHNN có thể nắm được tình hình của DN, sau đó phân cho các Ngân hàng thương mại (NHTM) làm việc trực tiếp với từng DN.

Thông qua việc tiếp cận trực tiếp này, nếu các DN đáp ứng được điều kiện của NH hoặc DN nằm trong các lĩnh vực ưu tiên vốn để phát triển sản xuất kinh doanh, các NH sẵn sàng hỗ trợ vay vốn. NHNN hiện đã triển khai mô hình này tại Tân Bình, ngày 9-7 vừa qua NHNN Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh đã phối hợp với một số NHTM ký hợp đồng cho 11 DN được vay với tổng số vốn 60 tỷ đồng.

Đây là mô hình đầu tiên, tuy số vốn chưa lớn và số DN được vay chưa nhiều nhưng đã thể hiện nỗ lực của các cấp các ngành trong hỗ trợ DN, kỳ vọng sẽ có nhiều mô hình như thế được triển khai trong tương lai. Theo ông Nguyễn Văn Dũng, các NHTM sẵn sàng tiếp cận và hỗ trợ DN nếu biết được DN đó đang gặp khó khăn ở mức nào, do đó DN cần đặt ra những khó khăn hết sức cụ thể, nhu cầu vốn ra sao, đối tượng, thời gian và lãi suất như thế nào… để NH xem xét cho vay.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, những chính sách hỗ trợ trên chỉ ở cấp độ NH, nếu DN không có đầu ra, không có thị trường tiêu thụ, không có phương án hiệu quả thì NH không thể cho vay được, hoặc DN còn vướng nợ xấu, nợ quá hạn thì NH cũng không thể cho vay. Do đó, bên cạnh chính sách giảm lãi suất, cần thiết phải có những kích cầu tiêu dùng để giải phóng lượng hàng hóa, hay chính sách kích cầu, hỗ trợ giải phóng lượng tồn kho của bất động sản. Hai kênh này sẽ giải phóng một lượng lớn về vốn để tái tạo nguồn vay./.

Việt Âu