Trước đó, năm 1997, logo biểu trưng của Hà Nội do tác giả Phạm Ngọc Tuấn (một Việt kiều sinh sống tại Pháp) thiết kế, thể hiện hình ảnh Khuê Văn Các đã được lựa chọn từ một cuộc thi được tổ chức quy mô và cẩn trọng. Đây là một sự lựa chọn sáng suốt, thể hiện sự tôn vinh truyền thống hiếu học, trọng dụng hiền tài của dân tộc.

Nhưng còn những đô thị khác thì sao? Dường như pháp luật hiện hành chưa quy định cụ thể nội dung này. Và vì thế, dù đa số ý kiến cho rằng chợ Bến Thành (xây dựng từ năm 1912 và hoàn thành 1914) là công trình có ý nghĩa biểu tượng cho TP.HCM, Đại Nội là biểu tượng của cố đô Huế, cầu Rồng là biểu tượng của thành phố Đà Nẵng hay tháp Chàm là biểu tượng của thành phố Phan Rang - Tháp Chàm…, thì cũng có thể còn nhiều ý kiến tranh luận khác. Đó là chưa kể nhiều đô thị khác trên dải đất hình chữ S chưa có, hoặc vẫn đang băn khoăn trong việc xác định công trình biểu tượng. Cũng vì thế mà nhiều chủ đầu tư bất động sản có thể mạnh miệng tuyên bố công trình của mình (thường là cao tầng hoặc có hình dạng kỳ lạ) là “biểu tượng của thành phố”.

Vậy thì nên lựa chọn công trình biểu tượng của đô thị như thế nào? Xưa cũ hay hiện đại? Hình dáng kỳ lạ nhất hay “xanh” nhất?

Một công trình trở thành biểu tượng (dù có thể chưa được công nhận bằng những quyết định hành chính) trong lòng đại đa số người dân khi và chỉ khi nó gắn liền với ký ức của nhiều thế hệ, gắn liền với những câu chuyện, những sự kiện có ý nghĩa sâu sắc đối với lịch sử dân tộc (đôi khi nhuốm màu huyền thoại), tượng trưng cho những giá trị truyền thống tốt đẹp…

Hãy nhìn vào lựa chọn (sau rất nhiều cuộc bàn thảo kỹ lưỡng và thận trọng) của Quốc hội về biểu tượng cho Thủ đô. Có thể thấy một công trình biểu tượng không phụ thuộc vào quy mô, chiều cao kỷ lục - mọi kỷ lục đều có thể bị xô đổ, chỉ là vấn đề thời gian. Càng không phụ thuộc vào số tiền bỏ ra nhiều hay ít để xây dựng, hoàn thiện công trình. Và nói cho cùng, nếu chạy đua để trở thành biểu tượng bằng cách “cao nhất, hoành tráng nhất” thì liệu Việt Nam có dễ dàng vượt được các nước phát triển khác trên thế giới hay không?