Phát hiện doanh nghiệp nợ tiền đóng BHXH nhờ cài đặt VssID

Người dân làm thủ tục tại Bảo hiểm xã hội TPHCM. Ảnh: T.D

Tính đến ngày 31/1, trên địa bàn TP.HCM có 58.092 doanh nghiệp nợ BHXH với tổng số tiền nợ hơn 4.870 đồng. Sau khi trừ nợ dưới 1 tháng và nợ khó thu, số tiền nợ còn lại là hơn 3.950 tỷ đồng, chiếm 6,13% so với tổng số thu BHXH bắt buộc.

Trong số này, có 41.176 đơn vị nợ từ 1 đến 3 tháng, 6.729 đơn vị nợ từ 3 đến 6 tháng, 3.546 đơn vị nợ từ 6 đến 12 tháng. Đặc biệt, có 6.641 đơn vị nợ trên 12 tháng với số tiền nợ hơn 1.810 tỷ đồng.

BHXH TPHCM đã chuyển UBND TPHCM ban hành quyết định xử phạt theo thẩm quyền đối với 115 đơn vị với số tiền phạt là gần 16 tỷ đồng, tuy nhiên mới chỉ có 12 đơn vị chấp hành quyết định xử phạt, 62 đơn vị giải quyết nợ.

Theo BHXH TPHCM, nguyên nhân khiến tình trạng nợ BXHX bắt buộc vẫn diễn ra là do tính tự giác chấp hành pháp luật BXHX, BHYT của một số đơn vị chưa cao, đặc biệt là các đơn vị sử dụng ít lao động. Nhiều doanh nghiệp tư nhân chưa tham gia BHXH, BHYT, Bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.

Bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại những bất cập trong chế tài xử lý đối với các đơn vị chây ỳ, không chịu đóng bảo hiểm, các chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe, dẫn đến một số đơn vị sử dụng lao động coi thường pháp luật, không chấp hành xử lý phạt, cố tình vi phạm.

Bên cạnh đó, ảnh hưởng của dịch Covid-19 và tình hình chiến sự trên thế giới khiến hoạt động sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp trong ngành may mặc, da giày hoạt động không ổn định, thiếu đơn hàng, bắt buộc phải cắt giảm nhân sự. Người lao động bị mất thu nhập nên không có điều kiện tiếp tục tham gia BHXH và có xu hướng nhận BHXH một lần tăng cao, không quan tâm đến việc đóng bảo hiểm tự nguyện để hưởng lâu dài.

BHXH TPHCM kiến nghị điều chỉnh hướng dẫn xử lý vi phạm hành chính theo từng hành vi trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm. Đồng thời kiến nghị UBND TPHCM chỉ đạo UBND các cấp, Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát và các cơ quan ban ngành tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra trong công tác thu hồi nợ, nhằm ngăn chặn những trường hợp lạm dụng để trốn đóng, chậm đóng hoặc trục lợi Quỹ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp.

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, cả nước hiện có 2,79 triệu lao động đang bị doanh nghiệp nợ đóng BHXH từ một tháng trở lên, trong đó gần 213.400 người bị treo quyền lợi vì nợ khó thu hồi. Cộng dồn đến hết năm 2022 có hơn 2,13 triệu lao động bị doanh nghiệp chậm đóng BHXH từ một đến dưới ba tháng; 440.800 người bị nợ đóng từ ba tháng trở lên và gần 213.400 người bị "treo" sổ tại các doanh nghiệp đã giải thể, ngừng hoạt động, nợ BHXH khó thu hồi. Số đang bị nợ BHXH chiếm 17,4% tổng số lao động tham gia BHXH bắt buộc.