Trong đó, Bộ Tài chính đề xuất phương án giữ nguyên mức thuế suất nhập khẩu MFN 2% đối với khô dầu đậu tương như hiện hành hoặc giảm thuế nhập khẩu xuống 1%.

Bộ Tài chính lý giải, mặt hàng khô đậu tương đã sản xuất được 35% nhu cầu trong nước và nhập khẩu 65% nên mức thuế suất MFN đối với mặt hàng này là 2% (so với mức cam kết trần WTO 5%) như hiện hành là phù hợp, đảm bảo nguyên tắc ban hành biểu thuế, thuế suất, khuyến khích ngành chăn nuôi chủ động nguồn nguyên liệu sản xuất trong nước, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người chăn nuôi và các nhà cung cấp thức ăn chăn nuôi trong nước và nhập khẩu. Đặc biệt, theo cơ quan này, việc điều chỉnh giảm mức thuế suất MFN có thể dẫn đến giảm nhu cầu, ảnh hưởng đến sản xuất trong nước và tăng sự phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu, qua đó tác động trực tiếp tới hoạt động chăn nuôi của doanh nghiệp và đời sống người dân.

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, 10 tháng năm 2023 cả nước nhập khẩu trên 1,61 triệu tấn đậu tương, trị giá gần 1,02 tỷ USD, tăng 5,2% về lượng, nhưng giảm 9,1% về giá so với 10 tháng năm 2022. Hiện nay, giá khô đậu tương trên toàn cầu đang có những biến động mạnh, từ đó ảnh hưởng không nhỏ tới chi phí nhập khẩu nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi, khiến giá thức ăn chăn nuôi thời gian qua tăng cao, tác động tiêu cực tới ngành chăn nuôi trong nước.

Theo các chuyên gia, tuy Việt Nam là quốc gia nông nghiệp nhưng vùng nguyên liệu trồng đậu tương chưa nhiều, thậm chí còn sụt giảm do cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Hơn nữa, thực tế là nhiều địa phương tại nước ta có nhiều triển vọng cho việc mở rộng diện tích cây đậu tương.

Vì thế, đây là bài toán cần lời giải của ngành nông nghiệp nói chung và ngành chăn nuôi nói riêng với sự phối hợp của 3 nhà: nhà sản xuất – nhà khoa học – nhà nông. Bởi nếu quá phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu thì các doanh nghiệp sẽ chịu nhiều biến động, không chủ động được nguồn cung. Do vậy, việc đề xuất không giảm thuế hoặc chỉ giảm xuống 1% thuế suất MFN đối với khô đậu tương của Bộ Tài chính sẽ góp phần thúc đẩy doanh nghiệp xây dựng chiến lược về vùng nguyên liệu trong nước.