Startup tại Việt Nam đang thu hút lượng lớn dòng tiền từ các quỹ đầu tư. Ảnh: ST

Từ đầu năm đến nay, trước những biến động của kinh tế toàn cầu, thị trường gọi vốn vào các doanh nghiệp khởi nghiệp khá ảm đạm, thậm chí còn được ví von là đang bước vào "mùa đông gọi vốn". Vì thế, việc xây dựng các chính sách để khuyến khích đầu tư mạo hiểm đang là mối quan tâm của nhiều doanh nghiệp.

Bộ Tài chính vừa có Công văn số 8030/BTC-TCDN trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Gia Lai về đề nghị nghiên cứu xây dựng chính sách, pháp luật khuyến khích đầu tư mạo hiểm.

Theo Bộ Tài chính, để khuyến khích các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thực hiện đầu tư mạo hiểm, các cơ chế, chính sách đã được ban hành, chủ yếu thuộc lĩnh vực khoa học và công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo.

Chẳng hạn, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và các văn bản hướng dẫn đã có các quy định nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo và khuyến khích các tổ chức, cá nhân thực hiện đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Luật Khoa học và công nghệ, Luật Công nghệ cao, Nghị định số 95/2014/NĐ-CP ngày 17/10/2014 của Chính phủ quy định về đầu tư và cơ chế tài chính đối với hoạt động khoa học và công nghệ… cùng các văn bản quy phạm pháp luật khác... cũng có những yêu cầu về khuyến khích tham gia hoạt động đầu tư mạo hiểm, thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam.

Về việc triển khai các chính sách liên quan đến khuyến khích đầu tư mạo hiểm thuộc trách nhiệm của Bộ Tài chính, công văn trả lời cử tri cho biết, chính sách ưu đãi thuế được quy định tại các luật về thuế thuộc thẩm quyền Quốc hội ban hành. Trong đó cũng đã quy định cụ thể chính sách ưu đãi thuế áp dụng cho các ngành nghề, lĩnh vực, địa bàn cần khuyến khích, ưu tiên phát triển theo chủ trương, định hướng của Nhà nước.

Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp không quy định cụ thể chính sách ưu đãi riêng với đối tượng này. Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, trường hợp doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động trong các lĩnh vực, ngành nghề ưu đãi được quy định cụ thể tại luật hoặc thuộc địa bàn ưu đãi đầu tư thì cũng được áp dụng chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp tương ứng với điều kiện thực tế đáp ứng.

Ngoài ra, trong Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp có ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp có dự án đầu tư mới thuộc lĩnh vực đầu tư mạo hiểm cho phát triển công nghệ cao thuộc danh mục ưu tiên đầu tư phát triển theo quy định của Luật Công nghệ cao. Doanh nghiệp được áp dụng thuế suất 10% trong thời gian 15 năm, được miễn thuế tối đa không quá 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 9 năm tiếp theo.

Giá trị đầu tư và số lượng thương vụ đầu tư mạo hiểm từ 2013-2022. Nguồn: Nghiên cứu của Do Ventures, NIC và Cento Ventures

Hiện nay, Bộ Tài chính cho biết đã và đang thực hiện nghiên cứu, rà soát, đánh giá tổng thể các luật thuế để báo cáo các cấp có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung vào thời điểm thích hợp theo chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam cũng như thông lệ quốc tế và tính thống nhất của hệ thống chính sách thuế, tạo thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh.

Về chính sách cấp bù lãi suất cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, qua rà soát, Bộ Tài chính cho hay, chính sách cấp bù lãi suất quy định tại Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (Điều 17) và Nghị định số 80/2021/NĐ-CP ngày 26/8/2021 (Điều 26, 27) phát sinh nhiều vướng mắc, khó khăn.

Do đó, Bộ Tài chính đang phối hợp với các bộ, ngành để thống nhất phương án xử lý các vướng mắc trong việc hướng dẫn hỗ trợ lãi suất theo quy định.

Về Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp, Bộ Tài chính cho biết đã ban hành Thông tư số 67/2022/TT-BTC ngày 7/11/2022 hướng dẫn về nghĩa vụ thuế khi doanh nghiệp trích lập và sử dụng Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp; đồng thời, phối hợp tham gia với Bộ Khoa học và Công nghệ trong quá trình xây dựng, ban hành Thông tư số 05/2022/TT-BKHCN ngày 31/5/2022 hướng dẫn sử dụng Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp.

Như vậy, theo Bộ Tài chính, các chính sách nhằm khuyến khích đầu tư mạo hiểm đã được ban hành chủ yếu thông qua các văn bản luật gồm: Luật khoa học và công nghệ, Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Công nghệ cao, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ Tài chính xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn; hoặc nghiên cứu, báo cáo cấp thẩm quyền về những vướng mắc trong hướng dẫn thực hiện chính sách.

Bộ Tài chính cho biết, các văn bản luật nêu trên do Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan chủ trì xây dựng, trình cấp thẩm quyền ban hành. Do đó, Bộ Tài chính đề nghị cử tri tỉnh Gia Lai trên cơ sở tình hình thực hiện quy định pháp luật hiện hành, rà soát các vướng mắc và có đề xuất kiến nghị cụ thể tới cơ quan chủ trì xây dựng văn bản luật để nghiên cứu, sửa đổi và hoàn thiện các chính sách khuyến khích đầu tư mạo hiểm.