Trung Quốc trong vai trò nhà hòa giải
Iran-Saudi Arabia nối lại quan hệ là một minh họa thực tế về hiệu quả của GSI. |
Quyết định khôi phục quan hệ ngoại giao giữa Saudi Arabia và Iran, cũng như việc Riyadh trở thành thành viên đối thoại của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) gần đây đã củng cố hình ảnh nhà kiến tạo hòa bình Trung Quốc. Dù tình trạng hòa hoãn có thể không dẫn đến việc hai nước bình thường hóa quan hệ, nhưng “chiến thắng ngoại giao” của Trung Quốc là chỉ dấu cho thấy năng lực ngày càng tăng của Trung Quốc trong việc tham gia giải quyết xung đột và định hình các kết quả đàm phán.
Vai trò trung gian của Trung Quốc đã trở nên nổi bật trong suốt thập kỷ qua. Cách tiếp cận quản lý xung đột của Bắc Kinh chủ yếu vẫn được thúc đẩy bởi lợi ích kinh tế và mong muốn thể hiện một hình ảnh thân thiện. Điểm đặc trưng trong cách tiếp cận này là tham gia nhưng không gắn kết sâu sắc. Kể từ khi công bố Sáng kiến “Vành đai và Con đường” (BRI) vào năm 2013, sự tham gia của Bắc Kinh trong các xung đột đã mở rộng ra ngoài cách tiếp cận truyền thống là can dự một cách hạn chế. Trước năm 2013, Trung Quốc hiếm khi tham gia các sáng kiến hòa giải quốc tế mà thường chỉ là một bên quan sát trung lập và ứng biến linh hoạt.
Sự tích cực trên phương diện ngoại giao gần đây của Bắc Kinh ở Trung Đông, Afghanistan, Myanmar và Ethiopia cho thấy mong muốn của nước này về việc đóng một vai trò chính trị và ngoại giao nhiều hơn tại các khu vực xung đột. Tuy nhiên, cách tiếp cận theo hướng bán trung gian của Trung Quốc - nơi nước này trước hết bảo vệ lợi ích thương mại và chính trị của mình, có động lực chính là các lợi ích kinh tế và tham vọng về hình ảnh quốc tế. Chính lợi ích của Trung Quốc ở Trung Đông, châu Phi, châu Á thông qua BRI và các dòng chảy thương mại, năng lượng khác khuyến khích Bắc Kinh tham gia tích cực hơn vào việc định hình kết quả của các cuộc đàm phán ngoại giao quan trọng.
Việc Trung Quốc thiếu gắn kết về mặt lịch sử ở Trung Đông thực tế giúp nước này xây dựng hình ảnh của một nhà hòa giải trung lập. Các dự án BRI của Bắc Kinh, sự phụ thuộc năng lượng và các mối quan hệ thương mại cũng đảm bảo sự đầu tư trong dài hạn. Đảm bảo một Trung Đông ổn định là lợi ích của Trung Quốc cũng giống như việc duy trì mối quan hệ ổn định với Bắc Kinh là lợi ích của Riyadh và Tehran.
Những cân nhắc của Trung Quốc về hình ảnh của đất nước cũng quyết định sự tham gia của nước này vào các cuộc xung đột, như với các đề xuất hòa bình ở Ukraine. Kế hoạch hòa bình của Trung Quốc ở Ukraine ít liên quan đến việc chấm dứt chiến tranh mà liên quan nhiều hơn đến việc xây dựng hình ảnh “người kiến tạo hòa bình”. Kế hoạch nhằm thể hiện Trung Quốc như một nhà trung gian hòa giải trung lập, một vị thế có tiếng vang mạnh mẽ đối với các nước đang phát triển. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi Chủ tịch Tập Cận Bình “đưa các bên trở lại bàn đàm phán”. Điều này nhấn mạnh nhận thức ngày càng phổ biến rằng sự tham gia của Bắc Kinh trong hòa giải xung đột là điều cần thiết để tiến tới các giải pháp thực chất.
Dù chưa thành công, những nỗ lực của Trung Quốc trong việc làm trung gian ở Trung Đông (giữa Taliban và Afghanistan) và ở Nam Á (giữa Bangladesh và Myanmar) đã tái khẳng định vai trò của nước này, và ít nhiều tạo ra sự tương phản với các nỗ lực hòa giải xung đột mà Mỹ lãnh đạo. Bắc Kinh cũng đã mở rộng việc can dự về mặt ngoại giao ở châu Phi, đáng chú ý nhất là ở Ethiopia - một điểm dừng quan trọng trong BRI. Bắc Kinh đã đề nghị làm trung gian hòa giải các tranh chấp trong bối cảnh mối quan hệ của Mỹ với các bên đối địch ở khu vực tiếp tục xấu đi.
Tuy sự can dự của Trung Quốc trong các xung đột vẫn do lợi ích thúc đẩy, nhưng nước này đã sẵn sàng hơn với việc phát triển một cách tiếp cận dựa trên giá trị và chuẩn mực để giải quyết tranh chấp. Sáng kiến An ninh Toàn cầu (GSI) là nỗ lực rõ ràng nhất trong việc tạo ra một kiến trúc an ninh thay thế - nơi thiết lập các tiêu chuẩn để giải quyết xung đột ở các nước đang phát triển. Trung Quốc cũng tuyên bố rằng việc Iran-Saudi Arabia nối lại quan hệ là một minh họa thực tế về hiệu quả của GSI.
Tin liên quan
(INFOGRAPHICS): Hơn 130 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc
09:19 | 14/09/2024 Infographics
8 tháng chi gần 100 tỷ USD nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc
09:37 | 13/09/2024 Xuất nhập khẩu
Hải quan cửa khẩu Lào Cai thông quan gần 400 xe hàng trong ngày thông quan trở lại sau lũ
10:43 | 12/09/2024 Hải quan
Thái Lan nêu hàng loạt ưu tiên chính sách của chính phủ
09:09 | 13/09/2024 Nhìn ra thế giới
Tương lai nhiều bất định của thị trường năng lượng thế giới
07:52 | 12/09/2024 Nhìn ra thế giới
Các nền kinh tế trên thế giới chưa thể chiến thắng lạm phát
08:21 | 11/09/2024 Nhìn ra thế giới
EU cần 800 tỷ euro một năm để vực dậy nền kinh tế trì trệ
09:26 | 10/09/2024 Nhìn ra thế giới
Trung Quốc thúc đẩy đầu tư vào lĩnh vực sản xuất của Nga
10:22 | 09/09/2024 Nhìn ra thế giới
Trung Quốc nới lỏng hạn chế đối với nhà đầu tư nước ngoài
10:21 | 09/09/2024 Nhìn ra thế giới
Điện Kremlin phản hồi cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ năm 2024
09:01 | 08/09/2024 Nhìn ra thế giới
Nợ quốc gia của nền kinh tế lớn thứ tư châu Á tăng vọt
09:41 | 06/09/2024 Nhìn ra thế giới
Hạ viện Thái Lan thông qua dự luật ngân sách hơn 110 tỷ USD cho năm 2025
09:39 | 06/09/2024 Nhìn ra thế giới
Nga nghiên cứu điều chỉnh học thuyết hạt nhân để phù hợp với tình hình mới
09:32 | 05/09/2024 Nhìn ra thế giới
Thư của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm gửi ngành giáo dục nhân dịp khai giảng
09:31 | 05/09/2024 Nhìn ra thế giới
ASEAN tăng cường hợp tác tình báo quân sự vì hòa bình, an ninh khu vực
09:19 | 04/09/2024 Nhìn ra thế giới
Nga và Mông Cổ có lập trường tương đồng về nhiều vấn đề toàn cầu
09:19 | 04/09/2024 Nhìn ra thế giới
bawns cas h5
Tin mới
Thủ tướng yêu cầu không để xảy ra việc găm hàng, tăng giá bất hợp lý sau bão
(INFOGRAPHICS): Hơn 130 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc
5 giải pháp chống buôn lậu hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ
Xuất cấp các mặt hàng dự trữ quốc gia cho tỉnh Cao Bằng, Tuyên Quang
Sửa Luật thuế TTĐB để giảm tỷ lệ tiêu thụ các mặt hàng có hại cho sức khoẻ
(INFOGRAPHICS): Hơn 130 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc
09:19 | 14/09/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Nguyễn Thị Phúc Hạnh
10:11 | 11/09/2024 Infographics
(LONGFORM) Tân Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ: Tập trung nguồn lực, ưu tiên chuyển đổi số toàn diện công tác hải quan
07:44 | 04/09/2024 Megastory/Longform
(LONGFORM) Hải quan ASEAN: Hợp tác thúc đẩy thương mại theo hướng hiện đại
14:57 | 29/08/2024 Megastory/Longform
(LONGFORM) Xây dựng Hải Phòng thành trung tâm kinh tế biển hiện đại, mang tầm quốc tế
15:32 | 25/08/2024 Megastory/Longform