Việc lạm thu trong nhà trường cũng liên tục gây bức xúc cho học sinh và phụ huynh ở nhiều cấp học những năm qua... Những kiểu lạm thu đó chưa ai dám khẳng định sẽ không tiếp diễn trong thời gian tới. Vô lý là vậy, bức xúc là vậy, nhưng sự việc vẫn cứ lặp đi lặp lại qua các năm, thậm chí còn lan rộng ra những địa phương khác. Lý do tồn tại của những bất cập chính là có phần buông lỏng quản lý, thờ ơ của cơ quan quản lý khiến những người tiến hành lạm thu cứ... vô tư hành động.

Tại lễ hội Yên Tử (Quảng Ninh) năm nay, du khách thập phương không khỏi bất ngờ trước việc địa phương này thu phí du khách trẩy hội với giá người lớn 40.000/vé, trẻ em 20.000/vé. Mặc dù đại diện chính quyền địa phương giải thích việc thu phí là để có kinh phí bảo vệ thắng cảnh, xây dựng và tu bổ cơ sở hạ tầng phục vụ lễ hội, nhưng dư luận chưa đồng tình. Vì sao người dân đi lễ chùa lại phải mất phí? Nếu không có những ngôi chùa ngự ở đây thì thắng cảnh có gì để hàng chục nghìn khách thăm viếng nơi này mỗi năm? Nếu thu phí thắng cảnh thì tại sao chính quyền nơi đây không để cửa riêng cho những người chỉ đi lễ chùa? Mặc dù từng dịch vụ tăng thêm (cáp treo, trông giữ xe...) người tham quan đã phải trả phí. Trong khi đó, số tiền rất lớn do Phật tử, du khách công đức hàng năm đã dùng để tiến hành xây dựng, tu bổ nhiều hạng mục của quần thể lễ hội này trở thành nơi tham quan du lịch hấp dẫn. Sự thực là (không chỉ với Yên Tử), các chùa, chiền, đền, phủ từ ngàn đời nay vẫn xây bằng tiền công đức của khách thập phương, đâu phải từ thu phí? Nhiều ý kiến cho rằng việc thu phí vào lễ hội Yên Tử là một kiểu lạm thu, có ý kiến còn cho rằng đó là biểu hiện của thương mại hóa lễ hội khiến nơi thờ tự giảm đi tính tôn kính, giảm đi tính linh thiêng chốn cửa thiền.

Từ trường hợp Yên Tử, nếu các nơi thờ tự, chùa, đền khắp nơi cũng “căng dây” thu phí thì văn hóa lễ hội, văn hóa tín ngưỡng của xã hội sẽ đi đến đâu? Từ “nếu” này không còn xa xôi nữa khi một số nơi thờ tự khác đang tiến hành thu phí này, như: chùa Thầy (Sài Sơn, Quốc Oai, Hà Nội), mỗi Phật tử khi đến viếng Phật phải mua vé ngoài cổng với giá 10.000 đồng/người. Chùa Tây Phương (Thạch Xá, Thạch Thất, Hà Nội) cũng tiến hành bán vé vào chùa với giá 10.000 đồng/người... Điều gì để khẳng định tới đây những đền, chùa hiện chưa thu phí vào cổng sẽ không tiến hành bán vé khách vào viếng thăm?

Nhìn thẳng thực tế, việc thu phí tại các điểm có nơi thờ tự như trên là một hình thức thương mại hóa, một biến tướng trong hoạt động văn hóa tâm linh, nếu không có sự chấn chỉnh sớm nó sẽ lan ra những nơi thờ tự khác. Khi đó, như chuyện lạm thu trong trường học, lạm thu ở nông thôn, nó sẽ làm xã hội xáo trộn, tâm người bất an, cũng như làm giảm niềm tin của nhân dân vào việc quản lý của chính quyền những địa phương này.