Chuẩn bị ban hành Biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu ưu đãi thực hiện CPTPP

Nghị định 125 góp phần thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ cho ngành công nghiệp ô tô và các ngành công nghiệp cơ khí khác; góp phần tăng thu NSNN. Ảnh: ST.

Đẩy mạnh sản xuất ô tô trong nước

Nghị định số 125 có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2018, riêng nội dung quy định về thuế nhập khẩu ưu đãi đối với linh kiện ô tô nhập khẩu tại Điều 7a được áp dụng kể từ ngày 16/11/2017. Nghị đinh số 125 có hiệu lực đã góp phần tạo thuận lợi cho việc kê khai mã hoá hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu. Điều này thể hiện qua việc Danh mục biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu ban hành kèm theo Nghị định 125 được thống nhất với Danh mục hàng hóa xuất khẩu nhập khẩu Việt Nam, Danh mục hài hòa và mô tả mã hóa hàng hóa trong nội khối các nước ASEAN, theo đó mã số HS của hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam thống nhất với mã số HS nhập khẩu vào các nước ASEAN, tạo thuận lợi thống nhất trong kê khai hàng hóa giữa các nước.

Bên cạnh đó, các mức thuế suất quy định tại Nghị định số 125 được quy định theo đúng nguyên tắc của Luật thuế Xuất khẩu, thuế Nhập khẩu số 107/2016/QH13 là khuyến khích nhập khẩu nguyên liệu, vật liệu, ưu tiên loại trong nước chưa đáp ứng nhu cầu; đơn giản, minh bạch, tạo thuận lợi cho người nộp thuế và thực hiện cải cách thủ tục hành chính về thuế; áp dụng thống nhất mức thuế suất đối với hàng hóa có cùng bản chất, cấu tạo, công dụng, có tính năng kỹ thuật tương tự; thuế suất thuế nhập khẩu giảm dần từ thành phẩm đến nguyên liệu thô; thuế suất thuế xuất khẩu tăng dần từ thành phẩm đến nguyên liệu thô nên đã tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa. Thống kê cho thấy, năm 2017, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tăng 21% so với năm 2016 và năm 2018 tăng 12,6% so với 2017. Năm 2018 xuất siêu 7,2 tỷ USD, gấp gần 2,5 lần số xuất siêu 2,92 tỷ USD của năm 2017 và cao nhất trong 10 năm qua. Tổng số thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 11 tháng đầu năm 2018 đạt 285.236 tỷ đồng, tăng 7,64% so với cùng kỳ năm 2017.

Đặc biệt, việc áp dụng Nghị định số 125 đã kịp thời bổ sung chính sách ưu đãi thuế 0% đối với linh kiện ô tô trong giai đoạn 2018-2022 nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước khi mà mức thuế suất nhập khẩu đặc biệt theo Hiệp định thương mại tự do ATIGA giảm về 0% từ ngày 1/1/2018. Điều kiện hưởng ưu đãi của Chương trình này gắn với điều kiện về sản lượng sản xuất, lắp ráp xe trong nước nhằm mục tiêu tăng quy mô thị trường, góp phần hỗ trợ cho thị trường ô tô Việt Nam tăng trưởng ổn định, duy trì được sản xuất với sức cạnh tranh về giá đối với các xe ô tô nhập khẩu. Tính từ đầu năm cho đến hết tháng 11/2018, tổng lượng xe ô tô nguyên chiếc các loại được đăng ký nhập khẩu trên địa bàn cả nước giảm 16,1% về lượng và giảm 19,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2017. Theo báo cáo bán hàng của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tổng doanh số bán hàng của toàn thị trường tính đến hết tháng 12/2018 tăng 5,8% so với cùng kì năm ngoái. Theo số liệu báo cáo của các doanh nghiệp tham gia Chương trình (Công ty Toyota và Công ty cổ phần sản xuất ô tô Huyndai Thành Công Việt Nam, Công ty Trường Hải) đã đóng góp số tiền thuế vào NSNN 2018 tăng khoảng 7.300 tỷ đồng so với năm 2017. Như vậy, Nghị định đã góp phần thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ cho ngành công nghiệp ô tô và các ngành công nghiệp cơ khí khác; góp phần tăng thu NSNN.

Điều chỉnh bất cập trong thuế suất

Tuy mang lại nhiều lợi ích, song các tồn tại, bất cập cũng đã xuất hiện. Đơn cử, Chương trình ưu đãi thuế đối với linh kiện ô tô mới chỉ tập trung vào chủng loại xe ô tô tiết kiệm nhiên liệu trong khi trên thực tế, thời gian tới, một số doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp các chủng loại xe ô tô thân thiện môi trường khác như xe ô tô điện, xe hybrid. Vì vậy, cần thiết sửa đổi Chương trình này để bổ sung các chủng loại xe ô tô thân thiện môi trường vào đối tượng áp dụng ưu đãi của Chương trình ưu đãi thuế nhập khẩu linh kiện ô tô nhằm góp phần khuyến khích phát triển ngành công nghiệp ô tô theo định hướng của Chính phủ, đồng thời cần thiết phải sửa đổi một số quy định về thủ tục thực hiện Chương trình ưu đãi để giải quyết các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện.

Một bất cập nữa là trong năm 2018, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt 2 văn bản quan trọng làm định hướng cho sự phát triển của ngành công nghiệp là Quyết định số 319/QĐ-TTg ngày 15/3/2018 về việc phê duyệt Chiến lược phát triển ngành công nghiệp cơ khí đến năm 2025 tầm nhìn đến năm 2035; Quyết định số 598/QĐ-TTg ngày 25/5/2018 phê duyệt Kế hoạch cơ cấu lại ngành công nghiệp giai đoạn 2018-2020, xét đến năm 2025. Tại 2 văn bản này, Bộ Tài chính được giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan rà soát và đề xuất các chính sách ưu đãi thuế nhập khẩu cho các Dự án sản xuất sản phẩm cơ khí trọng điểm và nghiên cứu báo cáo Chính phủ xem xét, điều chỉnh hệ thống thuế nhập khẩu vật tư, thiết bị cho chế tạo máy móc cơ khí nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước. Để triển khai những nhiệm vụ này, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung quy định về mức thuế suất nhập khẩu của một số mặt hàng cơ khí trọng điểm trong Biểu thuế nhập khẩu.

Ngoài ra, trong hơn 1 năm thực hiện Nghị định số 125 cũng phát sinh một số kiến nghị của doanh nghiệp về mức thuế suất thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu của một số mặt hàng như thuế nhập khẩu của mặt hàng trứng cá tầm, thuế xuất khẩu của đồng thanh cái,...Vì vậy, Bộ Tài chính cần thiết phải nghiên cứu sửa đổi thuế suất của một số mặt hàng có phát sinh kiến nghị cho phù hợp với thực tế sản xuất trong nước, góp phần hỗ trợ hoạt động xuất nhập khẩu trong bối cảnh hội nhập.

Để khắc phục những bất cập nói trên, việc sửa đổi, bổ sung Nghị định 125 là hết sức cần thiết. Theo đại diện Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính, dự thảo đã được cơ quan này hoàn thiện và xin ý kiến rộng rãi. Mục tiêu mà cơ quan soạn thảo hướng tới khi sửa đổi các quy định là nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện hiệu quả Luật thuế Xuất khẩu, thuế Nhập khẩu số 107/2016/QH13; điều chỉnh chính sách thuế xuất khẩu, nhập khẩu nhằm tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho doanh nghiệp, phù hợp với thực tế sản xuất trong nước, góp phần hỗ trợ hoạt động xuất nhập khẩu trong bối cảnh hội nhập và tiếp tục cải cách thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu; nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; góp phần thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy sản xuất xuất khẩu với giá trị gia tăng cao qua đó góp phần tăng trưởng kinh tế; đáp ứng tốt hơn yêu cầu của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.