Hoạt động nghiệp vụ tại Cục Thuế Hà Nội. Ảnh: Đ.Chiến

Số thuế hoàn giảm

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, công tác hoàn thuế thời gian qua triển khai khá tích cực, từ số hoàn thuế đến việc cắt giảm thủ tục. Các thủ tục, hồ sơ hoàn thuế đều được niêm yết công khai tại bộ phận “một cửa” và đăng trên Cổng thông tin điện tử của ngành Thuế để người nộp thuế biết, thực hiện.

Trong năm 2014, toàn ngành Thuế đã tiếp nhận mới 22.074 hồ sơ hoàn thuế (không bao gồm hoàn nộp thừa từ NSNN) với tổng số tiền đề nghị hoàn là 98.970,2 tỷ đồng. Ngoài ra, số hồ sơ đã tiếp nhận năm 2013 chuyển sang năm 2014 để giải quyết là 1.816 hồ sơ với tổng số tiền đề nghị hoàn là 8.746,5 tỷ đồng.

Hầu hết các Cục Thuế đều có số thuế hoàn giảm so với năm 2013, chỉ có một số địa bàn dự án đầu tư mới và quy mô lớn đột biến như Hà Tĩnh (Formosa), Thái Nguyên (Samsung), Thanh Hoá (xi măng Nghi sơn).

Nguyên nhân dẫn tới số hoàn thuế năm 2014 giảm được Tổng cục Thuế chỉ ra như: Quy định chuyển hoàn âm 3 tháng liên tục trước đây thành âm 12 tháng đã làm giảm tỷ trọng của trường hợp hoàn này từ 32,3% năm 2013 xuống còn 17,4% năm 2014. Việc bổ sung quy định không tính thuế GTGT đối với sản phẩm trồng trọt chăn nuôi, thuỷ sản, hải sản chưa chế biến thành sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường cho doanh nghiệp, hợp tác xã ở khâu kinh doanh thương mại nhằm hạn chế các hành vi gian lận tiền hoàn thuế GTGT nổi lên trong năm 2013 tại các địa bàn Tây Nguyên và Tây Nam Bộ đã giảm số tiền hoàn đối với các trường hợp này chỉ còn bằng 47,82% so với năm 2013.

Ngoài ra một số quy định khác về khấu trừ, hoàn thuế đã đảm bảo tính rõ ràng hơn, vừa tạo thuận lợi cho người nộp thuế, vừa đảm bảo cơ quan Thuế kiểm soát tốt điều kiện khấu trừ, hoàn thuế.

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Nguyễn Đại Trí, bên cạnh việc thực hiện các giải pháp cải cách thủ tục hoàn thuế, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, ngành Thuế đã ứng dụng quản lý rủi ro trong công tác hoàn thuế và xác định đối tượng rủi ro, phân loại dấu hiệu có rủi ro cao về thuế để thực hiện kiểm tra trước hoàn thuế sau. Tập trung triển khai công tác đối chiếu chéo hóa đơn trong toàn ngành nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời hành vi kinh doanh mua bán hóa đơn bất hợp pháp, trốn thuế, chiếm đoạt tiền hoàn thuế…

Trong năm 2014, ngành Thuế đã tiến hành kiểm tra, thanh tra sau hoàn đối với 7.987 quyết định hoàn thuế phát sinh trong các năm 2013 trở về trước với số tiền thuế đã hoàn tương ứng là 29.830 tỷ đồng. Sau kiểm tra, thanh tra đã ban hành 1.988 quyết định truy thu số thuế đã hoàn, trong đó: phải thu hồi 342,9 tỷ đồng thuế đã hoàn, xử phạt vi phạm hành chính thuế 31,1 tỷ đồng và tiền chậm nộp 28,4 tỷ đồng.

“Kết quả này cho thấy công tác thanh tra, kiểm tra sau hoàn đã được thực hiện chủ động, kịp thời hơn trước và đã góp phần kiểm soát chặt chẽ công tác hoàn thuế, hạn chế gian lận trong hoàn thuế”- ông Nguyễn Đại Trí nói.

Không dung túng cán bộ thuế vi phạm

Thời gian qua, để đảm bảo thời gian giải quyết hoàn thuế GTGT cho người nộp thuế đúng hạn và ngăn chặn kịp thời sai phạm trong cơ quan Thuế, Tổng cục Thuế và các Cục Thuế đã tăng cường công tác kiểm tra nội bộ đối với việc thực hiện giải quyết hoàn thuế của cơ quan Thuế các cấp.

Năm 2014, toàn Ngành đã tổ chức kiểm tra nội bộ công tác giải quyết hoàn thuế trong cơ quan Thuế các cấp đối với 5.126 bộ hồ sơ đã hoàn thuế với số thuế đã hoàn 20.755 tỷ đồng (trong đó hoàn trước kiểm sau là 3.585 bộ với số tiền đã hoàn là 16.096 tỷ đồng). Qua kiểm tra đã phát hiện 6 hồ sơ hoàn thuế không đúng đối tượng với số tiền là 685 triệu đồng; 26 hồ sơ xác định số thuế hoàn chưa chính xác với số tiền là 7.034 triệu đồng; truy hoàn 6.259 triệu đồng và phạt 879 triệu đồng; đang tiếp tục xử lý truy hoàn 1.460 triệu đồng. Đồng thời, kiến nghị rà soát trách nhiệm, chấn chỉnh đối với công chức thuế, cơ quan Thuế giải quyết các hồ sơ hoàn thuế không đúng nêu trên.

Đối với địa bàn có số hoàn tăng đột biến như: Thái Nguyên, Lào Cai, Đồng Tháp, Hà Tĩnh, Bình Định, Quảng Ngãi, Thái Bình, Trà Vinh, Bình Phước, Hải Dương, Vĩnh Phú..., Tổng cục Thuế đã tổ chức kiểm tra việc thực hiện quy định của pháp luật trong công tác hoàn thuế. Thông qua kiểm tra đã phát hiện và kiến nghị truy hoàn và phạt số tiền thuế GTGT hoàn chưa đúng chế độ là 1.054 triệu đồng.

Đồng thời, phát hiện, ngăn chặn kịp thời nhiều trường hợp hồ sơ không đúng đối tượng hoàn thuế, không đúng kỳ hoàn thuế, số thuế được hoàn; những chứng từ, hóa đơn đầu vào có nghi vấn cần kiểm tra, xác minh, đối chiếu, chứng từ thanh toán có dấu hiệu đáng ngờ…

Công tác kiểm tra nội bộ góp phần tích cực nâng cao tinh thần, trách nhiệm của cán bộ thuế, việc thực thi công vụ của cán bộ, công chức thuế cũng thường xuyên được tăng cường kiểm tra, giám sát, nhằm đảm bảo tính trung thực giúp các cán bộ, công chức thuế thực hiện tốt trách nhiệm của mình, chấn chỉnh kịp thời các trường hợp sai sót, nhầm lẫn của công chức thuế và bộ phận chức năng có liên quan trong công tác giải quyết hồ sơ hoàn thuế.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, một trong những nguyên nhân tạo kẽ hở để doanh nghiệp làm sai là do tình trạng cán bộ sai sót trong quy trình giải quyết hoàn thuế cũng như do còn tình trạng hoàn không kịp thời, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo còn đùn đẩy nhau.

Do vậy, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng yêu cầu phải xử lý nghiêm sai phạm đối với doanh nghiệp, người nộp thuế và đặc biệt là cán bộ thuế vi phạm. Đảm bảo 90% hồ sơ hoàn thuế được giải quyết đúng hạn, công khai quá trình giải quyết hồ sơ hoàn thuế của người nộp thuế trên Cổng thông tin điện tử ngành Thuế, xây dựng cơ sở dữ liệu về hoàn thuế GTGT, áp dụng quản lý rủi ro trong hoàn thuế, tập trung vào hậu kiểm (kiểm tra, thanh tra sau hoàn thuế)…