Chính phủ đã và đang đốc thúc đẩy mạnh triển khai cấp hoá đơn bán lẻ xăng dầu. Ảnh: ST

Khách hàng cá nhân chưa có thói quen lấy hoá đơn

Ngày 13/6/2019, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, trong đó quy định việc quản lý, sử dụng HĐĐT áp dụng kể từ ngày 1/7/2022. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng cho việc quản lý và sử dụng HĐĐT sau này. Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 quy định nguyên tắc lập, quản lý, sử dụng HĐĐT như sau: Khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập HĐĐT để giao cho người mua theo định dạng chuẩn dữ liệu và phải ghi đầy đủ nội dung theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về kế toán, không phân biệt giá trị từng lần bán hàng hoá, cung cấp dịch vụ. Sau đó, Nghị định số 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ về hoá đơn, chứng từ quy định được ban hành đã quy định cụ thể về việc sử dụng HĐĐT trong bán lẻ xăng dầu: Thời điểm lập HĐĐT đối với trường hợp bán xăng dầu tại các cửa hàng bán lẻ cho khách hàng là thời điểm kết thúc việc bán xăng dầu theo từng lần bán. Người bán phải đảm bảo lưu trữ đầy đủ HĐĐT đối với trường hợp bán xăng dầu cho khách hàng là cá nhân không kinh doanh, cá nhân kinh doanh và đảm bảo có thể tra cứu khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu.

Ông Nguyễn Tài Hải, Phó Cục trưởng Cục Thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế cho biết, việc xuất HĐĐT theo từng lần bán hàng để đảm bảo thực hiện đúng quy định tại khoản 4 Điều 9 Nghị định số 123 của Chính phủ quy định về hóa đơn chứng từ, qua đó hạn chế, chống gian lận trong hoạt động kinh doanh bán lẻ xăng dầu, góp phần tạo môi trường kinh doanh xăng dầu minh bạch, bình đẳng, bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng.

Theo chia sẻ của đại diện Tập đoàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), đơn vị đã thực hiện đồng loạt việc phát hành HĐĐT theo từng lần bán hàng từ 1/7/2023 trên 2.700 cửa hàng bán lẻ xăng dầu của Petrolimex trên toàn quốc. Trước đây, tần suất phát hành của Petrolimex là khoảng 25 triệu hoá đơn mỗi năm, thì hiện nay khi thực hiện Nghị định 123/NĐ-CP, lượng phát hành là trên 1 tỷ hoá đơn trong một năm.

Tuy nhiên, trên thực tế không phải tất cả DN kinh doanh xăng dầu đều triển khai thực hiện đầy đủ quy định này bởi nhiều lí do, trong đó một lí do phổ biến là xuất phát từ thói quen không lấy hóa đơn khi mua hàng của người tiêu dùng. Bên cạnh đó là do yếu tố cơ sở hạ tầng. Tổng cục Thuế cho biết, có tình trạng DN cuối ngày mới xuất hóa đơn tổng bán trong ngày, hoặc xuất một hóa đơn theo tuần, tháng. Thậm chí, bán hàng nhưng không xuất hóa đơn, không kê khai thuế gây thất thu cho ngân sách. Để ngăn chặn những hành vi này, việc triển khai HĐĐT theo từng lần bán hàng của các cửa hàng xăng dầu được xem là điều cấp thiết.

Lý giải cho việc vì sao vẫn còn nhiều cửa hàng xăng dầu chưa triển khai việc xuất HĐĐT bán lẻ xăng dầu cho từng lần bán hàng, ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho biết, điều này xuất phát từ thực tế thị trường xăng dầu hiện có hơn 50 triệu xe máy và khoảng 5 triệu ô tô, trong đó 95% đối tượng sở hữu xe là cá nhân nên họ không có nhu cầu lấy hoá đơn. Vì thế, trong nhiều năm qua, các DN kinh doanh xăng dầu chỉ xuất hoá đơn cho những đối tượng là DN có nhu cầu hoá đơn GTGT. Đây là lí do không có sự thúc ép đối với các DN kinh doanh xăng dầu chứ không phải họ cố tình không phát hành hoá đơn.

Đẩy mạnh triển khai cấp hoá đơn bán lẻ xăng dầu

Liên quan tới phát hành HĐĐT bán lẻ xăng dầu, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã liên tiếp ban hành các công điện đốc thúc triển khai việc xuất HĐĐT theo từng lần bán hàng trong kinh doanh xăng dầu. Tại Công điện số 1123/CĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai ngay các giải pháp phù hợp, khả thi, hiệu quả để giám sát chặt chẽ, tăng cường thanh tra, kiểm tra việc phát hành và sử dụng HĐĐT, đặc biệt là việc lập HĐĐT tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu cho các khách hàng theo từng lần bán, bảo đảm đúng quy định pháp luật, xử lý nghiêm nếu không thực hiện hoặc cố tình không thực hiện.

Mới đây nhất, ngày 1/12/2023, để góp phần đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, nhằm tăng cường công tác quản lý, sử dụng HĐĐT đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu, góp phần tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thuận lợi, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng và góp phần chống tiêu cực, tham nhũng, buôn lậu, Thủ tướng Chính phủ lại có công điện yêu cầu các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh tổ chức thực hiện.

Liên quan đến triển khai thực hiện việc cấp HĐĐT cho từng lần bán lẻ xăng dầu, từ ngày 1/9/2023, Petrolimex chính thức bổ sung “số biển số xe” của khách hàng mua xăng dầu lên HĐĐT phát hành sau từng lần bán hàng tại hệ thống cửa hàng Petrolimex trên toàn quốc, áp dụng toàn hệ thống theo quy định tại Khoản 15 Điều 10 Nghị định 123/2020/NĐ-CP. Trước đó, đơn vị này đã triển khai thí điểm hiệu quả trên HĐĐT phát hành sau từng lần bán hàng từ ngày 1/7/2023. Đây là nỗ lực đẩy mạnh tính đồng bộ và nhất quán của HĐĐT đã được Petrolimex vận hành trên toàn hệ thống, thể hiện cam kết liên tục cải tiến nâng cấp, hiện đại hóa, cung cấp các dịch vụ, công cụ tốt nhất cho khách hàng nhằm đảm bảo tính minh bạch, chính xác trong phát hành hóa đơn đúng đối tượng và an toàn trong bảo mật thông tin; tiên phong thực thi các yêu cầu của quản lý nhà nước về hóa đơn vì quyền lợi của khách hàng và thị trường xăng dầu lành mạnh bền vững.

Theo ông Bùi Ngọc Bảo, trong thời gian qua, hầu hết các DN xăng dầu đã thực hiện phát hành HĐĐT. Tuy nhiên, để chặt chẽ như quy định tại Nghị định 123./NĐ-CP và Thông tư 78/TT-BTC thì cần tổ chức thực hiện thêm nữa, cụ thể là tổ chức kết nối từng lần giao hàng với cơ quan thuế. Đây là điểm cốt lõi của Nghị định 123/NĐ-CP và Thông tư 78/2021/TT-BTC. Việc tổ chức kết nối từ cột bơm đến đầu mối cập nhật từng mã hàng sẽ mất thời gian, tuỳ thuộc vào từng DN, liên quan đến đầu tư mới. Tuy nhiên, các DN đều nhận thức được đây là quy định bắt buộc của Nhà nước cần tổ chức triển khai. Đồng thời, đại diện Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cũng cho rằng, cần có những giải thích, điều chỉnh nhất định về mặt quy định để các DN yên tâm thực hiện, các chi phí để triển khai đồng loạt việc xuất HĐĐT cho từng lần bán hàng được tính vào cơ cấu giá hình thành trong xăng dầu.