Bộ Tài chính đã chủ động, linh hoạt, kịp thời trong điều hành chính sách tài khóa hỗ trợ nền kinh tế, được người dân, cộng đồng DN đánh giá cao. Ảnh: Hoài Anh

Chủ động, linh hoạt, kịp thời trong điều hành chính sách tài khóa hỗ trợ nền kinh tế

Trong năm 2023 vừa qua, tình hình thế giới tiếp tục biến động nhanh, phức tạp, khó lường, tác động, ảnh hưởng đến hầu hết các quốc gia, khu vực trên phạm vi toàn cầu. Cùng với những điểm sáng trong phát triển kinh tế thì tình hình sản xuất kinh doanh và nền kinh tế cũng phải đối mặt với nhiều hạn chế, khó khăn, thách thức như tăng trưởng chưa đạt yêu cầu đề ra; hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, người dân còn khó khăn; chi phí đầu vào cho sản xuất, xuất khẩu vẫn cao và có xu hướng gia tăng…

Trong bối cảnh đó, Bộ Tài chính đã chủ động theo dõi sát diễn biễn thực tế để nghiên cứu, trình cấp có thẩm quyền cũng như ban hành theo thẩm quyền nhiều giải pháp về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế phục hồi và phát triển, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, qua đó đóng góp vào những kết quả tích cực chung đã đạt được.

“Năm 2023 vừa qua là một năm đầy khó khăn khi nền kinh tế vừa phải nỗ lực khắc phục những vấn đề hậu Covid-19, vừa phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Tuy vậy, Bộ Tài chính đã vượt khó, chủ động, linh hoạt, kịp thời trong điều hành chính sách tài khóa để hỗ trợ nền kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế”, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.

Thực tế thực hiện từ ngày 1/1/2023 đến ngày 25/12/2023 đã thực hiện giảm, gia hạn là khoảng 193,4 nghìn tỷ đồng (trong đó, số tiền được gia hạn khoảng 115 nghìn tỷ đồng; số tiền được giảm khoảng 78,4 nghìn tỷ đồng).

Như vậy, trong thời gian qua, nhiều giải pháp về thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất với giá trị hỗ trợ lớn, phạm vi hỗ trợ rộng đã và đang tiếp tục được triển khai trong thực tế để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế.

Trong đó, các chính sách giảm thuế GTGT áp dụng đối với nhiều hàng hóa, dịch vụ chịu mức thuế suất 10% và giảm thuế BVMT đối với các mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn nêu trên đã có “tác dụng kép”, vừa giúp giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, từ đó thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, đồng thời góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội trong điều kiện sức ép lạm phát, chi phí tăng cao.

Trong quá trình xây dựng các giải pháp nêu trên, từ kinh nghiệm thực tế, Bộ Tài chính cũng tham khảo ý kiến rộng rãi của cơ quan, tổ chức, cộng đồng doanh nghiệp và người dân trong xã hội nhằm đưa các giải pháp nhanh chóng tới được các đối tượng cần hỗ trợ.

Tại các văn bản quy phạm pháp luật được Bộ Tài chính ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành đều đã quy định rõ việc áp dụng ngay các giải pháp hỗ trợ mà không phải chờ báo cáo mức độ ảnh hưởng của doanh nghiệp.

Đồng thời, trên cơ sở quy định của Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn, các đối tượng thụ hưởng sẽ tự xác định, kê khai số thuế phải nộp dựa trên quy định của pháp luật về thuế và điều kiện thực tế của mình, đảm bảo việc thực hiện công khai, minh bạch và thuận lợi.

Chính sách tài khóa được đánh giá cao

Theo PGS.TS. Vũ Sỹ Cường, Phó Trưởng bộ môn Môn Phân tích chính sách tài chính, Học viện Tài chính, trong 2 năm chịu nhiều tác động từ đại dịch Covid-19 và những biến động kinh tế thế giới, chính sách tài khóa tại Việt Nam được thực hiện thận trọng, các gói hỗ trợ về giảm thuế, nhất là giảm thuế GTGT, thuế TTĐB, thuế BVMT với mặt hàng xăng, dầu đã có tác dụng.

Ngoài ra, chính sách tài khóa cũng có nhiều điểm tích cực như góp phần đưa nợ công còn dưới ngưỡng 60% GDP, lãi suất trái phiếu Chính phủ giảm và kỳ hạn vay dài hơn, cân đối NSNN vẫn được đảm bảo dù kinh tế không thuận lợi.

Dưới góc độ DN, ông Hong Sun, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KoCham) nhấn mạnh, 2023 là năm khó khăn nhất của các DN nói chung và cộng đồng DN Hàn Quốc kinh doanh tại Việt Nam nói riêng. Nhưng Chính phủ Việt Nam đã kịp thời ban hành nhiều chính sách hỗ trợ cộng đồng DN cũng như hỗ trợ các hoạt động đầu tư nước ngoài.

Trong đó, các chính sách tài khóa được các DN Hàn Quốc tại Việt Nam đánh giá cao, bởi đã giúp hỗ trợ các DN phát triển bền vững và nâng cao khả năng phục hồi. Đặc biệt, các chính sách về giảm thuế, phí, giảm tiền thuê đất… còn góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, thêm hấp dẫn và yên tâm trong các hoạt động đầu tư nước ngoài.

“Trong thời gian tới, chính sách tài khóa cần tiếp tục phát huy vai trò và thế mạnh trong hỗ trợ DN và nền kinh tế phục hồi. Tuy nhiên, để chính sách hiệu quả và thực chất thì cơ quan quản lý cần tăng cường đối thoại với các DN, hiệp hội DN để lắng nghe, thấu hiểu nhu cầu và yêu cầu của DN. Việc ban hành chính sách tài khóa cần có sự hợp tác song phương, nên cộng đồng DN Hàn Quốc tại Việt Nam luôn sẵn sàng đóng góp ý kiến, xây dựng chính sách để góp phần tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế Việt Nam nói chung”, ông Hong Sun bày tỏ.

PGS.TS. Vũ Sỹ Cường cũng lưu ý, trong giai đoạn 2023-2025, chính sách tài khóa còn gặp một số vấn đề, trong đó là rủi ro của kinh tế đến tăng trưởng và thu NSNN, hiệu quả thực thi chính sách tài khóa chưa cao, nhất là với chi đầu tư… Vì thế, để ổn định tài chính vĩ mô thì cần đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, kích cầu tiêu dùng và xem xét tiếp tục giảm một số loại thuế, phí…

Cùng với đó, chính sách tài khóa phải kết hợp với chính sách tiền tệ trong điều tiết cung tiền như kế hoạch vay nợ công, giải ngân và quan tâm đến thanh khoản thị trường.

Đồng thời phải chủ động trong thông tin và định hướng chính sách, cải thiện minh bạch và trách nhiệm giải trình với chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Mặt khác cần triển khai các giải pháp để tăng cung như hỗ trợ DN chịu tác động tiêu cực từ suy giảm xuất khẩu, hoàn thiện thể chế…

Theo Bộ Tài chính, bên cạnh nhiều kết quả tích cực đã đạt được của năm 2023 tạo đà cho năm 2024, nền kinh tế Việt Nam vẫn sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro, thách thức. Trong thời gian tới, cùng với việc triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ đã được ban hành, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình thực tế để nghiên cứu, đề xuất các giải pháp áp dụng cho năm 2024.