Đại biểu quốc tế tại gian triển lãm của Hải quan Việt Nam.

Dấu ấn đặc sắc về Hải quan Việt Nam

Chủ đề 1: Lịch sử hình thành và phát triển của Hải quan Việt Nam, giới thiệu thông tin từ những ngày đầu thành lập với bộ máy tổ chức còn ít ỏi, đến nay Hải quan Việt Nam ngày càng lớn mạnh, quản lý nhà nước về hải quan trên phạm vi cả nước. Việc quản lý các cửa khẩu đường bộ, đường biển, đường hàng không, khu công nghiệp, khu chế xuất, địa bàn làm thủ tục hải quan… đã khẳng định vai trò, vị trí quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cùng lãnh đạo cấp cao WCO và Hải quan các nước thăm gian hàng tại triển lãm. Ảnh: Quang Hùng

Trải qua quá trình hình thành và phát triển gần 80 năm qua, ngành Hải quan đã từng bước hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hoạt động của ngành. Đặc biệt Luật Hải quan năm 2014 và hệ thống các văn bản hướng dẫn thi hành đã đáp ứng các yêu cầu đổi mới toàn diện hoạt động hải quan trên cơ sở nội luật hóa các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, tạo cơ sở pháp lý để thực hiện phương pháp quản lý hải quan hiện đại.

Khách quốc tế tham quan tại gian triển lãm của Hải quan Việt Nam. Ảnh: Q.Hùng

Tại khu vực này, bộ phim “Hải quan Việt Nam - Vươn tầm cao mới” đã tái hiện những thành tựu, thách thức mà Hải quan Việt Nam đã vượt qua với sự quyết tâm, nỗ lực không ngừng để tạo nên một vị thế lớn mạnh như ngày hôm nay. Không chỉ chủ động, vững vàng đảm đương trọng trách “gác cửa nền kinh tế” mà đặc biệt, trong quá trình hội nhập, Hải quan Việt Nam đã thực sự thể hiện vai trò bảo vệ chủ quyền, lợi ích quốc gia, góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.

Tại đây cũng trưng bày là sách điện tử đã cung cấp khối lượng lớn hình ảnh mang dấu ấn về chặng đường lịch sử hình thành và phát triển; những đóng góp nổi bật của Hải quan Việt Nam trên hành trình cải cách, hiện đại hóa, tạo thuận lợi thương mại; cũng như những hoạt động đồng hành của Hải quan Việt Nam hướng tới sự phát triển an sinh xã hội cộng đồng.

Sách điện tử cung cấp hình ảnh mang dấu ấn về chặng đường lịch sử hình thành và phát triển.

Hiện đại và hội nhập quốc tế

Hiện đại hóa - Hội nhập quốc tế - Hải quan thông minh là nội dung của chủ đề 2. Cùng với tiến trình của công cuộc đổi mới, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, lưu lượng hàng hóa và số lượng tờ khai xuất nhập khẩu ngày càng tăng mạnh. Để đáp ứng được tốc độ gia tăng này trong khi biên chế hầu như không tăng, ngành Hải quan đã không ngừng nỗ lực, tập trung và tranh thủ các nguồn lực vào công tác cải cách hiện đại hóa quy trình nghiệp vụ hải quan, ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa trang thiết bị hải quan và đổi mới phương thức quản lý.

Hải quan Việt Nam đang quyết tâm thực hiện thành công các mục tiêu trong Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 , nhiệm vụ trọng tâm là sớm hoàn thành việc xây dựng Hải quan số, mô hình Hải quan thông minh.

Gian triển lãm của Hải quan Việt Nam thu hút sự quan tâm của các đại biểu.

Trong không gian triển lãm, hình ảnh Hải quan Việt Nam đã và đang nỗ lực thực hiện các khuyến nghị của “Tổ chức Hải quan Thế giới” về tạo thuận lợi thương mại được thể hiện qua bộ phim “Hải quan Việt Nam hiện thực hóa khuyến nghị của WCO”.

Bên cạnh đó, tiến trình hiện đại hóa Hải quan Việt Nam và hiện đại hóa trang thiết bị Hải quan Việt Nam cũng được trình chiếu tại không gian triển lãm.

Tạo thuận lợi thương mại và kiểm soát hải quan

Thành tựu của Hải quan Việt Nam thể hiện trên 2 mặt: Tạo thuận lợi thương mại và Kiểm soát Hải quan là nội dung của chủ đề 3 tại không gian triển lãm.

Tổng cục Hải quan đã tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm cải cách thủ tục hải quan tạo thuận lợi thương mại, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia nói chung, đồng thời thúc đẩy nâng cao hiệu quả, giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Mô phỏng hệ thống máy soi tại sân bay quốc tế.

Kết quả thực hiện các giải pháp tạo thuận lợi thương mại được thể hiện qua biểu đồ 6 tăng, 4 giảm.

Cụ thể, 6 tăng gồm:

Thứ nhất, số lượng tờ khai: năm 2012 là 5,19 triệu tờ khai, năm 2022: 15,28 triệu tờ;

Thứ hai, tổng kim ngạch XNK: năm 2012 là 228,31 tỷ USD, năm 2022: 731,30 tỷ USD;

Thứ ba, số lượng doanh nghiệp XNK: năm 2012 là 48,71 nghìn doanh nghiệp, năm 2022: 97,63 nghìn doanh nghiệp;

Thứ tư, số thu ngân sách nhà nước: Năm 2022, số thu NSNN của ngành Hải quan đạt 437.368 tỷ đồng, đạt 124,25% dự toán được giao, tăng 121,48% (tương ứng tăng 239.896 tỷ đồng) so với cùng kỳ năm 2012.

Thứ năm, kết quả thực hiện kết nối với các Bộ, ngành qua Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN.

Thứ sáu, chất lượng cán bộ công chức từng bước bắt kịp với yêu cầu nhiệm vụ.

Về 4 giảm:

Thứ nhất, cải cách bộ máy: trong giai đoạn 2015-2023, Tổng cục Hải quan đã quyết liệt triển khai đồng bộ các giải pháp để đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Tổ chức bộ máy của Tổng cục Hải quan đã giảm 54 đầu mối cấp phòng, chi cục hải quan và đơn vị tương đương; giảm 234 Đội (Tổ) thuộc chi cục hải quan, Đội Kiểm soát Hải quan và đơn vị tương đương

Thứ hai, tinh giản biên chế hành chính trong bối cảnh khối lượng công việc tăng: Nếu như năm 2015 tổng số biên chế của Tổng cục Hải quan là 10.361 biên chế thì đến năm 2023 chỉ còn 9.575 biên chế.

Thứ ba, tỷ lệ các lô hàng phải kiểm tra thực tế hàng hóa: nếu giai đoạn năm 2011 tỷ lệ luồng Đỏ (hàng hóa phải kiểm tra thực tế) ở mức 2 con số (12,62%) thì năm 2022, tỷ lệ luồng Đỏ đã giảm xuống ở mức 1 con số là 4,64%.

Thứ tư, thời gian thông quan trung bình đối với hàng hóa xuất nhập khẩu: năm 2010, thời gian thông quan trung bình đối với luồng xanh từ 3-15 phút thì năm 2023, thời gian xử lý bộ hồ sơ hải quan chỉ từ 1-3 giây.

Về kiểm soát hải quan, công tác chống buôn lậu là nhiệm vụ quan trọng mà Đảng và Nhà nước giao cho Hải quan Việt Nam ngay từ những ngày đầu thành lập, đã góp phần đắc lực vào việc giữ vững an ninh, chủ quyền quốc gia, đảm bảo an ninh kinh tế, xã hội của đất nước và tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng cho các doanh nghiệp, đưa các hoạt động xuất nhập khẩu vào nề nếp.