Cách đây không lâu, Thủ tướng Chính phủ đã cho rằng, để tạo sự chuyển đổi về "chất" cho hội nhập quốc tế, yếu tố nền tảng là xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu hội nhập. Vì thế, Thủ tướng đề nghị cần quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ đủ năng lực, bản lĩnh trong xử lý, ứng phó với các tranh chấp trong thương mại quốc tế.

Với doanh nghiệp, thương mại quốc tế có thể giúp nâng cao vị thế, từ đó phát triển và mở rộng quan hệ đối tác, đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, bối cảnh kinh tế quốc tế đang ngày càng có nhiều khó khăn, biến động khó lường, đòi hỏi doanh nghiệp phải xây dựng kế hoạch ứng phó dài hạn, trong đó cần đội ngũ nhân lực chất lượng cao, đủ kỹ năng trong nhiều tình huống.

Đặc biệt, việc thực thi các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới được đánh giá là sẽ mang lại nhiều hiệu quả tích cực cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu sang thị trường các FTA chưa đạt như kỳ vọng. Tỷ lệ tận dụng giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) ưu đãi chưa cao… Một trong những nguyên nhân được chỉ ra là doanh nghiệp còn thiếu nhân lực đủ hiểu biết để nắm bắt cơ hội, thực thi các FTA.

Những vấn đề như trên cho thấy, sự chủ động về nguồn nhân lực chất lượng cao cho thương mại quốc tế cần thực hiện từ khi còn trên ghế nhà trường. Không chỉ nâng cao chất lượng giảng dạy, nhà trường còn phải tăng cường hợp tác trong đào tạo, giúp sinh viên làm quen với môi trường quốc tế. Đơn cử, mới đây, trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã thỏa thuận liên kết đào tạo với Đại học Andrews, Hoa Kỳ nhằm trang bị những kinh nghiệm, kỹ năng về quản trị kinh doanh trong môi trường quốc tế để sinh viên có đủ khả năng thực hiện tốt công việc ngay sau khi tốt nghiệp.

Cùng với sự chuẩn bị này, các doanh nghiệp cũng cần chủ động “đặt hàng” nguồn nhân lực từ nhà trường, chẳng hạn như hợp tác xây dựng chương trình đào tạo, hỗ trợ kinh phí đạo tạo… Đặc biệt, doanh nghiệp có thể xây dựng đội ngũ chuyên gia tư vấn về xu hướng đầu tư, chính sách pháp luật, phương thức tìm kiếm cơ hội ở các thị trường phù hợp với quy mô sản xuất, nguồn vốn của doanh nghiệp…