Khối lượng hàng hoá thông qua cảng biển tăng 5%

Đánh giá về những khó khăn trong năm 2023, phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2023, triển khai kế hoạch năm 2024 của Cục Hàng hải Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, thế giới đang trải qua giai đoạn rất khó khăn, xung đột tại một số khu vực diễn biến khó lường, kinh tế tại nhiều nước rơi vào suy thoái hậu Covid-19… ảnh hưởng đến nhiều mặt đời sống, trong đó có lĩnh vực hàng hải, đặc biệt là vấn đề nguồn hàng, thị trường và vận tải biển.

Theo ông Thắng, cùng với việc phải đối mặt với nhiều khó khăn, ngành Hàng hải còn phải tìm cách đáp ứng xu hướng của thế giới trong việc giảm phát thải. Đây là tiêu chuẩn chung của thế giới. Việt Nam buộc phải thay đổi để thích ứng. Nếu không có nghiên cứu, không có giải pháp, chúng ta có thể bị loại khỏi cuộc chơi, doanh nghiệp sẽ rơi vào khó khăn, thậm chí có thể dẫn tới phá sản.

Tuy nhiên, trước những khó khăn, năm 2023 ước tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển vẫn đạt 756,8 triệu tấn, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2022. Hàng container ước đạt 24,7 triệu TEUs, bằng với cùng kỳ năm trước. Lượt tàu biển thông qua cảng biển đạt 99,15 nghìn lượt, giảm 1% so với cùng kỳ năm trước. Lượt phương tiện thủy thông qua nội địa đạt 351,8 nghìn lượt, tăng 2%, hành khách qua cảng biển đạt 7,04 triệu hành khách, tăng 17% so với năm 2022.

Tính đến tháng 12/2023, Việt Nam có 1.449 tàu biển đăng ký trong Sổ đăng ký tàu biển quốc gia, với tổng trọng tải trên 13,7 triệu tấn, tổng dung tích trên 7,2 triệu GT (trong đó có 977 tàu vận tải với tổng trọng tải trên 11,1 triệu tấn, tổng dung tích trên 6,6 triệu GT).

Thống kê của tổ chức Liên hợp quốc về phát triển thương mại cũng cho thấy, năm 2023 đội tàu mang cờ quốc tịch Việt Nam đứng thứ 3 trong ASEAN và thứ 22 trên thế giới. Hiện đội tàu biển Việt Nam giảm về số lượng so với năm 2022 nhưng tăng về tổng dung tích và tổng trọng tải.

Đội tàu biển Việt Nam hiện vẫn nằm trong Danh sách Trắng của Tokyo MOU, tuy nhiên, Phó cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang cho biết, trong năm 2023, các doanh nghiệp trong lĩnh vực hàng hải còn gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng chung của dịch bệnh và xung đột quốc tế.

"Do suy thoái kinh tế, giá nhiên liệu và lạm phát tăng cao, nhu cầu vận tải biển giảm mạnh ở nhiều thị trường tiêu thụ lớn, một phần do sức mua giảm sút vì lạm phát và kinh tế phục hồi chậm, giá cước vận tải đang giảm mạnh", ông Giang chia sẻ.

Năm 2023 ước tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển đạt 756,8 triệu tấn, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2022. Ảnh minh hoạ: Internet.

Lần đầu tiên có quy hoạch tổng thể lấy cảng biển làm trung tâm

Trong năm 2024, Cục Hàng hải sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan triển khai xây dựng 3 đề án quy hoạch gồm: Đề án điều chỉnh Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050;

Đề án Quy hoạch chi tiết các nhóm cảng biển, bến cảng, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước thời kỳ 2021-2030, định hướng đến năm 2050;

Đề án lập Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển thời kỳ 2021-2030, định hướng đến năm 2050…

Đáng chú ý, đây cũng là lần đầu tiên Việt Nam có quy hoạch tổng thể lấy cảng biển làm trung tâm, do đó Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho rằng, ngoài việc yêu cầu sớm hoàn thiện các đề án quy hoạch trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định, các quy hoạch chuyên ngành về hàng hải đều phải có tầm nhìn dài hạn, linh hoạt, đảm bảo đồng bộ và chuyên nghiệp; cần lấy định hướng từ cảng biển và xác định cảng biển là trung tâm kết nối các phương thức khác, đặc biệt với đường sắt và đường thuỷ nội địa. Đồng thời Cục Hàng hải Việt Nam cũng cần phối hợp với các địa phương để triển khai hiệu quả, đồng bộ các quy hoạch chuyên ngành.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, quy hoạch cảng biển cần tầm nhìn dài hạn, đồng bộ, chuyên nghiệp nhưng quá trình đầu tư cũng cần linh hoạt, thậm chí điều chỉnh khi thực tế thay đổi. Với những cảng hiện có cần tính toán liên kết các doanh nghiệp cảng biển để tăng tính cạnh tranh. Còn với cảng biển đầu tư xây dựng mới, chỉ nên có một pháp nhân có tiềm lực, nếu không thì liên doanh liên kết, kể cả với doanh nghiệp hàng đầu thế giới.

“Bên cạnh đó, trong cảng biển cần có bến thuỷ nội địa, vì đây là lợi thế của Việt Nam với hệ thống đường bờ biển dài, hệ thống sông ngòi đa dạng. Nếu kết nối tốt là điều kiện để giảm chi phí logistics. Ở Nhật Bản cũng có nhiều điều kiện tự nhiên tương đồng Việt Nam và vận tải đường biển, ven bờ của họ đảm nhận đến 55% khối lượng vận chuyển. Ở Việt Nam, khi kết nối tốt vận tải biển, đường thuỷ với các phương thức khác, chúng ta có cơ hội giảm chi phí logistics thậm chí còn thấp hơn trung bình của thế giới", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng chia sẻ.

Ông Thắng cũng nhấn mạnh, muốn làm được điều đó phải có đề án, kế hoạch nâng thị phần vận tải hàng hoá bằng đường biển, ven bờ, nhất là trên trục Bắc – Nam.