Ô tô nhập khẩu giảm là nguyên nhân chính kéo giảm số thu NSNN của Hải quan TPHCM. Ảnh: T.H

Theo Cục Hải quan TPHCM, số thu NSNN của đơn vị trong 6 tháng đầu năm 2024 đạt 58.747,1 tỷ đồng, bằng 44,91% dự toán được giao (130.800 tỷ đồng), giảm 7,67% (giảm tuyệt đối 4.882,5 tỷ đồng) so với cùng kỳ năm 2023.

Theo phân tích của Cục Hải quan TPHCM, trong bối cảnh tình hình kim ngạch xuất nhập khẩu trên địa bàn TPHCM có xu hướng tăng; theo đó tổng kim ngạch XNK đạt 55,80 tỷ USD, tăng khoảng 8% so với cùng kỳ năm 2023. Nhưng số thu NSNN của Cục Hải quan TPHCM giảm xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Thứ nhất, tuy các nhóm mặt hàng chủ lực kim ngạch xuất nhập khẩu trong 6 tháng đầu năm 2024 tăng so với cùng kỳ năm 2023, mặt hàng ô tô nguyên chiếc các loại, chiếm tỷ trọng khoảng 13% cơ cấu số thu NSNN lại giảm sâu về lượng (19,3%) và trị giá (35,4%) dẫn đến số thuế phải thu NSNN giảm gần 45% (tương ướng khoảng gần 6.000 tỷ đồng) so với cùng kỳ năm 2023.

Nguyên nhân khiến xe ô tô nhập khẩu giảm chủ yếu là do cung cầu thị trường và sức mua yếu, vì vậy lượng xe hơi tồn tại cảng còn rất lớn và lượng nhập khẩu dự báo tiếp tục giảm trong thời gian tới.

Thứ hai, nhiều mặt hàng nhập khẩu có thuế suất cao bị cắt giảm thuế, và sẽ còn giảm sâu hơn trong các năm sau theo lộ trình cắt giảm thuế quan đã cam kết trong các Hiệp định FTA. Bên cạnh đó, một số mặt hàng chịu ảnh hưởng của chính sách giảm thuế GTGT (từ 10% đến 8%) theo Nghị quyết 101/2023/QH15 ngày 24/6/2023 cũng tác động đến công tác thu ngân sách của Cục Hải quan TPHCM.

Thứ ba, hệ thống logistics trên địa bàn thành phố hiện nay cũng gặp nhiều điều kiện không thuận lợi. Chẳng hạn, hệ thống giao thông bị ùn tắc và hoạt động thi công các dự án cơ sở hạ tầng xung quanh địa bàn cảng Cái Lái, ICD Phước Long Hiệp Phước làm tăng chi phí vận tải của doanh nghiệp; trong khi đó các tỉnh lân cận, như: Bà Rịa- Vũng Tàu, Long An, Đồng Nai đẩy mạnh việc phát triển các cảng và các chính sách tạo thuận lợi làm giảm vai trò trung tâm logistics của TPHCM, tiềm ẩn việc dịch chuyển hàng hoá trên địa bàn thành phố sang các tỉnh, thành phố lân cận.

Cục trưởng Hải quan TPHCM Nguyễn Hoàng Tuấn trao đổi với Tổng Giám đốc Công ty Intel Việt Nam tại hội nghị đối thoại tổ chức vào cuối tháng 6/2024. Ảnh: T.H

Từ thực tế trên, để nuôi dưỡng nguồn thu NSNN và thúc đẩy dòng chảy thương mại, lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM đã quán triệt đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, hiện đại hoá, tạo thuận lợi thương mại cho cộng đồng doanh nghiệp; trong đó đặc biệt chú trọng việc tiếp tục phát triển mối quan hệ đối tác Hải quan – doanh nghiệp thông qua tổ chức các hội nghị đối thoại, đào tạo, tập huấn, phổ biến chính sách pháp luật cho người dân và doanh nghiệp.

Ngoài ra, Cục Hải quan TPHCM sẽ duy trì và phát triển chương trình “Cộng đồng doanh nghiệp và Cục Hải quan TPHCM là đối tác tin cậy, đồng hành cùng phát triển” như một diễn đàn thường niên, quan trọng.

Thông qua các diễn đàn này, không chỉ nhằm phổ biến các văn bản pháp luật và quy định mới, Cục Hải quan TPHCM còn đặt mục tiêu tăng cường sự hiểu biết, hợp tác và đồng hành giữa cơ quan Hải quan và cộng đồng doanh nghiệp, lắng nghe ý kiến, sáng kiến và đóng góp từ phía doanh nghiệp, giúp hoàn thiện các quy định pháp luật và nâng cao thái độ phục vụ, hướng tới mục tiêu cải cách hành chính, hiện đại hóa hải quan, phục vụ tốt hơn cho cộng đồng doanh nghiệp.