Báo động vi phạm trong thương mại điện tử
	Mở rộng xuất khẩu qua sàn thương mại điện tử
	Thủ đoạn triệt hạ sách thật trên các trang thương mại điện tử
	Thương mại điện tử là kênh xuất khẩu chủ đạo của nhiều doanh nghiệp

Ảnh minh hoạ. Nguồn: Internet

Người Việt và người nước ngoài đều mắc lừa

Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương): Tính đến hết năm 2018, tổng số sản phẩm vi phạm đã gỡ bỏ trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) là gần 36.000 và hơn 3.100 tài khoản/gian hàng trên các sàn đã bị khóa.

Riêng 8 tháng đầu năm nay, sau lễ ký cam kết “Nói không với hàng giả trong TMĐT”, có trên 3.700 sản phẩm vi phạm từ gần 632 gian hàng và website phải gỡ bỏ. Trong đó, 1 trường hợp nghi ngờ lợi dụng sàn TMĐT Shopee để bán bánh có chứa cần sa đã được chuyển cho Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an) điều tra, xử lý.

Một số doanh nghiệp có sản phẩm bị xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ như Công ty CP Xuất nhập khẩu Bình Tây – Bitex (máy tính casio), Công ty TNHH GH Consults (về các sản phẩm của Amway, Herbalife và Orilflame)… đã yêu cầu các sàn như Lazada, Sendo, Shopee, Vatgia… gỡ bỏ hàng nghìn sản phẩm vi phạm.

Ngay ngày 19 và 20/8, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã làm việc với Samsung Việt Nam và các đơn vị liên quan để xác minh đối tượng thiết lập website “samsungvietnam.online” bán sản phẩm điện thoại Samsung giả nhằm trục lợi. Cục đã cung cấp thông tin cho Tổng cục Quản lý thị trường chỉ đạo và xử lý trường hợp Công ty TNHH Relex Việt Nam thiết lập nhiều website dùng để kinh doanh điện thoại di động (giả mạo Samsung) và đồ nội thất ô tô.

Đoàn kiểm tra của Tổng cục Quản lý thị trường và A05 đã tạm giữ toàn bộ số điện thoại không có hóa đơn chứng từ nguồn gốc và các tài liệu liên quan và tiếp tục có buổi làm việc với Công ty TNHH Relex Việt Nam để làm rõ các vấn đề liên quan.

Đáng chú ý, không chỉ người Việt Nam, người nước ngoài cũng bị lừa khi mua hàng trên các sàn TMĐT.

Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Cục đã phối hợp với A05 giải quyết khiếu nại của công dân Kazakhstan bị lừa đảo khi giao dịch với một công ty Việt Nam trên website thương mại điện tử Alibaba.com. Hiện tại, A05 đã xác minh được đối tượng và đang tiến hành các thủ tục càn thiết để hoàn lại hơn 1.400 USD cho công dân nêu trên.

Ràng buộc trách nhiệm chủ sàn TMĐT

Về phương thức, thủ đoạn hoạt động của đối tượng, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đánh giá, mức độ ngày càng tinh vi; khó nhận biết được hàng hóa thật – giả trên mạng.

Việc đưa thông tin lên mạng là hình ảnh và thông tin của hàng thật, nhưng khi khách hàng nhận được có thể là hàng giả, hàng nhái mà bản thân nhiều lúc khách hàng cũng khó phát hiện.

Điều đáng nói là, Nghị định 185/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có quy định mức xử phạt 40-50 triệu đồng với hành vi này. Tuy nhiên, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số thừa nhận quá trình xử lý, lực lượng Quản lý thị trường rất khó thực thi khi chưa có đủ những căn cứ áp dụng.

Xung quanh vấn đề này, ông Trần Hữu Linh-Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường cho hay: Tình trạng chào bán hàng giả, hàng cấm, hàng nhập lậu trên các trang TMĐT, mạng xã hội, không thực hiện nghĩa vụ thuế với nhà nước có xu hướng gia tăng và tiềm ẩn nhiều phức tạp.

Tình trạng này diễn biến công khai trên các website TMĐT, sàn giao dịch TMĐT, mạng xã hội… thực sự gây ảnh hưởng nghiêm trọng đe dọa đến xã hội, đến niềm tin của người tiêu dùng.

Ông Linh cho rằng: “Người bán hàng trên mạng hiện đa dạng đối tượng và đa dạng mặt hàng. Khi quảng cáo thì dùng hình ảnh hàng thật, chính hãng nhưng lúc giao hàng là hàng nhái, không có nguồn gốc chứng từ. Khi xử lý phải có dấu hiệu, chứng cứ vi phạm cụ thể. Hiện 100% giao dịch trên mạng không có hoá đơn chứng từ nên xử lý hàng giả, lậu càng khó khăn vì khó lần ra ai cung cấp hàng hoá”.

Lãnh đạo Tổng cục Quản lý thị trường cũng chỉ ra rằng, việc quản lý số gian hàng trên các sàn TMĐT khó khăn với vô hạn gian hàng và số lượng hàng bán ra. Bởi vậy, nếu không ràng buộc trách nhiệm chủ sàn TMĐT thì khó quản được.

Đánh giá TMĐT có nhiều yếu tố tích cực, song Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cũng cho rằng: Thực tế phát triển TMĐT vừa qua cho thấy tồn tại bất cập, nguy cơ tác động và gây hệ lụy tiêu cực cho thị trường, người tiêu dùng, thất thu thuế…

Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số làm việc, rà lại quy chế hoạt động các sàn TMĐT, gắn trách nhiệm của chủ sàn.

“Tổng cục Quản lý thị trường chủ động đánh giá từ thực tiễn hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, đề xuất lãnh đạo Bộ chống hàng giả, gian lận thương mại trong môi trường TMĐT … tại các địa bàn trọng điểm, mặt hàng cụ thể để xử lý dứt điểm; báo cáo trong đầu tháng 9 và thực hiện trong Quý IV”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.