Kỳ vọng thay đổi diện mạo khu vực doanh nghiệp nhà nước
	Phấn đấu đạt nguồn thu từ cổ phần hóa, thoái vốn
	Đề xuất đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước theo chỉ tiêu tài chính

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc phát biểu tại Hội thảo.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định, việc đổi mới cơ cấu DNNN là một trong những nhiệm vụ quan trọng của tái cơ cấu nền kinh tế.

Nhiều năm qua, Bộ Tài chính đã tham mưu Chính phủ và đã triển khai thực hiện vấn đề cổ phần hoá (CPH), thoái vốn đạt nhiều kết quả tích cực.

Việc hoàn thiện cơ chế chính sách được triển khai hiệu quả thông qua việc ban hành, sửa đổi, bổ sung các nghị định liên quan đến CPH, thoái vốn… Nhờ đó, những nút thắt về mặt cơ chế, chính sách đã được nỗ lực giải quyết và tháo gỡ nhiều khó khăn cho DN.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được thì vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, vướng mắc trong CPH, thoái vốn. Đó là những nút thắt quan trọng cần phải tham vấn ý kiến các chuyên gia, đặc biệt là lãnh đạo các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, địa phương để Bộ Tài chính tiếp thu, phối hợp với các bộ, ngành trình Chính phủ giải pháp tháo gỡ để thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước, tái cơ cấu hiệu quả phục vụ mục tiêu dài hạn.

Những tồn tại vướng mắc được Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhắc tới như: tiến độ chậm, không đạt kết quả đề ra theo đề án mà Chính phủ đã ban hành; nguồn thu CPH không đạt yêu cầu. Riêng năm 2021, Quốc hội giao Chính phủ thu từ CPH là 40.000 tỷ đồng, nhưng hết năm mới chỉ thu chưa đầy 2.000 tỷ đồng. Bộ trưởng khẳng định: CPH còn rất chậm.

Cũng theo Bộ trưởng, việc xác định giá trị DN không chính xác, thường thấp hơn giá trị thực tế và giá trị xác định lại chậm cho nên gây thất thoát, lãng phí.

“Khi tôi đang làm Tổng Kiểm toán Nhà nước đã thực hiện kiểm toán lại việc xác định giá trị DN tại 45 DN. Sau kiểm toán, giá trị tăng lên gấp nhiều lần, bình quân 2,8 lần. Điều đó cho thấy việc xác định giá trị DN chưa chính xác mà rủi ro lớn nhất là vấn đề giá trị quyền sử dụng đất”, Bộ trưởng nói.

Theo chia sẻ của Bộ trưởng, trước đây, tiền thuê đất hàng năm không tính vào giá trị DN nhưng tiền thuê đất 1 lần thì lại tính, do vậy việc tính giá trị 1 lần không sát giá thị trường. Ngoài ra, dù có sát thị trường thì sau 10 năm, 20 năm giá trị lại thay đổi… Đây là lỗ hổng thất thoát. Chưa nói đến việc nộp tiền thuê đất 1 lần khi DN CPH chuyển mục đích sử dụng đất để làm đô thị, hay công trình khác… thì việc chuyển mục đích sử dụng đất này sẽ dẫn tới xác định giá trị đất không chính xác, dẫn tới thất thoát.

Năm 2018, Quốc hội đã ra Nghị quyết số 60 nghiêm cấm việc chuyển mục đích sử dụng đất có nguồn gốc từ Nhà nước sang mục đích khác. Tuy nhiên, đến năm 2020, khi Nghị định số 140 ra đời đã bãi bỏ Nghị quyết số 60 nhưng Nghị định số 140 lại không quy định rõ có được chuyển đổi mục đích sử dụng đất hay không làm cho địa phương lúng túng khi triển khai. Theo Bộ trưởng, đây là vấn đề cần nhận diện một cách chính xác, đúng cốt lõi vấn đề để tham mưu Chính phủ sửa đổi nhất quán về mặt luật pháp.

Bộ trưởng cũng chỉ rõ tồn tại về việc sắp xếp nhà đất chưa có quy định rõ ràng như: xác định lợi thế thương mại, liên danh liên kết. Để giải quyết tình trạng này, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành liên quan tháo gỡ khó khăn cho DN đẩy nhanh CPH, thoái vốn tại DN. Bên cạnh đó, vai trò của người đứng đầu DNNN thời gian qua quyết tâm không cao nên tiến độ không đạt yêu cầu…

Trong năm 2022, thu tiền từ CPH sẽ giống như 2021 nếu không triển khai được CPH. Đây cũng là vấn đề cần tìm giải pháp. Hiện Bộ Tài chính đang triển khai để báo cáo Chính phủ, Quốc hội sửa đổi Luật Quản lý sử dụng vốn Nhà nước vào sản xuất kinh doanh của DN.

Liên quan tới một số giải pháp thúc đấy CPH, thoái vốn, Bộ trưởng cho biết, sắp tới sẽ lựa chọn 5 thành phố trực thuộc trung ương để phê duyêt phương án sắp xếp đất đai trên địa bàn và chọn một vài DN thí điểm niêm yết giao dịch trên thị trường chứng khoán của khu vực và thế giới, đảm bảo tính minh bạch, cạnh tranh.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng đề nghị các đại biểu nghiên cứu cho ý kiến một số vấn đề về sửa Luật Quản lý sử dụng vốn Nhà nước vào quản lý sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; phương pháp xác định giá trị DN một cách chính xác; xác định giá trị quyền sử dụng đất, trong đó, giá trị quyền sử dụng đất có tính vào giá trị DN khi CPH hay không hay tính tiền thuê đất trả hàng năm và giữ đúng mục đích sử dụng đất theo phương án sử dụng đất đã được phê chuẩn trước khi cổ phần hóa, việc chuyển mục đích sử dụng đất phải đảm bảo theo quy định của pháp luật...