Phế liệu sản xuất thép trong nhà máy Thép của Công ty Posco SS Vina tại huyện Phú Mỹ tỉnh BR-VT. Ảnh; Nguyễn Huế

Theo Cục Hải quan BR- VT, tại khu công nghiệp Phú Mỹ do đơn vị quản lý hiện có 8 nhà máy luyện thép. Những DN này NK số lượng lớn sắt phế liệu về làm nguyên liệu sản xuất. Ngoài sắt phế liệu NK được đóng trong container các DN này còn thuê tàu chở từ 20-60 ngàn tấn sắt phế liệu dỡ hàng tại cảng Phú Mỹ, tỉnh BR-VT.

Theo quy định hiện nay, các lô hàng phế liệu NK trong thời gian chờ kết quả kiểm tra nhà nước về chất lượng phế liệu NK của Sở Tài nguyên và Môi trường kết quả kiểm tra của cơ quan kiểm định hải quan thì phải được lưu giữ tại cửa khẩu nhập không cho đưa hàng về bảo quản.

Với quy định trên theo phản ánh của DN việc không cho mang hàng về bảo quản đối với sắt phế liệu NK được chở trên tàu sẽ tốn chi phí rất lớn trong thời gian chờ kết quả kiểm tra nhà nước về chất lượng phế liệu NK. Cụ thể, một ngày tàu neo đậu chờ kết quả kiểm tra các DN phải trả từ 10.000 USD đến 15.000 USD, đồng thời các nhà máy này phải đợi nguyên liệu sản xuất làm ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất cũng như việc làm của công nhân trong khi chờ nguyên liệu.

Liên quan đến vấn đề nêu trên, tại hội thảo tăng cường quan hệ đối tác Hải quan –Doanh nghiệp tổ chức mới đây tại TP.HCM, đại diện Công ty thép Vinakyoei có trụ sở tại tỉnh BR-VT cho biết, do quy định không được phép dỡ hàng khi chưa có giấy chứng nhận kiểm tra của Sở Tài nguyên và Môi trường là DN này đã phải mất 15.000 USD nộp phạt cho hãng tàu vì chậm dỡ hàng.

Theo DN này, nếu DN chậm dỡ hàng đối với tàu nhỏ trên 5.000 tấn, cứ một ngày không nhận hàng DN bị phạt 5.000 USD, còn tàu trên 10.000 tấn sẽ bị phạt trên 10.000 USD chưa kể tàu nằm lâu bị cảng đuổi. Hiện các nhà máy thép tại khu vực Phú Mỹ, tỉnh BR-VT đang bị vướng nghiêm trọng, không biết giải quyết như thế nào nếu không có sự linh động của Cục Hải quan BR-VT.

Theo ý kiến của Công ty Thép Vinakyoei, hàng phế liệu NK phải chịu kiểm tra giám sát nhưng cơ quan Hải quan phải tạo điều kiện cho DN dỡ hàng đem hàng về bảo quản và yêu cầu DN ký công văn cam kết. Nếu không giải quyết được nút thắt này DN sẽ rất khó khăn.

Tại buổi làm việc với lãnh đạo Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan cuối tuần qua, Cục Hải quan BR-VT cũng cho biết, đặc thù tại đơn vị phát sinh sắt thép phế liệu NK dạng xá/rời theo nguyên tàu về cảng của các DN có nhà máy luyện thép lớn. Do là hàng xá nên việc kiểm định/ giám định phải thực hiện trên tàu hoặc tại cảng. Việc không cho mang hàng về bảo quản buộc các DN phải neo tàu hoặc bốc xuống bãi để giải phóng tàu. Việc bốc dỡ hàng nhiều lần phát sinh chi phí rất lớn. Các DN cảng cũng không cho tàu neo đậu lâu ngày vì ảnh hưởng đến hoạt động khai thác kinh doanh.

Mặt khác, việc dỡ phế liệu xuống bãi đòi hỏi cảng phải có diện tích rất lớn vì phải để riêng theo từng lô hàng, không thể để chồng lên nhau như container. Hơn nữa các bãi tập kết phế liệu nằm sát bờ sông dễ gây ô nhiễm khi trời mưa xuống.

Mặt khác, ngày 22/11/2018, UBND tỉnh BR-VT có công văn số 666/TB-UBND kết luận của Phó chủ tịch UBND tỉnh về triển khai hoạt động kiểm tra nhà nước về chất lượng phế liệu NK làm nguyên liệu sản xuất trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, trên cơ sở Biên bản kiểm tra, giám định và lấy mẫu phế liệu NK và chứng thư giám định bề mặt ban đầu của Tổ chức giám định được Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ định xác định lô hàng sắt thép phế liệu bước đầu phù hợp theo yêu cầu bảo vệ môi trường thì Sở Tài Nguyên và Môi trường có văn bản thông báo cho các DN liên hệ với cơ quan Hải quan để được xem xét giải quyết dỡ hàng về kho bảo quản.

Từ thực tế nêu trên nhằm tạo điều kiện và giảm thiểu chi phí phát sinh cho DN trong khi chờ kết qua kiểm tra nhà nước về chất lượng, Cục Hải quan BR-VT đã có văn bản gửi Tổng cục Hải quan đề xuất: Đối với sắt phế liệu được chở trên tàu dỡ hàng tại cảng Phú Mỹ, tỉnh BR-VT thì trên cơ sở biên bản, giám định và lấy mẫu phế liệu NK và chứng thư giám định bề mặt ban đầu của Tổ chức giám định được Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ định xác định lô hàng sắt thép phế liệu bước đầu phù hợp với yêu cầu bảo vệ môi trường, đơn vị giải quyết cho DN mang hàng về bảo quản chờ kết quả kiểm tra nhà nước về chất lượng phế liệu NK của Sở Tài nguyên và Môi trường.../.