Năm 2023, cuộc đua của ngành công nghiệp ôtô hướng tới một tương lai “toàn điện” đã phải đi đường vòng.

Theo Reuters, bước sang năm 2023, các nhà sản xuất ôtô đang chuẩn bị đầu tư 1.200 tỷ USD vào năm 2030 để chuyển hướng phát triển xe điện từ các sản phẩm “thị trường ngách” sang các mẫu xe dành cho thị trường đại chúng. Nhiều loại xe sẽ có pin và phần mềm được phát triển nội bộ.

Khi năm kết thúc, các nhà sản xuất ôtô truyền thống cũng như Tesla, Rivian và các hãng khởi nghiệp xe điện khác đang “cài số lùi” với các khoản đầu tư và điều chỉnh lại chiến lược sản phẩm của mình.

Các nhà sản xuất ôtô truyền thống đang kêu gọi các nhà hoạch định chính sách trợ giúp nhiều hơn để bù đắp chi phí cao của quá trình chuyển đổi sang xe điện, bên cạnh hàng tỷ USD đã được bơm vào trợ cấp cho xe điện.

Nhu cầu của người tiêu dùng đối với xe điện đang tăng lên trên toàn thế giới. Tuy nhiên, việc phát triển xe điện không diễn ra nhanh chóng hoặc mang lại lợi nhuận ở mức độ các nhà điều hành trong ngành mong đợi, đặc biệt là ở Mỹ.

Lãi suất cao đã đẩy nhiều xe điện ra khỏi tầm với của những người tiêu dùng có thu nhập trung bình. Thiếu cơ sở hạ tầng sạc cũng là một trở ngại đối với người mua vốn đã quen với việc chỉ cần vài phút đổ xăng là có thể lái xe thêm hàng trăm km.

Jeff Parent, Giám đốc Vận hành (COO) của chuỗi đại lý AutoNation của Mỹ, cho biết: “Xe điện sẽ là tương lai của ngành kinh doanh ôtô chở khách. Nhưng với những lo ngại của người tiêu dùng về giá và phí, "mọi thứ sẽ khá gập ghềnh trong ba đến bốn năm tới."

Các Giám đốc Điều hành (CEO) trong ngành đang tăng cường các mức dự phòng cho mục tiêu chuyển sang xe chạy hoàn toàn bằng điện vào giữa thập kỷ tới.

“Chúng tôi sẽ điều chỉnh theo nhu cầu của khách hàng,” Giám đốc Điều hành General Motors Mary Barra nói với Hiệp hội Báo chí Ôtô Detroit hồi đầu tháng này khi được hỏi liệu GM có còn đặt mục tiêu phát triển xe chạy hoàn toàn bằng điện vào năm 2035 hay không.

F-150 Lightning: Nhiều hy vọng rồi thất vọng

Xe bán tải điện F-150 Lightning của Ford cho thấy những dự báo trước đây đã quá lạc quan.

Phấn khích trước nhu cầu và sự hào hứng ban đầu đối với Lightning, vào tháng Tám, Ford đã bổ sung một đội làm việc thứ ba tại khu phức hợp lắp ráp Rouge ở Dearborn, Michigan (Mỹ) để “nhân” gấp ba tốc độ sản xuất xe bán tải chạy điện lên 150.000 xe mỗi năm.

Nhưng đến tháng 10, Ford đã phải hủy “kíp ba” và thừa nhận rằng nhu cầu với những chiếc F-150 chạy điện không đủ để duy trì tốc độ sản xuất như kế hoạch. Khoảng 700 công nhân đã bị sa thải.

Tại Trung Quốc, châu Âu và Mỹ - những thị trường EV chính - nhu cầu xe điện vẫn tăng nhanh hơn nhu cầu xe nói chung.

Theo AutoForecast Solutions, sản lượng xe điện toàn cầu đang trên đà tăng gấp ba lần vào năm 2030 lên 33,4 triệu xe, chiếm khoảng 1/3 tổng sản lượng xe trên thế giới.

Theo phân tích của JATO Dynamics, phần lớn sự tăng trưởng đó sẽ diễn ra ở Trung Quốc, nơi các khoản trợ cấp của Chính phủ và cuộc chiến về giá do BYD và Tesla dẫn đầu đang khiến xe điện có giá cả phải chăng hơn so với xe động cơ đốt trong.

Theo AFS, sản lượng xe chạy bằng pin ở Bắc Mỹ có thể tăng gấp sáu lần lên gần 7 triệu xe vào năm 2030. Con số này tương đương khoảng 40% thị trường dự kiến của Mỹ - nhưng vẫn chưa đạt được mục tiêu của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Các Giám đốc Điều hành trong ngành đang vận động chính quyền Tổng thống Biden loại bỏ các quy định về khí thải yêu cầu xe điện phải chiếm 2/3 doanh số bán xe mới của Mỹ vào năm 2032.

Khả năng chi trả và hạ tầng sạc

Nói về triển vọng, các Giám đốc Điều hành trong ngành nêu hai mối lo ngại về thách thức khi mở rộng thị trường xe điện: Khả năng chi trả và khả năng tiếp cận hệ thống sạc.

Tốc độ phát triển cơ sở hạ tầng sạc chậm chạp đã buộc nhiều nhà sản xuất ôtô lớn phải cắt giảm những vụ thương thảo trong năm nay với Tesla để cho phép người mua xe điện của họ sử dụng mạng Supercharger của Tesla.

Mark Wakefield, đồng lãnh đạo bộ phận tư vấn ôtô của AlixPartners, cho biết: “Việc các nhà sản xuất ôtô ‘đầu hàng’ tiêu chuẩn (của Tesla) là tín hiệu rõ ràng cho thấy họ đang nhận ra nhu cầu bị kìm hãm bởi những lo ngại về việc sạc pin.”

Ngay cả Tesla, công ty kiếm tiền từ xe điện, cũng đang buộc phải giảm giá để giữ cho dây chuyền lắp ráp hoạt động ở tốc độ tối đa ở Trung Quốc và Mỹ.

“Nếu chiếc xe của chúng tôi có giá tương đương với một chiếc Toyota RAV4 thì sẽ không có ai mua RAV4, hoặc ít nhất là rất khó để họ mua. Nhưng xe của chúng tôi vẫn đắt hơn nhiều so với RAV4” - Giám đốc Điều hành Tesla Elon Musk nói với các nhà phân tích vào hồi tháng 10.

Các mẫu RAV4 có giá khởi điểm 28.475 USD. Còn Model Y của Tesla có giá khởi điểm là 43.990 USD và cho đến ngày 31/12 sẽ hưởng khoản tín dụng thuế là 7.500 USD.

Tesla đã cảnh báo các khoản tín dụng thuế có thể bị giảm khi những quy định cứng rắn hơn về hàm lượng [sản xuất] trong nước có hiệu lực./.