Đây cũng là yêu cầu của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đối với các bộ, ngành có liên quan. Xung quanh vấn đề này, Báo Hải quan đã có cuộc trao đổi với ông Ngô Minh Hải, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan).

Thực hiện các giải pháp nhằm đổi mới công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK tiếp tục là nhiệm vụ trọng tâm mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành thực hiện trong năm 2017. Ông đánh giá như thế nào về công tác kiểm tra chuyên ngành ở thời điểm này?

Đổi mới công tác quản lý chuyên ngành, kiểm tra chuyên ngành là yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với các bộ ngành nhằm rút ngắn thời gian thông quan cho DN, cải thiện môi trường cạnh tranh quốc gia, nhưng những bất cập trong công tác kiểm tra chuyên ngành vẫn còn nhiều tồn tại chưa được xử lý.

Tại Nghị quyết 19-2017/NQ-CP ngày 6/2/2017, Chính phủ đã yêu cầu các Bộ quản lý chuyên ngành trong quý I/2017 phải ban hành Danh mục hàng hóa XNK thuộc đối tượng kiểm tra chuyên ngành tại khâu thông quan theo hướng kiểm tra ít nhất có thể, đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian kiểm tra; chuyển mạnh sang hậu kiểm; rà soát, sửa đổi các quy định về tiếp nhận công bố hợp quy đối với hàng hóa nhập khẩu theo hướng bãi bỏ hoặc đơn giản hóa thủ tục; không yêu cầu tiếp nhận công bố hợp quy đối với sản phẩm, hàng hóa chưa có quy chuẩn quốc gia… Tuy nhiên, đến nay (tháng 4/2017) chưa có Bộ quản lý chuyên ngành nào ban hành Danh mục này.

Thậm chí, theo yêu cầu tại Quyết định 2026/QĐ-TTg năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ thì các bộ, ngành phải sửa đổi, bổ sung 87 văn bản quản lý chuyên ngành, thế nhưng cho đến nay mới có 38 văn bản được sửa đổi, bổ sung, vẫn còn 49 văn bản (chiếm 56%) chưa được sửa. Vẫn còn nhiều Danh mục hàng hóa thuộc diện phải kiểm tra quá rộng, không chi tiết tên hàng, không có mã số HS, quy chuẩn, tiêu chuẩn đi kèm. Yêu cầu đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian kiểm tra; chuyển mạnh sang hậu kiểm đối với các nhóm hàng có độ rủi ro thấp chưa được các bộ chú trọng thực hiện. Chẳng hạn như công văn mới đây của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vẫn yêu cầu phải kiểm tra chất lượng trong thông quan đối với một số nhóm hàng máy móc, thiết bị nông nghiệp.

Để khắc phục những bất cập trong công tác kiểm tra chuyên ngành, theo ông trong giai đoạn này các bộ, ngành cần chú trọng đến giải pháp nào?

Trong thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 2026/QĐ-TTg và các Nghị quyết 19 năm 2015, 2016, 2017 của Chính phủ, Tổng cục Hải quan đã chủ trì, phối hợp, đôn đốc các bộ quản lý chuyên ngành hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về quản lý chuyên ngành, kiểm tra chuyên ngành.

Vừa qua, thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Bộ Tài chính đã có văn bản đề nghị các bộ, ngành phối hợp rà soát các mặt hàng XNK hiện đang phải thực hiện cùng lúc nhiều thủ tục, cấp nhiều chứng từ kiểm tra chuyên ngành, song chỉ có hai bộ trả lời. Để đẩy nhanh tiến độ rà soát, Tổng cục Hải quan đã mời 10 bộ quản lý chuyên ngành tham gia đợt rà soát văn bản thì thấy số văn bản quản lý chuyên ngành không giảm mà còn tăng. Cơ quan Hải quan đã chỉ ra có nhiều mặt hàng NK phải đồng thời chịu nhiều hình thức quản lý, kiểm tra chuyên ngành do một bộ hoặc nhiều bộ quy định. Chẳng hạn, có hàng hóa vừa phải kiểm dịch vừa phải kiểm tra an toàn thực phẩm hoặc kiểm tra chất lượng; có hàng hóa vừa phải kiểm dịch cả động vật và kiểm dịch thực vật; hay có hàng hóa vừa phải kiểm tra tiêu chuẩn, điều kiện NK và kiểm tra chất lượng/an toàn lao động… Việc nhiều bộ, ngành áp dụng cùng lúc nhiều chế độ, phương thức quản lý khác nhau đối với một mặt hàng XK, NK như trên không những gây khó khăn cho DN mà còn gây khó khăn, lúng túng cho cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình thực hiện thủ tục thông quan hàng hóa.

Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ quản lý chuyên ngành rà soát, sớm ban hành Danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành tại khâu thông quan theo hướng rút gọn mặt hàng phải kiểm tra, kèm theo mã số HS; đồng thời bố trí đủ nguồn lực và phương tiện cần thiết để thực hiện việc kiểm tra chuyên ngành tại các cửa khẩu nơi có nhiều hàng hóa XNK thuộc diện kiểm tra chuyên ngành nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động XNK, giảm thời gian thông quan hàng hóa.

Xin cảm ơn ông!