Diễn viên hài Chí Tài.

Từ một bài vọng cổ đầu thế kỷ 20 của nhạc sĩ Cao Văn Lầu, diễn viên Thanh Hoàng đã mượn tinh thần “Dạ cổ hoài lang” để viết kịch bản sân khấu cùng tên, công diễn lần đầu năm 1995. Hơn 20 năm sau, “Dạ cổ hoài lang” từ sàn diễn bước lên màn bạc, qua bàn tay dàn dựng của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng. “Dạ cổ hoài lang” là một tác phẩm nói về nỗi ly hương đầy nước mắt, mà hai nhân vật chính lại giao cho hai danh hài đảm nhiệm thì kể ra cũng hơi phiêu lưu.

Hai ông già trong “Dạ cổ hoài lang”, Tư Lành và Năm Triều, có số phận riêng nhưng chung niềm tâm sự về mệnh kiếp lênh đênh xa xứ. Kịch bản “Dạ cổ hoài lang” qua hai lần đưa lên sân khấu đều do Thành Lộc đóng vai Tư Lành, còn vai Năm Triều do Việt Anh và Hữu Châu thay nhau thể hiện. Danh hài Hoài Linh từng đóng vai Tư Lành trên sàn diễn, còn danh hài Chí Tài lần đầu tiên hóa thân Năm Triều thì xuất hiện luôn ở lĩnh vực nghệ thuật thứ bảy.

Hoài Linh và Chí Tài đều không qua trường lớp đào tạo diễn viên. Tuy nhiên, Hoài Linh còn được học múa và học tạp kỹ, chứ Chí Tài chỉ học đánh đàn. Tuổi trẻ Chí Tài sống bằng nghề dạy đàn ghita, sau đó sang Mỹ mới lập ban nhạc Anh Em Chí Tài. Người bạn gái gắn bó lúc ở Sài Gòn là Phượng Loan trở thành ca sĩ chính của ban nhạc Anh Em Chí Tài chuyên hát đám cưới tại California. Nói chung, ban nhạc Anh Em Chí Tài cũng kiếm ăn được, nhưng tên tuổi Chí Tài sẽ mãi mãi lờ mờ nếu không có cơ hội bước lên sàn diễn hài kịch. Dịp may ấy cũng ngẫu nhiên, do diễn viên đột ngột hủy show nên đạo diễn chẳng biết làm sao, đành nhờ Chí Tài… thế mạng, vì bình thường thấy Chí Tài cũng vui tính. Ai ngờ, bước ngoặc quan trọng ấy giúp Chí Tài trở thành danh hài. Bây giờ, nhắc đến Chí Tài thì người ta chỉ còn nhớ đến khả năng chọc cười, chứ chẳng mấy người nhớ đến kỹ năng chơi ghita và hát dăm ca khúc của Chí Tài.

Tháng 3/2017, Chí Tài cùng Hoài Linh tham gia bộ phim “Dạ cổ hoài lang”, đánh dấu 20 năm họ gắn bó với nhau. Năm 1997, Hoài Linh rời khỏi Trung tâm Vân Sơn, nhiều đạo diễn đã kết nối Hoài Linh với Chí Tài thành một cặp bài trùng. Theo danh hài Hoài Linh thổ lộ: “Cái duyên "trầm" ở anh ấy có thể tung hứng cùng cái duyên "bổng" của tôi, nên tôi đồng ý. Sự kết hợp này đã nâng cánh cho cả hai chúng tôi thăng hoa trên con đường nghệ thuật. Điều đáng quý nhất là suốt chừng ấy thời gian, hai chúng tôi chưa từng có một mâu thuẫn nào xảy ra!”.

Trái ngược với thân hình ốm o thiểu não dễ gây cười của Hoài Linh, bề ngoài của Chí Tài rất phong độ. Cái duyên hài của Chí Tài nằm ngay trên khuôn mặt. Nét cười rộn ràng hoặc nét cười nhếch mép của Chí Tài không lạ so với nhiều danh hài khác, nhưng khi kết hợp với điệu bộ của Chí Tài thì vẫn ra kiểu hài riêng. Danh hài Chí Tài có khả năng đóng nhiều loại vai, nhưng đắc địa nhất vẫn là những vai dại gái ngây ngô. Khán giả đã quen nhìn khuôn mặt của Chí Tài trên sân khấu để cười, vì vậy khán giả quả là bị đặt vào tình thế khó xử khi phải nhìn khuôn mặt của Chí Tài trên màn ảnh “Dạ cổ hoài lang” để… khóc.

Danh hài đóng phim buồn, có phải nhiệm vụ bất khả thi? Nếu là diễn viên chuyên nghiệp được đào tạo để làm danh hài, chắc chắn họ sẽ từ chối. Thế nhưng, ưu điểm của cả Chí Tài lẫn Hoài Linh là không học về diễn xuất, mà hóa thân vào nhân vật theo cảm nhận cá nhân. Ơn trời, nhờ sự tréo ngoe của showbiz Việt, mà xem hình ảnh Năm Triều của Chí Tài trong bộ phim “Dạ cổ hoài lang” cũng không đến mức phản cảm. Cứ thong dong mà định vị vai Năm Triều như một món quà nghề nghiệp mà danh hài Chí Tài nhận được từ nền điện ảnh Việt đang loay hoay hội nhập.

Từ ngày Chí Tài theo đuổi tấu hài thì ban nhạc Anh Em Chí Tài cũng tan rã. Ca sĩ Phương Loan đi làm cho một hãng điện tử và chấp nhận đứng phía sau cái bóng ngày càng rực rỡ của chồng. Chí Tài là trường hợp đặc biệt, xấp xỉ tuổi 40 mới đổi nghề và thành công với nghề mới hơn nghề cũ. Ca sĩ Phương Loan trân trọng điều ấy và hết sức ủng hộ chồng. Danh hài Chí Tài thổ lộ: “Thật sự, Phương Loan rất thương tôi. Bà ấy cho tôi về Việt Nam vì biết tôi rất mê nghệ thuật. Nơi nào có đất cho tôi dụng võ thì tôi sẽ đến chỗ đó. Ở hải ngoại không phải không có nơi diễn nhưng bây giờ ít hơn trước, bên đó cũng không có sân khấu kịch đàng hoàng. Tôi về quê hương có thể diễn những vở dài có nội dung, chứ không chỉ tấu hài 15 đến 20 phút như xưa. Tôi cũng có thể làm nhiều thứ khác như đóng phim truyền hình, làm giám khảo. Nếu như ở Mỹ, tôi sẽ không có cơ hội nhiều như vậy. Quan trọng hơn mỗi tháng tôi vẫn gửi tiền qua Mỹ cho vợ theo con số nhất định. Trên mức đó thì không sao, nếu thấp hơn lập tức bà ấy sẽ tịch thu hộ chiếu, không cho tôi đi đâu!”.

Đó là cách tếu táo của danh hài, thực tế ngoài đời Chí Tài cũng rất chiều chuộng vợ. Cuộc hôn nhân của họ đã kéo dài 30 năm, cũng có lúc hờn giận, cũng có lúc sóng gió, nhưng đều biết tha thứ để cưu mang nhau. Khi còn tồn tại ban nhạc Anh Em Chí Tài, để vợ có thể khoe giọng hát, Chí Tài đã sáng tác nhiều ca khúc phù hợp với sở trường của Phương Loan như “Em ở đâu”, “Khi màn đêm xuống” hoặc “Người yêu dấu”. Có lẽ cảm nhận được tình yêu của chồng, nên ca sĩ Phương Loan luôn thể hiện những ca khúc mà Chí Tài gửi gắm nhiều rung động ấm áp.

30 năm chồng vợ, Chí Tài và Phương Loan vẫn không có con. Nhiều người xúi nhận con nuôi, Chí Tài và Phương Loan cũng lắc đầu. Họ sống như vợ chồng son, lãng mạn và gần gũi. Ca sĩ Phương Loan thường đùa với chồng, rằng: “Nếu có con, anh cưng nó mà không còn cưng em!”. Còn chính danh hài Chí Tài thì xác nhận: “Lúc trước, tôi làm nghề thấy vui quá thành ra không nghĩ đến chuyện sinh con luôn. Đến lúc dừng lại nghỉ ngơi lại thấy mình quá già. Lúc này sinh con không được khỏe, không may nó bị dị tật gì thì khổ. Tôi từng chứng kiến vài người bạn rơi vào trường hợp này. Nếu chúng ta sinh ra thì đâu thể bỏ nó được mà giữ lại thì tội cả đời, mình cũng khổ!”. Đấy là một suy tư cực kỳ nghiêm túc, hoàn toàn không có yếu tố hài hước nào!

Danh hài Chí Tài đang dự định tổ chức một liveshow để kỷ niệm tuổi 60 của mình. Đồng thời, Chí Tài cũng băn khoăn về chất lượng tấu hài hiện nay. Không chỉ sợ mình xuất hiện nhiều quá khán giả sẽ nhàm chán, mà Chí Tài muốn chọn lọc kịch bản tốt hơn, tránh xa bớt sự nhảm nhí. Cũng là người Việt tha hương như nhân vật Năm Triều trong bộ phim “Dạ cổ hoài lang”, nhưng Chí Tài có thái độ sống lạc quan hơn: “Tôi có một tuổi trẻ đầy khó khăn, vất vả. Hồi đó nghèo, tôi ăn cơm với ớt, nước mắm, nước tương. Sau đó, tôi may mắn có cuộc sống khá giả hơn nhờ sự yêu thương của khán giả. Đến bây giờ, niềm vui của tôi chính là được biểu diễn hàng ngày trên sân khấu, được ngồi đếm tiền và ăn những món ngon do bà xã nấu!”.