Nâng cao chất lượng của đại lý thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế
	Mở rộng độ bao phủ của Bảo hiểm xã hội
	Bệnh viện tự chủ tài chính: Những vấn đề phát sinh. Bài 2: Cần cơ chế kiểm soát lạm dụng xét nghiệm, chụp chiếu

Toàn cảnh phiên họp chiều 21/10.

Mới làm nên còn lúng túng

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã giải trình căn cứ sử dụng kinh phí kết dư Quỹ Khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Theo đó, tại Luật bảo hiểm y tế và các văn bản hướng dẫn Luật bảo hiểm y tế, trường hợp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có số thu bảo hiểm y tế dành cho khám bệnh, chữa bệnh lớn hơn số chi khám bệnh, chữa bệnh trong năm, phần kinh phí chưa sử dụng hết được phân bổ và sử dụng theo lộ trình. Tình hình sử dụng 20% kinh phí kết dư Quỹ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2015.

Theo quyết toán Quỹ bảo hiểm y tế của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, năm 2015 có 38 tỉnh, thành phố và Bộ Quốc phòng có kết dư Quỹ khám bệnh, chữa bệnh tổng số là 5.838 tỷ đồng; phần 20% để lại cho địa phương sử dụng theo quy định tại khoản 3 Điều 35 Luật bảo hiểm y tế là 1.167 tỷ đồng.

Sau khi báo cáo quyết toán Quỹ bảo hiểm y tế năm 2015 được Hội đồng Quản lý Bảo hiểm xã hội Việt Nam thông qua, ngày 29/12/2016, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có văn bản thông báo 20% số kinh phí dành cho khám bệnh, chữa bệnh chưa sử dụng hết năm 2015 gửi cho từng địa phương.

Để sử dụng có hiệu quả kinh phí kết dư quỹ bảo hiểm y tế năm 2015 mà các địa phương đã tiết kiệm được, tại kỳ họp thứ 8, Chính phủ báo cáo Quốc hội cho phép các địa phương được phép kéo dài thời gian thanh toán số tiền này.

Lý do trình nội dung này được Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nêu rõ: Thứ nhất, năm 2017 là năm đầu một số tỉnh, thành phố được sử dụng 20% kinh phí kết dư Quỹ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2015 theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế nên việc tổ chức thực hiện nguồn kinh phí này có nhiều lúng túng từ khâu rà soát, tổng hợp nhu cầu kinh phí của từng nhiệm vụ chi theo quy định của Luật bảo hiểm y tế, trình UBND, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua trước khi thực hiện.

Thứ hai, việc cho phép các tỉnh, thành phố có số thu bảo hiểm y tế lớn hơn số chi khám bệnh, chữa bệnh được sử dụng 20% phần kết dư để mua trang thiết bị y tế và mua phương tiện vận chuyển người bệnh ở tuyến huyện được quy định rõ tại điểm a khoản 3 Điều 35 Luật bảo hiểm y tế.

Thời gian thực hiện từ ngày Luật này có hiệu lực (1/1/2015) đến hết ngày 31/12/2020; 1/1/2021, phần kinh phí chưa sử dụng hết được hạch toán toàn bộ vào quỹ dự phòng để điều tiết chung. Như vậy, việc mua trang thiết bị y tế, phương tiện vận chuyển người bệnh từ nguồn 20% kinh phí kết dư quỹ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại các địa phương chỉ thực hiện trong một giai đoạn nhất định, đến hết năm 2020.

Thứ ba, trong điều kiện nguồn ngân sách đầu tư cho lĩnh vực y tế giai đoạn 2016 - 2020 còn hạn chế thì nguồn 20% kết dư Quỹ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2015 là một trong những giải pháp quan trọng để cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có trang thiết bị để thực hiện dịch vụ và người dân được thụ hưởng dịch vụ có chất lượng. Việc cho phép kéo dài thời gian thanh toán số kinh phí này cũng là một giải pháp quan trọng, góp phần giảm áp lực chi ngân sách nhà nước.

Ngân sách khó có thể bồi thường thiệt hại

Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu lên một vấn đề nữa là: Trường hợp không cho phép các địa phương kéo dài thời gian thanh toán, thực hiện thu hồi số kinh phí này về Quỹ dự phòng chung, các địa phương sẽ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại cho đơn vị cung cấp tài sản, bao gồm các chi phí theo giá trị tài sản nhập khẩu; chi phí về nhập khẩu hàng hóa theo quy định; các chi phí bảo quản, vận chuyển, lắp đặt, bàn giao, chạy thử; chi phí lãi tiền vay trả cho ngân hàng và các khoản chi phí phát sinh khác có liên quan theo quy định của Tòa án.

Theo Luật Ngân sách nhà nước và Luật bảo hiểm y tế, nội dung chi từ nguồn ngân sách địa phương và quỹ bảo hiểm y tế không có chi bồi thường thiệt hại nêu trên. Mặt khác, đến thời điểm này, dự toán ngân sách địa phương năm 2019 đã được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định, trong đó chưa bố trí kinh phí để xử lý vấn đề này; một số địa phương ngân sách còn khó khăn, không thể cân đối được để thanh toán cho các nhà thầu.

Do đó, trường hợp không cho phép kéo dài thời gian thanh toán, các địa phương buộc phải điều chỉnh lại bố trí dự toán năm 2019 để có nguồn thanh toán, sẽ gây khó khăn, bị động cho các địa phương. Đồng thời, không đảm bảo yêu cầu gắn trách nhiệm của địa phương trong việc thực hiện chính sách bảo hiểm y tế, khuyến khích các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, địa phương tăng cường quản lý, sử dụng Quỹ bảo hiểm y tế tiết kiệm, minh bạch, hiệu quả.

Cơ quan thẩm tra là Ủy ban Tài chính- Ngân sách Nguyễn Đức Hải cơ bản tán thành với tờ trình của Chính phủ kiến nghị đưa nội dung này vào Nghị quyết chung của kỳ họp thứ 8.

Theo đó, cho phép 11 tỉnh, thành phố được kéo dài thời gian thanh toán các khoản mua trang thiết bị y tế, phương tiện vận chuyển người bệnh từ nguồn 20% kinh phí kết dư quỹ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2015 đến hết ngày 30/06/2020, tổng số tiền là 518.389 triệu đồng. Sau thời điểm này, phần kinh phí chưa sử dụng hết được hạch toán vào Quỹ Dự phòng để điều tiết chung theo quy định của Luật bảo hiểm y tế.

Đồng thời, Ủy ban Tài chính- Ngân sách đề nghị giao Chính phủ tổ chức thực hiện và phê bình nghiêm túc 11 địa phương về ý thức chấp hành pháp luật trong việc sử dụng 20% kinh phí kết dư Quỹ Khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2015 theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế.