Ông Đàm Thanh Thế, Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Liên quan đến vấn đề này, phóng viên Báo Hải quan có cuộc trao đổi với ông Đàm Thanh Thế (ảnh), Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (gọi tắt là Ban Chỉ đạo 389 quốc gia).

Thưa ông, thời gian qua, công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá đã được Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia quan tâm, chỉ đạo và các bộ, ngành, địa phương triển khai như thế nào?

Buôn lậu thuốc lá gây tác hại rất lớn đến nền kinh tế như thất thu cho ngân sách nhà nước và ảnh hưởng người sản xuất, người kinh doanh thuốc lá, nhất là sức khỏe cộng đồng. Trước tình hình đó, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 30/9/2014 về tăng cường đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá.

Trên cơ sở Chỉ thị 30, khi xây dựng Nghị quyết số 41/NQ-CP về việc đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới, Chính phủ cũng xác định, thuốc lá là mặt hàng cần phải quan tâm tập trung đấu tranh, ngăn chặn không để thuốc lá thẩm lậu từ nước ngoài vào nội địa.

Từ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã ban hành nhiều kế hoạch, Công điện chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương và các lực lượng chức năng tăng cường đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Trong đó xác định rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân, đặc biệt là người đứng đầu trong quản lý địa bàn, lĩnh vực phụ trách. Cụ thể, khu vực biên giới (gồm có các lực lượng: Hải quan, Biên phòng, Cảnh sát biển); trong nội địa (gồm: Công an, Quản lý thị trường, Thuế…) ngăn chặn bên ngoài, kiểm soát bên trong, tập trung đấu tranh triệt phá các đường dây, ổ nhóm, không có vùng cấm trong công tác này.

Sau gần 3 năm qua triển khai chỉ đạo của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, các lực lượng chức năng đã tập trung nắm tình hình, xây dựng nhiều phương án tổ chức đấu tranh, ngăn chặn thuốc lá lậu và xác định 6 địa bàn trọng điểm gồm: TP. Hồ Chí Minh, Long An, An Giang, Tây Ninh, Đồng Tháp, Cần Thơ. Kết quả, từ ngày 30/9/2014 đến 30/6/2017, các lực lượng đã phát hiện, tạm giữ 20,8 triệu bao thuốc lá lậu các loại. Trong đó, các lực lượng đã tạm giữ 10,3 triệu bao thuốc lá trong năm 2015; 6,2 triệu bao thuốc lá trong năm 2016; 4,3 triệu bao trong 6 tháng đầu năm 2017; khởi tố 347 vụ/475 đối tượng; tiêu hủy hơn 21 triệu bao thuốc lá; kinh phí hỗ trợ 68,5 tỷ đồng. Kết quả này đã góp phần phát triển kinh tế, đảm bảo trật tự xã hội và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

Mặc dù kết quả đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá của các lực lượng chức năng khá cao nhưng tình buôn lậu thuốc lá vẫn còn tiềm ẩn diễn biến phức tạp, nhất là các tỉnh biên giới phía Nam như Long An, An Giang, Tây Ninh. Nguyên nhân do đâu, thưa ông?

Nguyên nhân chính là do địa hình biên giới dài, rộng, địa bàn phức tạp. Bên cạnh đó là lực lượng, phương tiện còn hạn chế trong khi lợi nhuận từ buôn lậu thuốc lá rất lớn. Bên cạnh đó, một số địa phương còn chưa quan tâm đúng mức đến công tác chỉ đạo, điều hành; một số lực lượng chức năng có thời điểm chưa nắm bắt kịp diễn biến tình hình. Cùng với đó, trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị để tình trạng buôn lậu thuốc lá diễn biến phức tạp chưa được xử lý nghiêm túc, còn tình trạng nể nang, né tránh. Mặt khác, đời sống nhân dân vùng biên giới còn gặp nhiều khó khăn, thiếu công ăn việc làm ổn định, nhận thức pháp luật hạn chế rất dễ bị các đối tượng buôn lậu móc nối, mua chuộc…

Ngoài ra, cơ chế chính sách, quy định pháp luật còn bất cập, chồng chéo gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong việc xử lý. Cụ thể, Luật Đầu tư năm 2014 quy định thuốc lá không phải là mặt hàng cấm kinh doanh. Tuy nhiên, trong Công văn hướng dẫn truy cứu trách nhiệm hình sự chỉ xem xét xử lý về tội buôn lậu thuốc lá và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới của Tòa án nhân dân tối cao lại xác định thuốc lá là hàng cấm. Vì thế, thực tiễn triển khai phát hiện, xử lý đối với các đối tượng buôn lậu, vận chuyển thuốc lá còn hạn chế, chưa đủ sức răn đe đối tượng.

Để nâng cao hiệu quả đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá trong những tháng cuối năm 2017, vai trò của Văn phòng Thường trực trong công tác này được thể hiện như thế nào?

Bên cạnh tăng cường đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá, xăng dầu, các lực lượng chức năng đang tập trung đấu tranh chống buôn lậu, sản xuất kinh doanh tân dược, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, nhất là các loại hàng hóa phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân.

Tới đây, Văn phòng Thường trực sẽ kịp thời tham mưu cho Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia xây dựng, ký ban hành Kế hoạch cao điểm đấu tranh ngăn chặn tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau tết Nguyên đán Mậu Tuất. Kế hoạch sẽ nêu rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và lực lượng chức năng trong việc quản lý địa bàn, thực hiện quản lý lĩnh vực, mặt hàng được phân công.

Riêng đối với lực lượng Hải quan, Văn phòng Thường trực tiếp tục phối hợp với Tổng cục Hải quan xây dựng kế hoạch nắm tình hình, kiểm soát, ngăn chặn việc lợi dụng buôn lậu qua loại hình kinh doanh tạm nhập, tái xuất, trung chuyển; đấu tranh ngăn chặn không để đối tượng vận chuyển hàng hóa trái phép qua khu vực biên giới 3 tỉnh: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai.

Văn phòng Thường trực sẽ phối hợp với các bộ, ngành tăng cường kiểm tra việc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, trên cơ sở đó đề xuất khen thưởng, động viên các tập thể, cá nhân đạt thành tích, cũng như chấn chỉnh, xử lý, nhắc nhở các địa phương, đơn vị thực hiện nhiệm vụ chưa nghiêm.

Văn phòng Thường trực luôn luôn nắm bắt tình hình, tham mưu kịp thời, xử lý những tồn tại trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Xin cảm ơn ông!