Ông đánh giá thế nào về sự thỏa thuận giữa đại diện của bên người sử dụng lao động và người lao động về mức tăng tiền lương tối thiểu vùng năm 2018?

- Qua 3 lần nỗ lực thương lượng, đối thoại, các thành viên trong Hội đồng Tiền lương quốc gia đều đã làm việc với tinh thần rất thiện chí. Mặc dù phương án đưa ra ban đầu rất khác nhau, có bên yêu cầu không tăng, hoặc chỉ tăng ở mức 2%, trong khi có bên đưa ra mức cao nhất là 13,3%. đến phiên họp thứ hai, mức đề xuất tăng giảm xuống lần lượt là 8% và 5% (chênh nhau còn 3%).

Cuối cùng tại phiên họp ngày 7/8, để chốt mức tăng lương tối thiểu, các bên đã tiếp tục thu hẹp khoảng cách, qua đó đã đạt được sự đồng thuận và đi đến một phương án cuối cùng là 6,5% để trình Thủ tướng Chính phủ trong thời gian sắp tới. Đáng chú ý, mức tăng lương lần này đều được cân nhắc dựa trên bối cảnh kinh tế, sự phát triển của doanh nghiệp và người lao động. Đồng thời tính toán đến sự chi trả của các doanh nghiệp và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Thưa ông, hiện nay vẫn có nhiều quan điểm khác nhau về việc xác định mức sống tối thiểu. Quan điểm của ông thế nào?

- Thực ra nói là việc xác định mức sống tối thiểu không dựa vào một phương pháp tính toán là không đúng, bởi trên thế giới nhiều nước đều tính toán mức sống tối thiểu dựa vào nhu cầu về lương thực thực phẩm và nhu cầu về phi lương thực thực phẩm.

Cách tính toán về nhu cầu lương thực thực phẩm dựa trên độ hàng hóa đảm bảo lượng calo đủ để người lao động tái tạo lại sức lao động, còn cách tính nhu cầu về phi lương thực thực phẩm được dựa trên các nhu cầu về y tế, giáo dục, vui chơi, giải trí… tất cả những phương pháp tính toán đó đều có.

Hiện cả bên phía Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đều có mức tính toán về mức sống tối thiểu của người lao động của riêng mình. Và cả hai bên đều đồng ý rằng hiện tiền lương tối thiểu chưa đáp ứng được mức sống tối thiểu của người lao động nhưng cũng đã đáp ứng được hơn 90% mức sống tối thiểu của người lao động.

Với phương án tăng lương trung bình 6,5% thì lương tối thiểu sẽ đáp ứng từ 92-96% mức sống tối thiểu. Nhưng chúng ta cũng nên nhớ rằng việc chênh lệch giữa mức lương tối thiểu và mức sống tối thiểu là câu chuyện của cả thế giới chứ không chỉ của riêng Việt Nam.

Ngay tại châu Mỹ nơi mà nền kinh tế luôn luôn phát triển thì tiền lương tối thiểu vẫn chưa đảm bảo được mức sống tối thiểu và ở đây cần nhấn mạnh rằng mức sống tối thiểu không chỉ dựa vào tiền lương tối thiểu mà còn dựa vào nhu cầu của người lao động và thường nhu cầu có xu hướng lớn hơn rất nhiều so với nhu cầu tối thiểu.

Với mức tăng 6,5%, doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng như thế nào thưa ông?

- Chắc chắn mức tăng này sẽ khiến "sức khỏe" của doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Bởi hiện ở Việt Nam thu nhập của người lao động bao gồm cả tiền lương và các khoản phụ cấp khác như xăng xe, phúc lợi, chuyên cần vì vậy với việc tăng lương tối thiểu, doanh nghiệp sẽ chính thức hóa các khoản không được gọi là lương, phụ cấp. Như vậy, phần đóng bảo hiểm của doanh nghiệp sẽ tăng lên đồng thời cũng làm tăng chi phí sản xuất của doanh nghiệp.

Cụ thể, theo tính toán của Bộ phận kỹ thuật Hội đồng Tiền lương quốc gia, các doanh nghiệp sẽ bị tăng chi phí từ 0,55-0,6%. Đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ, những doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động như doanh nghiệp dệt may, da giày thì sẽ làm tăng chi phí từ 1,1%-1,5%.

Xin cảm ơn ông!