Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Dương Thái trao quyết định cho Công tyTNHH Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên. Ảnh: H.vân.

Chưa hoạt động đã đề nghị ưu tiên

Đó là trường hơp của Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên- SEVT (KCN Yên Bình I, huyện Phổ Yên, Thái Nguyên). Sau khi nhận thấy những lợi ích của Chương trình DN ưu tiên mà một thành viên khác của Tập đoàn Samsung đang được thụ hưởng sau khi được Tổng cục Hải quan công nhận là Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam-SEV (KCN Yên Phong, Bắc Ninh), nên ngay khi xúc tiến đầu tư thêm 1 dự án lớn vào Thái Nguyên, lãnh đạo Tập đoàn này đã có đề nghị Chính phủ cho áp dụng chế độ ưu tiên trong lĩnh vực hải quan với SEVT.

Theo Bộ Tài chính, để đáp ứng các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 7 Nghị định 83/2013/NĐ-CP và được xem xét là DN ưu tiên (quy định tại Thông tư 86/2013/TT-BTC), các DN phải có thời gian hoạt động tối thiểu 2 năm. Trong khi đó, SEVT (vào thời điểm đề nghị) đang trong quá trình xây dựng và chưa đi vào hoạt động nên chưa đáp ứng được các điều kiện quy định tại Nghị định 83 và Thông tư 86.

Tuy nhiên, qua cam kết của SEVT, uy tín và danh tiếng thương hiệu của Tập đoàn Samsung trên thế giới và những thành tựu ấn tượng của SEV, quy mô vốn đầu tư dự án SEVT lớn, hệ thống quản lí tiên tiến… Bộ Tài chính cho rằng, khi SEVT chính thức đi vào hoạt động sẽ đạt được các điều kiện và quy định tại Nghị định 83, Thông tư 86.

Do đó, Bộ Tài chính đề xuất và đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép công nhận SEVT là DN ưu tiên theo Nghị định 83, Thông tư 86. Ngày 12-2-2014, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan kí quyết định công nhận DN ưu tiên SEVT.

Theo đại diện Cục Kiểm tra sau thông quan (Tổng cục Hải quan)- đơn vị chủ trì thực hiện Chương trình DN ưu tiên, SEVT là điển hình cho sự nhanh nhạy của các DN FDI trong nhận thấy các lợi ích của Chương trình. Hiện nay, trong số 16 DN đang được Tổng cục Hải quan áp dụng chế độ ưu tiên có tới 10 DN FDI.

Đặc biệt, theo nguồn tin của Báo Hải quan, trong số hơn 10 DN đã nộp hồ sơ tham gia Chương trình và đang được cơ quan Hải quan thẩm định thì phần lớn trong số đó cũng là các DN FDI.

Tăng cường tuyên truyền

Một cán bộ Cục Kiểm tra sau thông quan cho biết, căn cứ vào quy định tại Thông tư 86, nhiều DN trong nước có đủ điều kiện để được xem xét công nhận là DN ưu tiên. Trước đây, nhiều DN có hoạt động XNK trong nước, đặc biệt là hoạt động trong lĩnh vực XNK các mặt hàng nông sản, dệt may, da giày… lo ngại về vấn đề kim ngạch. Tuy nhiên, qua thống kê của cơ quan Hải quan cho thấy nhiều DN đáp ứng được điều kiện này.

Theo Thông tư 86, các DN được ưu tiên trong XK hàng hóa là nông sản, thủy sản, dệt may, da giày và NK hàng hóa là nguyên phụ liệu để sản xuất hàng hóa XK nêu trên phải có kim ngạch XK tối thiểu 50 triệu USD/năm trở lên. Hiện nay, nhiều DN trong nước có kim ngạch vượt xa con số này.

Vậy tại sao vẫn chưa nhiều DN mặn mà với Chương trình? Theo một số cán bộ Cục Kiểm tra sau thông quan, có thể lí do xuất phát từ phía các DN trong nước chưa có được thông tin đầy đủ về những lợi ích mà Chương trình mang lại; có trường hợp có thể e ngại về điều kiện về quản trị, kiểm soát nội bộ, chế độ kế toàn, tài chính chưa được tốt như DN FDI…

Để các DN, đặc biệt DN trong nước có đầy đủ thông tin về Chương trình, đặc biệt là các lợi ích và điều kiện tham gia, Cục Kiểm tra sau thông quan sẽ tăng cường công tác tuyên truyền về Chương trình, đặc biệt chú trọng phối hợp với các Cục Hải quan địa phương- nơi quản lí trực tiếp DN. Theo Kế hoạch, kết thúc năm 2014, ngành Hải quan phấn đấu nâng số lượng DN được công nhận là DN ưu tiên lên con số 30 DN.