Hàng năm Việt Nam có hàng nghìn người chết do tại nạn từ rượu bia, đặc biệt vào các dịp lễ, Tết. Theo ông Việt Nam có nên thực hiện quy định cấm uống, bán rượu, bia nơi công cộng để hạn chế tác hại do rượu bia gây ra?

Xét ở khía cạnh tác hại của rượu bia thì việc quy định cấm uống, rượu bia nơi công cộng là cần thiết, nhằm hạn chế việc lạm dụng rượu bia. Tuy nhiên, nếu chỉ cấm ở nơi công cộng thì cũng chỉ để ngăn chặn một phần các tác hại tiêu cực liên quan đến trật tự xã hội cũng như an toàn giao thông đường bộ do các hành vi trái pháp luật do sự kích thích của rượu bia (hành vi gây rối, điều khiển phương tiện khi đã uống rượu bia….). Bởi lẽ, ngoài nơi công cộng thì người ta vẫn có thể sử dụng rượu bia ở nhà hay những nơi không phải là công cộng rồi sau đó mới ra nơi công cộng, tham gia giao thông. Và vấn đề đặt ra là phạm vi nơi công cộng cấm sử dụng rượu bia như thế nào? Có cấm đối với nhà hàng nằm trong khu vực công cộng? Có cấm cả đối với các sự kiện, buổi tiệc tổ chức ở khu vực công cộng không?...

Đối với các hành vi vi phạm liên quan đến trật tự công cộng, Nhà nước đã có nhiều quy định xử lý người uống rượu bia điều khiển phương tiện tham gia giao thông nhưng tình trạng này vẫn diễn ra và việc xử lý không hề đơn giản, kể cả việc kiểm tra nồng độ cồn của người điều khiển phương tiện. Để giảm thiểu tình trạng sử dụng rượu bia quá mức dẫn đến nguy cơ gây nguy hại cho xã hội thì cần có các quy định, giải pháp đồng bộ và việc xử lý phải triệt để thì các quy định pháp luật mới có hiệu quả thực sự, ví dụ như kiểm soát nguồn ra của rượu bia, độ tuổi, thời giờ, khu vực cấm bán và sử dụng rượu bia…

Đặc biệt, trong thời gian những năm gần đây nổi lên tình trạng ngộ độc rượu bia mang tính chất tập thể, có trường hợp tử vong mà nguyên nhân từ việc sử dụng rượu chế biến thủ công hoặc rượu giả. Vì vậy, cần có biện pháp siết chặt việc chế biến rượu thủ công cũng như bán rượu không rõ nguồn gốc (Ví dụ như: cơ sở chế biến phải đăng ký, phải được kiểm tra, kiểm định chất lượng thường xuyên và xử lý vi phạm nghiêm khắc..)

Ở nước ta đã có quy định cấm bán rượu bia cho trẻ dưới 18 tuổi, tuy nhiên quy định này đến này vẫn chưa thực hiện hiệu quả. Vậy khi áp dụng quy định cấm uống rượu bia nơi công cộng sẽ gặp khó khăn không, thưa ông?

Theo Hiệp hội Máy móc Chế biến Thực phẩm và Đóng gói (VDMA), Việt Nam đứng thứ 16 trên thế giới về tiêu thụ đồ uống có cồn. Trong khi đó, nhìn chung rượu bia vẫn là thứ không thiếu được trong nhiều cuộc vui, và nhiều nơi còn mặc nhiên coi đó là thứ văn hóa trong giao tiếp. Những quy định làm thay đổi thói quen chung của số đông trong xã hội thường sẽ gặp khó khăn trong thực hiện. Vì vậy, vấn đề là cần phải có biện pháp quản lý để hạn chế việc sử dụng rượu bia như thế nào trong đời sống xã hội chứ không đơn thuần là chỉ cấm sử dụng ở nơi công cộng.

Ông cho biết một số nước đã thực hiện quy định cấm uống rượu bia nơi công cộng như thế nào?

Tại Mỹ, hầu hết các thành phố và tiểu bang đã ban hành lệnh cấm uống rượu bia nơi công cộng như bãi biển, bến tàu, bến xe, trên đường phố, công viên hơn 40 năm nay, chỉ trừ một số thành phố được xem là trung tâm giải trí như Las Vegas, New Orleans và Indianapolis vẫn cho phép uống rượu bia nơi công cộng. Những người vi phạm sẽ bị phạt 25 USD, thậm chí có thể bị triệu tập ra hầu tòa nếu không nộp phạt đúng hẹn. Để thực hiện quy định này, cảnh sát và chó nghiệp vụ thường xuyên đi tuần tại các công viên để phát hiện và xử phạt các hành vi vi phạm. Do đó, người dân Mỹ khi uống rượu bia thường vào nhà hàng, quán bar hoặc uống tại nhà.

Tuy nhiên, đây là quốc gia có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển, có các biện pháp quản lý và cơ chế xử lý đồng bộ, đồng thời với ý thức chấp hành pháp luật của người dân.

Tại TP. Đà Nẵng đã thực hiện thí điểm miễn phí tiền taxi cho những người uống rượu bia tại 10 nhà hàng để giảm tình trạng tai nạn giao thông và đảm bảo an toàn cho người dân. Theo ông, biện pháp này có nên thực hiện ở trên toàn quốc không?

Đây cũng là một giải pháp hạn chế rủi ro, tai nạn giao thông đối với người đã uống rượu bia. Tuy nhiên, đó cũng chỉ là giải pháp tình thế chứ không phải là giải quyết được vấn đề hạn chế lạm dụng rượu bia. Nếu vì cứ uống nhiều thì sẽ được đi taxi miễn phí thì cũng sẽ có lúc không thể có đủ taxi miễn phí cho họ. Vấn đề là bên cạnh các quy định được ban hành thì cần có các biện pháp đồng bộ, trong đó có tuyên truyền, vận động mọi người, thay đổi thói quen sử dụng rượu bia mọi lúc, mọi nơi, để giảm những hậu quả tiêu cực do việc sử dụng rượu bia quá mức gây ra cho chính bản thân, gia đình và xã hội.

Xin cảm ơn ông!