Chính thức áp thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp đường Thái Lan
	Đường nhập khẩu giảm mạnh, mía đường trong nước vẫn lao đao

Việc áp thuế đối với đường nhập khẩu từ Thái Lan là bước ngoặt về chính sách cho ngành đường. Ảnh: ST

Theo đó, từ ngày 16/6, đường tinh luyện và đường thô nhập khẩu từ Thái Lan vào Việt Nam phải chịu mức thuế chống bán phá giá là 42,99% và mức thuế chống trợ cấp là 4,65%. Việc áp thuế sẽ kéo dài trong vòng 5 năm.

Thông tin này lập tức tác động tích cực tới các cổ phiếu ngành mía đường trên thị trường chứng khoán. Điển hình như các cổ phiếu SBT (Công ty CP Thành Thành Công – Biên Hòa), KTS (Công ty CP Mía đường Kon Tum) và LSS (Công ty CP Mía đường Lam Sơn) đều tăng kịch trần trong phiên 17/6. Trước đó, trong phiên 16/6, cổ phiếu LSS cũng đã tăng trần, trong khi KTS tăng 6,4% và SBT tăng 2,9%.

Với hai mã SLS (Công ty CP Mía đường Sơn La) và QNS (Công ty CP Đường Quảng Ngãi), mức tăng cũng đạt lần lượt 5,42% và 3,88 % trong phiên 17/6 và tăng lần lượt 8% và 6,9% trong phiên 16/6.

Ngành đường Việt Nam đã trải qua giai đoạn khó khăn kể từ niên vụ 2018/2019, khi giá đường thế giới đi xuống. Ngành mía đường càng trở nên khó khăn hơn khi từ 1/1/2020 thuế nhập khẩu đường từ các nước ASEAN giảm xuống còn 5% và khi hạn ngạch được xóa bỏ. Đường Thái Lan rẻ hơn tràn vào thị trường Việt Nam, đe dọa đến sản phẩm đường nội địa có chi phí sản xuất cao hơn. Năm 2020, lượng đường nhập khẩu từ Thái Lan đạt 1,3 triệu tấn, tăng 330% so với cùng kỳ (tổng lượng đường nhập khẩu khoảng 1,5 triệu tấn).

Trong niên vụ 2020/2021, tổng sản lượng sản xuất chỉ ước đạt 612 nghìn tấn (giảm 15% so với cùng kỳ), và tổng nguồn cung nội địa là khoảng 700 nghìn tấn (giảm 14% so với cùng kỳ). Trong khi đó, nhu cầu trong nước ước tính đạt 2,2 triệu tấn trong năm 2021 (theo doanh nghiệp ước tính) và dự kiến sẽ tăng từ 3% - 5% mỗi năm trong những năm tới.

Như vậy, nguồn cung từ vụ mía trong nước chỉ đáp ứng được 30% nhu cầu. Nguồn cung còn lại sẽ đến từ các nhà máy đường nhập đường thô về tinh luyện khi niên vụ mía kết thúc; nhập khẩu đường tinh luyện và đường nhập lậu (hiện được kiểm soát tốt nhờ hàng loạt chốt kiểm soát dịch bệnh được lập ra dọc các tuyến biên giới để khống chế dịch bệnh Covid-19).

Trong một báo cáo cập nhật ngành đường vừa được công bố, SSI Research nhận định, mức thuế cao hơn đối với đường thô cho thấy chính phủ định hướng thúc đẩy phát triển vùng nguyên liệu mía đường trong nước để đảm bảo nguồn cung so với việc nhập khẩu đường thô về để luyện. Theo đó, các nhà máy đường có lợi thế về quy mô trong sản xuất đường RS và RE như QNS và SBT sẽ có lợi thế về giá thành hơn so với các nhà máy nhỏ, do đó các công ty này sẽ được hưởng lợi hơn từ chính sách mới.

Theo SSI Research, chính sách thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với đường Thái Lan sẽ giúp bảo vệ đường trong nước khỏi đường nhập khẩu giá rẻ từ Thái Lan cũng như đường nhập lậu, thúc đẩy ngành đường trong nước về lâu dài vì mục tiêu an ninh lương thực và hỗ trợ lao động ngành nông nghiệp.

“Chính sách này là một sự kiện có tính chất bước ngoặt cho ngành đường Việt Nam và các doanh nghiệp mía đường trong nước như SBT, QNS, LSS, SLS ... Chúng tôi cũng cho rằng 5 năm là thời gian dài giúp chuỗi cung ứng đường trong nước phục hồi và phát triển bền vững hơn” – báo cáo của SSI Research đưa ra đánh giá.