Lạng Sơn: Nền tảng cửa khẩu số có giải được bài toán ùn ứ hàng hóa XNK?
	Thủ tục nhập khẩu và thông quan đối với xăng dầu luôn nhanh chóng, thuận lợi
	Hải quan Lạng Sơn thúc đẩy các biện pháp đảm bảo năng lực thông quan
	Cơ quan Hải quan tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động xuất khẩu nông, lâm, thủy sản

Hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Tân Thanh. Ảnh: Nguyễn Thanh

Phát biểu tại diễn đàn tại Diễn đàn Thuế - Hải quan năm 2022 do Thời báo Tài chính Việt Nam tổ chức ngày 19/10, ông Nguyễn Văn Quyền - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam (VATA) nêu khó khăn trong hoạt động vận tải xuất khẩu hàng hóa qua biên giới với Trung Quốc.

Đại diện VATA cho biết, từ cuối năm 2021, đầu năm 2022 chứng kiến tình trạng xe vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu qua biên giới, đặc biệt là qua các cửa khẩu với Trung Quốc phải chờ đợi thời gian rất dài, gây tốn kém thời gian và chi phí lớn.

Ông Nguyễn Văn Quyền bày tỏ, doanh nghiệp mong muốn nhận được sự quan tâm, phối hợp của cơ quan Hải quan, Biên phòng, Kiểm dịch... để tiếp tục tạo thuận lợi cho quá trình thông quan hàng hóa, hạn chế ách tắc tại cửa khẩu, nhất là vào cao điểm mùa vụ, lễ, tết.

Tại hội nghị, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Lưu Mạnh Tưởng thông tin về chuyến công tác tại cửa khẩu Lạng Sơn có sự tham gia của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Văn phòng Chính phủ và đại diện các cơ quan liên quan để khảo sát, tháo gỡ khó khăn trong xuất khẩu sang Trung Quốc.

“Chúng tôi rất quan tâm đến vấn đề tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu qua cửa khẩu biên giới, đặc biệt là mặt hàng nông sản. Hiện có thực trạng dịp lễ, tết, hay vào mùa vụ hàng nông sản bị ách tắc kéo dài”, ông Lưu Mạnh Tưởng nói.

Về nguyên nhân ách tắc hàng hóa, lãnh đạo Tổng cục Hải quan cho hay, khảo sát của đoàn công tác vừa qua cho thấy có 2 vấn đề:

Thứ nhất, ách tắc này là do Trung Quốc áp dụng nghiêm ngặt chính sách "zero Covid" nên toàn bộ phương thức xuất khẩu bị thay đổi. Trước đây thực hiện xong thủ tục là xe hàng được đưa qua biên giới, nhưng bây giờ xong thủ tục phải đổi đầu xe, đổi lái xe đưa hàng sang Trung Quốc, lái xe Việt Nam thực hiện kéo móc không hàng hóa về Việt Nam.

“Tại cửa khẩu Tân Thanh, nhiều nhất chỉ thông quan được 200 xe/ngày, nhưng khi mùa vụ và dịp lễ, tết, nhu cầu xuất khẩu lớn, nếu lưu lượng 500 xe/ngày chắc chắn xảy ra ách tắc”, lãnh đạo Tổng cục phân tích.

Lý do thứ hai là, với việc Trung Quốc tiếp tục thực hiện "zero Covid" nên buộc hàng hóa lên cửa khẩu phải vào bãi tập trung để làm các thủ tục để xét nghiệm Covid-19... vào dịp cao điểm xe hàng sẽ phải nằm bãi từ 5-7 ngày, thậm chí 10 ngày.

Theo ông Lưu Mạnh Tưởng, hiện nay cơ quan Hải quan đã áp dụng hệ thống thông quan tự động rất thuận tiện cho doanh nghiệp xuất khẩu. Tại Lạng Sơn, qua khảo sát có đến 85-90% tờ khai hải quan hàng xuất khẩu là luồng Xanh nên doanh nghiệp được thông quan ngay hàng hóa.

Cùng với cơ quan Hải quan trong việc nỗ lực triển khai các giải pháp thông quan nhanh hàng hóa xuất khẩu, nhiều tỉnh, thành phố có cửa khẩu trong đó có Lạng Sơn đã áp dụng cửa khẩu số để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Tất cả các ngành phải thực hiện các chức năng trên cửa khẩu số, sau khi hoàn thành các thủ tục xe sẽ được xuất khẩu.

Chia sẻ với khó khăn của doanh nghiệp thời gian qua, lãnh đạo Tổng cục Hải quan cho biết, hiện nay khi hàng hóa vào bãi tập kết, cơ quan Biên phòng sẽ xếp số thứ tự, nhưng nếu năng lực bên kia hạn chế, số lượng xe lên nhiều vượt quá năng lực cho phép thì sẽ ùn, càng lên nhiều số ùn càng lớn, thời gian chờ đợi càng lâu. Bên cạnh đó, sau khi xong hết thủ tục hải quan và thủ tục khác thì còn thực trạng nữa là bên Trung Quốc có thời điểm khó khăn trong cắt đầu xe sang để đón hàng về.

“Nếu dịp Tết năm nay như năm ngoái, thời điểm tiêu thụ hàng hóa phía Trung Quốc rất lớn, các doanh nghiệp không theo dõi thông báo của tỉnh về tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa tại cửa khẩu thì rất dễ xảy ra ách tắc”, lãnh đạo Tổng cục Hải quan nêu.

Để giảm thiểu tình trạng ùn tắc hàng hóa, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cũng đề nghị các hiệp hội quan tâm hơn đến việc nắm bắt thông tin cập nhật về tình hình hoạt động xuất khẩu hàng hoá tại cửa khẩu để điều tiết; khuyến nghị doanh nghiệp có kế hoạch xuất khẩu hàng hóa hợp lý để tránh ách tắc.

Về phía cơ quan Hải quan, ưu tiên tuyệt đối cho hoạt động xuất khẩu, đặc biệt là nông sản. Túc trực 24/7 để kịp thời thông quan cho doanh nghiệp ngay khi cửa khẩu Trung Quốc đón hàng.

Bên cạnh đó, hiện nay tỉnh Lạng Sơn cũng đang nghiên cứu có giải pháp cải tiến hơn đối với quy trình cửa khẩu số, rút ngắn thủ tục, thời gian thông quan hàng cho doanh nghiệp; cũng như thu xếp bãi tập kết, đường giao thông được thuận lợi hơn. Đoàn khảo sát cũng đã kiến nghị bỏ trạm Dốc Quýt để bớt một chốt kiểm tra giảm, tránh ách tắc.

Lãnh đạo Tổng cục Hải quan cũng đề nghị Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam có sự phối hợp chặt chẽ hơn với cơ quan Hải quan và cơ quan chức năng để có giải pháp giải quyết tổng thể.