Đào tạo y, dược hiện vẫn đang nằm trong quỹ đạo chung của đào tạo đại học và nặng về lý thuyết nhẹ về thực hành. Ảnh: Thu Phương

"Nở rộ" đào tạo y, dược

Theo Bộ Y tế, tính đến cuối năm 2012, cả nước có 26 cơ sở đào tạo nhân lực y tế trình độ đại học, 74 trường cao đẳng và 44 trường chung cấp và dạy nghề.

Theo các chuyên gia giáo dục, với tốc độ đào tạo hiện nay, nhân lực ngành y tế sẽ tăng khá nhanh sau năm 2014. Do vậy, tình trạng thiếu nhân lực y tế sẽ giảm bớt so với giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, lượng tăng không đồng nghĩa với chất tăng là bài toán làm đau đầu các nhà quản lý hiện nay.

Phát biểu tại Hội nghị đổi mới quản lý giáo dục tổ chức ngày 11-9, ông Nguyễn Minh Lợi- Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo- Bộ Y tế cho biết: Đào tạo nhân lực y tế có tính đặc thù. Trong quá trình đào tạo yêu cầu rất cao việc gắn trường với cơ sở thực hành. Điều này ở các trường công lập vẫn được đảm bảo nhưng ở trường ngoài công lập rất đáng lo ngại.

Theo ông Lợi, trong thời gian qua có nhiều trường ngoài công lập đa ngành mở thêm ngành y với chất lượng không đảm bảo. Điều này thể hiện ở việc cơ sở thực hành quá xa. Các bệnh viện đủ điều kiện thực hành cũng phải có tiêu chí nhất định. Hiện có nơi không đủ điều kiện để trở thành điểm thực hành của sinh viên. Nhiều trường có chỉ tiêu đào tạo lớn trong khi số năm kinh nghiệm đào tạo trong lĩnh vực này của trường rất thấp, số giảng viên cũng ít.

Chia sẻ vấn đề này, ông Phạm Văn Lình- Hiệu trưởng Trường Đại học Y dược Cần Thơ lo lắng nói: Tôi biết có trường lần đầu tiên thành lập nhưng mở một lúc 4 ngành, đào tạo cả bác sỹ, dược sỹ, kỹ thuật xét nghiệm, điều dưỡng trong khi cả Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng đều không phải là bác sỹ, dược sỹ. Đến trưởng phòng đào tạo cũng không phải là bác sỹ, dược sỹ. Điều này quá nguy hiểm khi mà ngay cả đội ngũ lãnh đạo cao cấp cũng không có kiến thức y, dược tối thiểu.

Không chỉ nở rộ về số lượng mà chất lượng đào tạo của một số cơ sở đào tạo y, dược hiện rất đáng lo ngại.

Nhìn nhận về thực tế đáng báo động này, phát biểu tại Tọa đàm Đổi mới căn bản toàn diện hoạt động đào tạo các trường y, dược Việt Nam do Ban Tuyên giáo Trung ương và Bộ Y tế tổ chức sáng 10-9, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho rằng: Chương trình giáo dục ngành y tế nước ta còn nặng về lý thuyết, sinh viên học 6 năm trong trường y nhưng ra trường chưa chắc làm được việc, thậm chí có sinh viên còn rất ngơ ngác, phải nhiều năm sau mới làm việc được.

"Thực tế cho thấy ở nhiều nhà trường việc đào tạo quá nặng nề về lý thuyết, phương pháp giáo dục, kiểm tra, thi và đánh giá đã lạc hậu, nhiều bất cập. Trong khi đó vấn đề thực tiễn và thực hành lâm sàng thì hạn chế", ông Tiến nói.

Siết chặt mở ngành và đào tạo

Về thực tế đào tạo ngành y, dược tràn lan, kém chất lượng ở một số cơ sở giáo dục hiện nay, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận cho biết trong thời gian tới, Bộ sẽ tăng cường công tác thanh kiểm tra việc mở ngành, mã ngành, thành lập trường của các cơ sở giáo dục đào tạo nhân lực y, dược.

Bộ trưởng Luận thừa nhận, thực tế thời gian qua một số cơ sở đào tạo y, dược qua mặt Bộ GD-ĐT trong việc thẩm định việc thành lập trường, ngành bằng cách đi thuê mượn cơ sở vật chất, thiết bị y tế của DN sau đó về "trưng diện" cho đoàn thanh tra. Sau khi đoàn thanh tra đi thì mang trả hết những trang thiết bị đã "mượn".

Về đề xuất của đại diện Cục Khoa học Công nghệ- Bộ Y tế về việc thẩm định cơ sở vật chất và đội ngũ giảng viên khi mở ngành đào tạo y, dược cần phải có sự tham gia mạnh mẽ của chuyên gia y tế, Bộ trưởng Luận đồng tình và cho biết, thời gian tới có thể triển khai thông tư liên tịch giữa hai bộ hoặc có văn bản hướng dẫn riêng về vấn đề này.

Để đảm bảo chất lượng đào tạo nhân lực y, dược ngoài việc siết chặt việc thành lập trường, đại diện Bộ Y tế đề xuất việc kéo dài thời gian đào tạo của sinh viên y, dược.

Ông Nguyễn Công Khẩn- Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo- Bộ Y tế cho rằng nghề y là một nghề đặc biệt, người muốn hành nghề y phải qua quá trình đào tạo dài và gian khổ, mất ít nhất 13-14 năm mới có chất lượng.

“Ở nước ngoài, sinh viên ngành y sau khi được đào tạo 6 năm mới chỉ được làm bác sỹ gia đình, sau đó phải học thêm ít nhất ba năm nữa mới được vào các bệnh viện. Trong khi đó, sinh viên ngành y của Việt Nam chỉ được đào tạo trong 6 năm và phần lớn kiến thức học trong 6 năm lại chỉ là lý thuyết”, ông Khẩn nói.

Minh Châu