Cuộc chiến chống gian lận xuất xứ và những vấn đề đặt ra - Bài 2: Những chiêu trò gian lận xuất xứ
	Cuộc chiến chống gian lận xuất xứ và những vấn đề đặt ra - Bài 1: Khi cuộc chiến của các “ông lớn” nổ ra
	Không mở rộng phạm vi, chỉ làm rõ danh mục được phép đặt cược
	Phối hợp chống gian lận trong kinh doanh xăng dầu
	TPHCM: Chống gian lận xuất xứ trong tình hình phòng chống dịch Covid-19

Hàng giả mạo xuất xứ do Hải quan TPHCM bắt giữ ngày 3/1/2020 tại cảng Cát Lái. Ảnh: T.H

Nồi cơm điện, loa thùng, đèn led… Trung Quốc đua nhau gắn mác hàng Việt Nam

Không chỉ trong năm 2019 mà từ nhiều năm trước đây, ngành Hải quan đã có sự chủ động, tích cực đấu tranh phòng, chống hành vi gian lận, giả mạo xuất xứ hàng hóa Việt Nam. Cục Điều tra chống buôn lậu và hải quan một số địa phương đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc vi phạm.

Vụ việc nổi cộm có thể kể đến như: Năm 2016, cơ quan Hải quan kiểm tra thực tế lô hàng đèn led nhập khẩu của một công ty, phát hiện 18 bộ phụ kiện đèn led, 1.030 đèn led được sản xuất tại Trung Quốc nhưng trên bao bì ghi rõ xuất xứ Việt Nam.

Dây sạc điện thoại di động thành phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc nhưng ghi "Made in Vietnam" do Hải quan Hải Phòng phát hiện, bắt giữ tháng 7/2019. Ảnh: T.Bình.

Tiếp đó, năm 2017, cơ quan Hải quan phát hiện rất nhiều vụ việc vi phạm tương tự. Cụ thể, một công ty nhập khẩu mặt hàng “củ loa, sạc điện thoại mới, xuất xứ Trung Quốc” có xuất trình C/O mẫu E (Giấy chứng nhận hàng hóa xuất xứ Trung Quốc). Khi kiểm tra thực tế, trên hộp đựng sản phẩm hàng hóa và trên hàng hóa thể hiện chữ đúc chìm trên sản phẩm có in chữ “Made in Vietnam”.

Trường hợp khác nhập khẩu mặt hàng “băng keo lưới bằng sợi thủy tinh dùng trong xây dựng, xuất xứ Trung Quốc”, có C/O mẫu E. Khi kiểm tra thực tế hàng hóa, phát hiện nhãn hàng hóa trên bao bì trực tiếp và bao bì chứa đựng hàng hóa thể hiện nơi sản xuất của hàng hóa là Việt Nam (“Made in Vietnam”).

Hay một công ty nhập khẩu 2.000 chiếc nồi cơm điện từ Trung Quốc nhưng trên nhãn hàng hóa thể hiện xuất xứ Việt Nam.

Công ty Cổ phần XNK Hiếu Nghĩa nhập khẩu từ Trung Quốc 1.600 đôi giày trên sản phẩm ghi nhãn hiệu “Made in Vietnam”…

Hàng Trung Quốc ghi sản xuất ở... Hà Đông (Hà Nội)

Đặc biệt trong năm 2018, cơ quan Hải quan tiếp tục phát hiện nhiều vụ việc vi phạm về xuất xứ.

Điển hình như vụ việc Công ty TNHH MTV Thương mại tổng hợp Bảo Tiến An nhập khẩu từ Trung Quốc 3.300 bộ khóa mang nhãn hiệu Khóa Việt Tiệp, 1.560 van bếp ga đã dán tem kiểm nghiệm của Tổng công ty Bảo hiểm Bảo Minh Việt Nam.

Công ty TNHH XNK Trần Vượng khai báo nhập khẩu loa kết hợp với máy ghi và tái tạo âm thanh, hàng mới 100% có xuất xứ Trung Quốc, trị giá hàng hóa ghi trên tờ khai là 10.217 USD. Tuy nhiên, khi cơ quan Hải quan kiểm tra, có 600 loa thùng kéo và 1.200 micro, trên thùng carton và micro có ghi tiếng Việt với nội dung “Loa NANOMAX”, tên 1 Công ty ở TPHCM và nhãn hiệu “Made in Vietnam”.

Lực lượng chức năng xác định, Công ty TNHH XNK Trần Vượng khai báo sai về tên hàng, công suất, số lượng, nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa. Vụ việc đang đề nghị khởi tố vụ án hình sự.

Trường hợp Công ty TNHH MTV XNK Thành Quý và Công ty TNHH Thương mại Aeolus Henan, nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc nhưng trên các sản phẩm lại thể hiện các nhãn hiệu nổi tiếng của Việt Nam như: 2.880 bút bi ghi nhãn hiệu Thiên Long, 438 bộ tay nắm khóa cửa Huy Hoàng, 287 dòng hàng không khai báo hải quan nghi vấn hàng giả nhãn mác. Vụ việc đã được cơ quan Hải quan khởi tố vụ án hình sự, chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định pháp luật.

Vụ việc Công ty TNHH H.T nhập 6 container gạch ốp lát không tráng men, mới 100%, xuất xứ Trung Quốc. Nhưng trên bao bì sản phẩm thể hiện chữ “Made in Viet Nam” nhãn hiệu ROYALGRESPORCELANTATO, sản xuất tại KCN Mỹ Xuân A, huyện Tân Thành (Bà Rịa-Vũng Tàu).

Táo tợn hơn có vụ việc 4 xe tải vận chuyển 1 lô hàng lớn từ biên giới phía Bắc vào Việt Nam tiêu thụ, hàng hóa ước tính khoảng 100 tấn gồm quần áo, phụ tùng xe máy, xe đạp điện, điện gia dụng… Toàn bộ có xuất xứ Trung Quốc, nhưng nhiều sản phẩm gắn mác sản xuất tại Việt Nam, thậm chí có sản phẩm còn ghi rõ là sản xuất tại quận Hà Đông (Hà Nội) với hạn bảo hành 1 năm, có chứng nhận quy chuẩn, hàng Việt Nam chất lượng cao.

Hàng nhập từ Trung Quốc gắn… “Made in Vietnam”

Năm 2019, Cục Hải quan Hải Phòng đã phát hiện 2 vụ việc điển hình liên quan đến gian lận xuất xứ hàng hóa. Tháng 7/2019, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực 3 phát hiện, bắt giữ 1 container phụ kiện điện thoại Trung Quốc chứa nhiều sản phẩm giả mạo xuất xứ Việt Nam. Sản phẩm phụ kiện điện thoại nêu trên được Công ty TNHH MTV Hoàng Bảo Phát IMEX (địa chỉ tại phường Tam Thanh, TP Lạng Sơn) nhập khẩu ủy thác cho một doanh nghiệp có trụ sở tại Hà Nội. Khi làm thủ tục nhập khẩu, Công ty TNHH MTV Hoàng Bảo Phát IMEX xuất trình cho cơ quan Hải quan Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) mẫu E (xuất xứ Trung Quốc).

Khai báo là thế (hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và có C/O Trung Quốc) nhưng khám xét container, lực lượng Hải quan phát hiện hàng nghìn phụ kiện điện thoại được in sẵn trên bao bì, sản phẩm tên tuổi, địa chỉ và cả trung tâm bảo hành của Công ty CP thương mại “TITAN” Việt Nam - một doanh nghiệp trong nước chuyện kinh doanh linh kiện, phụ kiện điện thoại di động. Đáng chú ý, trên nhiều sản phẩm còn ghi sẵn dòng chữ “Made in Vietnam” và cả ký hiệu mã vạch của Việt Nam (đầu mã vạch 893).

Đầu tháng 5/2019, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực 1 phát hiện một lô hàng giả mạo xuất xứ. Đó là container giày tạm nhập từ Trung Quốc. Cụ thể, container giày gắn thương hiệu TOPPER, bên trong giày có tem trắng ghi dòng chữ “Made in Vietnam” kèm theo các thông tin bằng chữ Argentina.

Lô hàng do Công ty TNHH Lạc Lạc (địa chỉ tại Hà Nội) khai báo làm thủ tục tạm nhập tái xuất với thông tin giày thể thao các loại, xuất xứ Việt Nam. Tuy nhiên, kiểm tra chi tiết hồ sơ cơ quan Hải quan xác định lô hàng có dấu hiệu nghi vấn về nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa.

Cụ thể, tên hàng và vận đơn thể hiện xuất xứ Việt Nam trong khi cảng xếp hàng là cảng Xiamen (Trung Quốc); vận đơn thể hiện thông tin “PO# CARTON NO. MPORTER: ALPARGATAS S.A.I.C MADE IN VIETNAM”. Trước những nghi vấn nêu trên, cơ quan Hải quan đã chuyển luồng kiểm tra thực tế đối với lô hàng. Kết quả kiểm tra, số lượng, chủng loại hàng hóa đúng khai báo; trên các đôi giày đều gắn chữ TOPPER, bên trong giày có tem trắng ghi dòng chữ “Made in Vietnam” kèm theo các thông tin bằng chữ Argentina.