Bộ Tài chính phản hồi về việc đảm bảo nguồn cung xăng dầu
	TPHCM: Thiếu nguồn cung xăng cục bộ, hàng chục cửa hàng ngưng bán

Nhiều cửa hàng xăng dầu đóng cửa vì hết hàng. Ảnh: TD.

Nhà nước không quy định chiết khấu trong hoạt động kinh doanh xăng dầu

Thời gian qua, tại một số địa phương, xuất hiện tình trạng khan hiếm xăng dầu và không ít cửa hàng đóng cửa. Vấn đề này khiến dư luận đặt ra câu hỏi tại sao các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân cung cấp xăng dầu lại chưa đảm bảo việc cung cấp, từ đó để xảy ra tình trạng khan hàng và nhiều cửa hàng kinh doanh xăng dầu đóng cửa.

Theo Bộ Tài chính, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo nghị định của Chính phủ giao thì cơ quan quản lý nhà nước về xăng dầu là Bộ Công Thương. Công tác quản lý doanh nghiệp đầu mối, doanh nghiệp phân phối và doanh nghiệp bán lẻ thuộc về trách nhiệm của Bộ Công Thương, do đó việc đảm bảo nguồn cung xăng dầu, đảm bảo các chi phí trung gian, tiết giảm chi phí quản trị doanh nghiệp xăng dầu thuộc trách nhiệm của Bộ Công Thương và các doanh nghiệp. Phía Bộ Tài chính có trách nhiệm trong việc ban hành chi phí định mức đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu và tham mưu cho Chính phủ để trình Quốc hội các khoản thuế phí đối với xăng dầu.

Trước đó, ngày 7/10/2022, Bộ Tài chính cũng đã có văn bản trả lời Bộ Công Thương về chi phí định mức trong giá cơ sở xăng dầu. Trong đó, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, Nhà nước không quy định chiết khấu trong hoạt động kinh doanh xăng dầu vì yếu tố này chủ yếu phụ thuộc vào cung cầu thị trường, diễn biến giá xăng dầu thế giới, sản lượng tồn kho xăng dầu của các thương nhân đầu mối và phương thức bán hàng của hai bên.

Trường hợp giá xăng dầu thế giới có xu hướng giảm có thể tác động làm giảm giá xăng dầu trong nước, nếu các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu có sản lượng tồn kho lớn thì các thương nhân đầu mối có thể tăng chiết khấu để bán hàng và ngược lại. Ngoài ra, chiết khấu xăng dầu có thể còn phụ thuộc vào chính sách bán hàng và năng lực kinh doanh của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu mà đại lý, tổng đại lý ký hợp đồng trực tiếp.

Bộ Tài chính cũng khẳng định, nhận định của Bộ Công Thương cho rằng, việc chưa điều chỉnh premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng dẫn đến việc phân bổ mức chiết khấu trong hệ thống kinh doanh bị hạn chế, nhiều cửa hàng bán lẻ xăng dầu không có chiết khấu để bảo đảm bù đắp chi phí và duy trì hoạt động kinh doanh, bảo đảm cung ứng xăng dầu liên tục cho thị trường là chưa đủ cơ sở và chưa đúng với diễn biến thực tế thị trường hiện nay.

Vì vậy, tại văn bản này, Bộ Tài chính đã đề nghị Bộ Công Thương đánh giá, làm rõ nguyên nhân khó khăn về nguồn hàng, đồng thời rà soát, đánh giá hệ thống phân phối kinh doanh xăng dầu, hệ thống trung gian để có giải pháp phù hợp và tiết kiệm chi phí; chỉ đạo các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong nước trong mọi tình huống.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Công Thương nghiên cứu phương án giảm mức trích lập và kết hợp sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu (nếu cần thiết) theo quy định để việc điều chỉnh premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu về đến cảng không tác động đến giá cơ sở xăng dầu kỳ điều hành.

Cần có kế hoạch tìm nguồn hàng phù hợp

Hiện nay, có ý kiến cho rằng các cơ quan chức năng điều hành giá xăng dầu chỉ coi trọng thành tích là giữ giá xăng dầu ổn định, không chú ý đến lợi ích của các doanh nghiệp xăng dầu. Bình luận về vấn đề này, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long tỏ ý không đồng tình và cho rằng ý kiến này chưa chuẩn xác, không thỏa đáng, chỉ nhìn một phía, không nhìn toàn cục.

Theo ông Ngô Trí Long, trong thực tế, khi các khoản chi phí của doanh nghiệp bị đội lên, cơ quan quản lý nhà nước đã điều chỉnh tăng chi phí định mức liên quan đến nguồn xăng dầu nhập khẩu kể từ kỳ điều hành giá ngày 11/10/2022.

Theo đó, tại kỳ điều hành này, do giá xăng dầu thế giới tăng mạnh cùng với việc tỷ giá USD/VND tăng, một số chi phí kinh doanh xăng dầu đã được Bộ Tài chính công bố điều chỉnh tăng nhẹ nên giá cơ sở các mặt hàng xăng, dầu đã tăng thêm từ 560 - 1.979 đồng/lít tùy loại. Trong đó, để hỗ trợ cho đời sống của người dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, Liên Bộ Công Thương – Tài chính quyết định giảm mức trích lập Quỹ Bình ổn giá đối với các mặt hàng xăng dầu, chi Quỹ Bình ổn giá đối với mặt hàng dầu diesel để hạn chế mức tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nước... Cần khẳng định rằng, đó chính là sự chia sẻ của Nhà nước với doanh nghiệp và người tiêu dùng trong bối cảnh hiện nay. Người tiêu dùng cũng cần phải chấp nhận tăng nếu giá thế giới tăng.

“Tôi cho rằng, việc điều hành thị trường kinh doanh xăng dầu hiện nay không có bất cập lớn cần phải tháo gỡ. Nghị định 95/2021/NĐ-CP đã quy định rất rõ, chỉ cần thực hiện đúng theo Nghị định là thị trường sẽ không bất ổn. Tôi cũng đồng tình với các ý kiến cho rằng, vấn đề cốt lõi hiện nay là phải đảm bảo nguồn cung. Đồng thời, các doanh nghiêp cũng cần có kế hoạch tìm nguồn hàng phù hợp, sắp xếp quản trị doanh nghiệp hiệu quả để tiết giảm chi phí hoạt động kinh doanh. Vừa qua xuất hiện tình trạng các doanh nghiệp găm hàng, ngừng bán là bởi chu kỳ điều hành giá dài dẫn đến giá trong nước và giá thế giới chênh lệch cao. Nếu chúng ta điều chỉnh thời gian điều hành giá nhanh hơn nữa thì thị trường xăng dầu sẽ vận hành ổn định hơn”, chuyên gia Ngô Trí Long nhận mạnh.

Chuyên gia kinh tế, PGS.,TS. Đinh Trọng Thịnh cũng “hiến kế”, cơ quan quản lý phải kiểm tra lại toàn bộ nguồn cung sản xuất, nhập khẩu cung ứng cho nền kinh tế; nắm chắc số liệu từ các doanh nghiệp đầu mối, tránh báo cáo số liệu một đằng, thực tế một nẻo, từ đó cân đối để đảm bảo nguồn cung. Đồng thời, cần xem xét lại cơ chế giá, cách thức tổ chức thị trường, cách thức quản lý xăng dầu hiện nay để quản lý thị trường xăng dầu tốt hơn; đồng thời, đảm bảo doanh nghiệp có lợi nhuận định mức phù hợp quy định của Nhà nước.