Nâng cao chất lượng sản phẩm, đổi mới xúc tiến thương mại... là những giải pháp giúp các doanh nghiệp nâng cao khả năng kinh doanh. Ảnh: H.D

Thách thức, Khó khăn nhiều hơn thời cơ, thuận lợi

Bức tranh kinh doanh những tháng đầu năm vẫn là những mảng sáng – tối đan xen. Tùy từng ngành nghề và lĩnh vực, có những doanh nghiệp thu lãi đậm và có nhiều doanh nghiệp vẫn phải vất vả vượt thua lỗ. Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) phản ánh "sức khỏe" của nền kinh tế những tháng qua ở dưới 50 cho thấy hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đang có dấu hiệu thu hẹp lại, nhu cầu mua hàng của nền kinh tế đang bị giảm dần.

Phát biểu tại hội nghị trực tuyến toàn quốc Chính phủ với các địa phương và phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ, thời gian tới thách thức, khó khăn nhiều hơn thời cơ, thuận lợi, trong đó, kinh tế Việt Nam vẫn phải đối mặt với suy giảm tăng trưởng của các đối tác thương mại làm giảm cầu nhập khẩu đối với hàng hóa Việt Nam, dẫn đến doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn cả ở đầu ra và đầu vào.

Chia sẻ từ góc nhìn doanh nghiệp, ông Phạm Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Cổ phần Thương mại và Công nghệ PMA cho hay, các lĩnh vực sản xuất công nghiệp đều gặp khó khăn, đơn hàng giảm sút hàng chục % so với những năm trước khiến việc duy trì tốc độ tăng trưởng, thậm chí là giữ ổn định sản xuất với nhiều doanh nghiệp rất khó khăn.

Xu hướng biến động kinh tế những tháng cuối năm 2023 vẫn được cho là sẽ tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường. Tuy vậy, tình hình đã có nhiều “cửa sáng” hơn.

Theo Fitch Ratings (FR), chỉ số tăng trưởng toàn cầu đang cho thấy khả năng phục hồi trong ngắn hạn, tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2023 được dự báo đạt khoảng 2,4%, tăng 0,4 điểm % so với dự báo trong tháng 3/2023. Do vậy, theo các doanh nghiệp, những nỗ lực thực hiện các kế hoạch, mục tiêu kết hợp với những giải pháp đột phá mới sẽ giúp doanh nghiệp hoàn thành mục tiêu đã đề ra một cách khả quan nhất.

Nỗ lực để kết quả kinh doanh khả quan

Chia sẻ về động lực giúp doanh nghiệp sẽ đạt được kết quả kinh doanh tích cực, ông Trần Nhật Tân, Tổng giám đốc Công ty TNHH IGUS Việt Nam đã nhấn mạnh đến việc doanh nghiệp tập trung cung cấp các sản phẩm về robot tự động hóa với chi phí thấp. Công ty TNHH IGUS Việt Nam là doanh nghiệp có nguồn vốn và công nghệ từ công ty mẹ ở Đức nên đã tiếp cận thị trường bằng cách nâng cao chất lượng với những giải pháp mới, độc lạ giúp gia tăng sự quan tâm của khách hàng. Vì vậy, Công ty tự tin đạt được kế hoạch đã đề ra từ đầu năm. Với những giải pháp mới nêu trên cùng tốc độ phục hồi của kinh tế trong nước, lượng đơn hàng của Công ty đã có sự chuyển biến từ tháng 7/2023, nhiều dự án lớn đã quay trở lại.

Tương tự, ông Nguyễn Khắc Dũng, Giám đốc kinh doanh Công ty Cổ phần Tập đoàn Kỹ thuật và Công nghiệp Việt Nam (Intech Group) cũng chia sẻ, Công ty đã liên tục có những thay đổi từ tư duy người lãnh đạo cho đến đội ngũ nhân viên cùng sự đổi mới từ chính sách hoạt động. Trong bối cảnh khó khăn về đầu ra, Công ty không “ngồi chờ” khách hàng mà chủ động đi tìm khách hàng tiềm năng, mở rộng thị trường mới, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm đáp ứng các yêu cầu khắt khe nhất.

Hơn nữa, theo đại diện của Intech Group, những tháng cuối năm, chớp cơ hội từ việc khách hàng Nhật Bản chuyển dịch tìm kiếm thị trường sang các nhà cung cấp ngoài Trung Quốc nên doanh nghiệp đã đẩy mạnh marketing, tăng cường giao thương với thị trường Nhật Bản… Nhờ đó, kế hoạch kinh doanh cả năm 2023 và những năm tới vẫn duy trì khả quan, có thể đạt được mục tiêu đề ra.

Thực tế là nhiều lĩnh vực đã và đang dần ghi nhận sự quay trở lại của đơn hàng. Đơn cử như xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ, dù kim ngạch xuất khẩu 7 tháng đầu năm 2023 vẫn giảm 26% so với cùng kỳ năm trước do các thị trường chính chịu tác động nặng nề bởi lạm phát, nhưng kim ngạch xuất khẩu trong tháng 6 và tháng 7 có dấu hiệu phục hồi. Ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest) cho biết đã thấy tín hiệu phục hồi kinh tế ở Mỹ - thị trường chính của Việt Nam, chiếm hơn 50% kim ngạch xuất khẩu ngành gỗ.

Khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM mới đây cho thấy, bước sang quý 3, có gần 53% doanh nghiệp đã ổn định được hoạt động kinh doanh. Các doanh nghiệp đang tích cực tái cơ cấu, chuyển đổi số, sản xuất xanh… nhằm tiến sâu vào các thị trường ngách, tăng sức cạnh tranh.

Câu chuyện “bùng nổ” nhất trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam thời gian này là việc Công ty TNHH Sản xuất và Kinh doanh VinFast đã “chào sàn” chứng khoán New York đầy ấn tượng. TS. Majo George, Giảng viên cấp cao ngành Quản lý chuỗi cung ứng và logistics, Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam nhận xét, hành trình của VinFast sẽ đóng vai trò hình mẫu cho các doanh nghiệp khởi nghiệp đầy tham vọng mong muốn tìm cách bứt phá để phát triển mạnh mẽ.

Có thể thấy, để tìm cơ hội phát triển, các doanh nghiệp phải tìm thêm các thị trường ngách cũng như đẩy mạnh việc nghiên cứu, sáng tạo, đưa ra thị trường các sản phẩm mới nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường và khách hàng… Nhưng theo các chuyên gia, để thực hiện được thì các doanh nghiệp phải có định hướng chiến lược phát triển kinh doanh trong dài hạn dựa trên các giải pháp về phát triển kinh doanh bền vững. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần sự hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô. Các cơ quan quản lý cần hỗ trợ doanh nghiệp về xúc tiến thương mại, củng cố thị trường trong và ngoài nước, đa dạng hóa nguồn vốn… từ đó tăng động lực và nguồn lực cho những phục hồi và phát triển sau này.

GS.TS. Hoàng Văn Cường, Đại biểu Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Ủy viên Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội: Hỗ trợ phải đúng khu vực Ngân hàng Nhà nước đã 4 lần giảm lãi suất, tích cực hỗ trợ nguồn vốn cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp cũng rất sẵn sàng đầu tư nhưng lại không đầu tư được do những khó khăn từ thị trường trong nước và quốc tế. Vì thế, chính sách tiền tệ cần phải hỗ trợ doanh nghiệp bằng cách hạ thêm lãi suất nhưng phải đi vào đúng khu vực để tránh những nguy cơ, mối đe dọa mất an toàn của nền kinh tế. Về chính sách tài khóa, không chỉ dừng lại giữa việc phân bổ đầu tư trung ương với đầu tư địa phương để tập trung vốn, mà chính sách tài khóa có thể hỗ trợ thêm cho tái cấu trúc nền kinh tế và tái cấu trúc tổng cầu và cung, nhằm thúc đẩy khu vực tư nhân phát triển mạnh hơn. Ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban nghiên cứu tổng hợp của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM): Đổi mới xúc tiến thương mại Kinh tế thế giới còn rất nhiều khó khăn nhưng đã có một số chuyển biến. Các tổ chức quốc tế đã có sự điều chỉnh dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm nay, trong đó, IMF đã đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới năm 2023 và 2024 là khoảng 3%. Nhiệm vụ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát vẫn quan trọng, song cũng cần lưu tâm hơn đến tháo gỡ khó khăn cho hoạt động của doanh nghiệp. Trong đó, cần cải thiện khả năng tiếp cận vốn và hấp thụ vốn của doanh nghiệp; cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng suất lao động; mạnh dạn ban hành quy định về cơ chế thử nghiệm cho các mô hình kinh tế mới… Đặc biệt, nền kinh tế và các doanh nghiệp cần thực hiện hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết như CPTPP, EVFTA, UKVFTA, RCEP... và nghiên cứu, đàm phán nâng cấp một số FTA của ASEAN. Hành động cụ thể là đơn giản hóa thủ tục cấp C/O, đổi mới hoạt động xúc tiến thương mại. Bình Nam (ghi)