Lực lượng QLTT Hà Nội phối hợp kiểm tra, phát hiện cơ sở sản xuất hàng hóa vi phạm SHTT. Ảnh: Quang Tấn.

Chiều 26-8, Cục Quản lý thị trường (QLTT) đã tổ chức hội thảo “Nâng cao hiệu quả phối hợp giữa doanh nghiệp và lực lượng thực thi trong công tác chống hàng giả, xâm phạm quyền SHTT.”

Tại cuộc họp, đánh giá công tác phối hợp giữa Cục QLTT và doanh nghiệp trong công tác đấu tranh chống hàng giả, xâm phạm quyền SHTT, ông Đỗ Thanh Lam, Phó Cục trưởng Cục QLTT cho biết, một trong những nguyên nhân là do nhiều doanh nghiệp thờ ơ, tránh né vì ngại ảnh hưởng đến uy tín sản phẩm hay lo ngại khi công bố dấu hiệu hàng thật, hàng giả, đối tượng sản xuất sẽ nắm được những đặc điểm hàng hóa để sản xuất tiếp hàng giả.

Đơn cử, tại địa bàn Hà Nội, theo ông Nguyễn Đắc Lộc, Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT Hà Nội: “Các doanh nghiệp sản xuất trong nước chưa nhận thức đầy đủ về các quy định trong đăng ký chủ sở hữu nhãn hiệu, quản lý mã vạch, mẫu mã, bao bì cũng như các thủ tục, quy trình dẫn đến việc một bộ phận người sản xuất kinh doanh lợi dụng các sơ hở của doanh nghiệp để sản xuất hàng hoá để giả nhãn hiệu”.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp khi bị xâm phạm về nhãn hiệu thường có tâm lý e ngại về thủ tục hành chính cho nên không làm đơn đề nghị kiểm tra, xử lý. Cá biệt một số vụ việc khi lực lượng QLTT kiểm tra và tạm giữ hàng hóa có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu nhưng khi liên hệ với doanh nghiệp là chủ nhãn hiệu (hoặc là đại diện được ủy quyền của chủ nhãn hiệu) để đề nghị hỗ trợ xác nhận hàng thật hàng giả thì doanh nghiệp không hợp tác và không trả lời. Do vậy, Chi cục QLTT Hà Nội chưa có cơ sở chắc chắn để xử lý về hàng giả mạo nhãn hiệu.

Còn tại TP. Hồ Chí Minh, theo ông Dương Thanh Hoàng, Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT TP. Hồ Chí Minh: “Theo số liệu thống kê các vụ việc đơn vị kiểm tra, xử lý trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ trong 3 năm gần đây cho thấy có đến 2/3 trường hợp do chủ thể quyền khiếu nại và yêu cầu xử lý, chỉ 1/3 số vụ việc còn lại được lực lượng QLTT phát hiện và xác định được chủ thể quyền (phần lớn đều thông qua các đại diện SHTT là những công ty tư vấn luật). Nguyên nhân chủ yếu do nhiều trường hợp qua kiểm tra phát hiện nhưng QLTT không thể tìm được chủ thể quyền hoặc đại diện SHTT theo ủy quyền, có đủ năng lực xác định hàng hóa thực tế để phân biệt hàng thật, hàng giả”.

Bên cạnh đó, một số nhãn hiệu, trước đây khi kiểm tra phát hiện các sản phẩm nghi ngờ là hàng giả, cơ quan QLTT TP.HCM có thể liên hệ về việc xác định tình trạng sở hữu trí tuệ với các công ty luật làm dịch vụ đại diện sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên, sau khi các Công ty luật này hết thời hạn được ủy quyền từ chủ sở hữu nhãn hiệu, thì QLTT thành phố cũng chưa tiếp xúc được với chủ thể quyền để phối hợp xác định hàng thật, hàng giả đối với hàng hóa mà các chủ hàng khai nhận là hàng nhập lậu có xuất xứ Trung Quốc.

Một hoạt động khác không kém phần quan trọng, được Chi cục Quản lý thị trường thành phố quan tâm, duy trì thực hiện là việc tổ chức các gian hàng triển lãm, trưng bày đối chứng hàng thật - hàng giả nhằm giúp người tiêu dùng có cơ hội tiếp xúc, nâng cao nhận thức về cách phân biệt hàng thật - hàng giả.

Tuy nhiên, trong vài năm gần đây hoạt động này ít nhận được sự hưởng ứng từ các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hàng hóa có thương hiệu uy tín và chất lượng, đặc biệt là các doanh nghiệp trong nước. Một phần vì họ lo ngại lộ bí mật sản xuất sản phẩm, kẻ xấu có thể lợi dụng để sản xuất hàng giả ở mức độ tinh vi hơn, nhưng phần lớn lại có tâm lý e ngại doanh số sẽ sụt giảm vì người tiêu dùng có thể ít chọn mua sản phẩm mang các thương hiệu mà đã có sự xuất hiện của hàng giả.