Hoạt động nghiệp vụ tại Mô hình quản lý hải quan tập trung ở Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái, Cục Hải quan Quảng Ninh. Ảnh: T.Trang​​​.

Nhiều quy định đã tạo thuận lợi

Đồng tình cao với các quy định sửa đổi tại Nghị định 134/2016/NĐ-CP hướng dẫn Luật Thuế XK, thuế NK, một số ý kiến của DN và hiệp hội cho rằng, dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 134 đã sửa đổi nhiều vấn đề để đáp ứng được sự thay đổi của hoạt động thương mại.

Ông Phạm Thanh Bình- Chuyên gia dự án GIG đánh giá việc quy định không giảm, không hoàn, không truy thu thuế đối với hàng hóa có giá trị tối thiểu hoặc có số tiền thuế phải nộp, miễn, giảm, không thu, hoàn thuế tối thiểu đã phù hợp với chuẩn mực 4.13, 4.24 Phụ lục tổng quát Công ước Kyoto.

Bên cạnh đó, chuyên gia này cũng đánh giá, việc dự thảo Nghị định bỏ quy định miễn thuế 3% đối với phế liệu, phế phẩm, thực hiện miễn thuế theo định mức thực tế; hàng mẫu NK để thực hiện hợp đồng gia công được miễn thuế NK; chỉ tính thuế NK đối với phần trị giá tăng thêm của sản phẩm gia công NK trở lại, đã có sự công bằng giữa miễn thuế hàng gia công và hàng sản xuất XK… là những thay đổi rất tích cực, tạo thuận lợi cho hoạt động XNK của DN.

Tuy nhiên, góp ý vào dự thảo Nghị định, một số ý kiến cho rằng, Ban soạn thảo cần lưu ý một số quy định về thời hạn nộp thuế của DN ưu tiên, quy định miễn thuế, hoàn thuế, thuế suất đối với hàng NK từ khu phi thuế quan; thủ tục đối với 2 loại hình gia công và sản xuất XK, các vấn đề liên quan đến loại hình XNK tại chỗ.

Thuế suất với hàng hóa XNK tại chỗ

Phân tích về quy định thuế suất đối với hàng NK từ khu phi thuế quan, ông Phạm Thanh Bình cho rằng, quy định về thuế suất tính theo sản phẩm hoàn chỉnh, trị giá lại tính theo nguyên liệu, vật tư, linh kiện là không hợp lý. Hãy hình dung khi khai hải quan, các chỉ tiêu tên hàng, mã HS chỉ có 1 nhưng các chỉ tiêu đơn giá, trị giá… lại có rất nhiều. Vì vậy, nên giữ nguyên quy định tại khoản 2 Điều 22 Nghị định 134 hoặc quy định cả thuế suất và trị giá đều tính theo nguyên liệu, vật tư, linh kiện.

Góp ý riêng cho quy định về loại hình XNK tại chỗ, Chuyên gia dự án GIG cho rằng pháp luật hải quan hiện hành đã ghi nhận loại hình XNK tại chỗ, theo đó, hàng XK tại chỗ được coi là hàng XK, hàng NK tại chỗ được coi là hàng NK. Vì vậy, mọi quy định của pháp luật về quản lý XNK, thuế đối với hàng hóa XNK phải được áp dụng thống nhất như đối với hàng XK ra, NK từ nước ngoài. Không nên đưa ra các quy định khác nhau áp dụng cho cùng 1 loại hình (ví dụ: Cùng là hàng NK tại chỗ nhưng hàng hóa NK tại chỗ quy định tại điểm a (mua hàng gia công tại Việt Nam), điểm c (mua hàng của nước ngoài nhưng nhận ở Việt Nam) khoản 1 Điều 35 Nghị định 08/2015/NĐ-CP thì áp dụng mức thuế suất ưu đãi; hàng hóa NK tại chỗ quy định tại điểm b (mua từ khu phi thuế quan, DN chế xuất), khoản 1 Điều 35 Nghị định 08/2015/NĐ-CP thì áp dụng mức thuế suất ưu đãi đặc biệt…).

Về lâu dài, ban soạn thảo cần nghiên cứu sửa đổi căn bản vấn đề này bởi quy định hiện hành vừa rắc rối, thủ tục phức tạp, vừa quản lý không hợp lý (hàng hóa có thể bị đánh thuế 2 lần), không chặt chẽ (hàng chưa ra khỏi biên giới đã được quyết toán, hoàn thuế…), ông Bình nói.

Có cùng ý kiến trên, ông Vũ Ngọc Quỳnh- Tổng Thư ký Hiệp hội sữa Việt Nam cho rằng, loại hình XNK tại chỗ, cho DN hưởng thuế ưu đãi đặc biệt. Quy định chỉ chấp thuận C/O cho hàng hóa… sẽ phát sinh nhiều vướng mắc cho DN. Vì vậy, dự thảo Nghị định nên quy định theo hướng hàng hóa XNK tại chỗ chỉ cần được cấp C/O ưu đãi là được hưởng ưu đãi và xem xét không truy thu thuế, việc sơ xuất tại hóa đơn của nhà sản xuất chỉ là những yếu tố nhỏ…

Thủ tục với hàng gia công và sản xuất XK

Kiến nghị về quy định kiểm tra cơ sở sản xuất, đại diện Hiệp Hội sữa Việt Nam cho rằng, quy định về kiểm tra cơ sở sản xuất với hàng gia công sản XK, tại dự thảo Nghị định chỉ nên quy định thực hiện kiểm tra 1 lần, nếu DN đáp ứng tốt các điều kiện thì sẽ miễn kiểm tra lần sau để tạo thuận lợi, tránh phiền hà cho hoạt động sản xuất của DN.

>> Sửa Nghị định 134/2016/NĐ-CP: Sửa quy định miễn thuế đối với hàng hoá xuất khẩu để gia công

Bên cạnh đó, góp ý đối với thủ tục đối với 2 loại hình gia công và sản xuất XK, ông Phạm Thanh Bình nhận xét, về bản chất, 2 loại hình gia công và sản xuất XK chỉ là 1 nên Luật Thuế XK, thuế NK đã quy định miễn thuế đối với nguyên liệu, linh kiện, vật tư NK để sản xuất hàng hóa XK như NK nguyên liệu, vật tư để gia công. Vì vậy, về thủ tục, để đơn giản hóa, dự thảo Nghị định sửa đổi cũng nên quy định chung cho cả 2 loại hình. Chỉ nội dung nào thực sự khác biệt thì mới có thêm quy định riêng.

Thời hạn nộp thuế

Một số ý kiến đề xuất về thời gian nộp thuế có nêu, tại khoản 2 Điều 9 Luật Thuế XK, thuế NK quy định, DN ưu tiên được nộp thuế đình kỳ theo tháng và thời hạn nộp thuế chậm nhất là ngày thứ 10 của tháng kế tiếp. Tuy nhiên, nghị định 134/2016/NĐ-CP chưa quy định chi tiết vấn đề này, vì vậy, các ý kiến góp ý đề nghị quy định tại Nghị định, đồng thời mở rộng đối tượng được áo dụng là người nộp thuế được cơ quan Hải quan xác định là người tuân thủ tốt pháp luật.

>> Sửa Nghị định 134/2016/NĐ-CP: Sửa điều kiện và hồ sơ miễn, hoàn thuế

Một số ý kiến khác cho rằng, dự thảo Nghị định sửa đổi cần quy định thời hạn nộp thuế, cho DN có thời hạn ít nhất 15 ngày để có sự chuẩn trong việc khai bổ sung, bị nộp thuế, nếu thực hiện ngay thì DN sẽ phải bị phạt chậm nộp, gây khó khăn cho DN.