Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo. Ảnh: Quochoi.vn

Xem xét, chưa thông qua dự thảo Luật các TCTD tại Kỳ họp thứ 6

Trình bày báo cáo một số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD) (sửa đổi) tại phiên họp chiều 23/11, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5, nhiều nội dung đã được các cơ quan nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý tại dự thảo Luật.

Theo đó, dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý gồm 15 chương và 203 điều (tăng 2 chương và 8 điều, trong đó sửa đổi, chỉnh lý 158 điều so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5).

Vì thế, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng, việc rà soát, hoàn thiện được tiến hành một cách cẩn trọng, kỹ lưỡng, bám sát các đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước. Các giải pháp được xem xét trên cơ sở nâng cao tính tự chịu trách nhiệm của TCTD, bảo đảm phù hợp với nguyên tắc thị trường, phù hợp với thông lệ quốc tế, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật và tính khả thi của các quy định.

Chẳng hạn, dự thảo Luật đã bổ sung 1 chương về Ngân hàng Chính sách với 11 điều. Đồng thời, để tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, điều kiện thuận lợi cho hoạt động và quá trình phát triển của các ngân hàng chính sách, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ nghiên cứu xây dựng Luật riêng về ngân hàng chính sách.

Ngoài ra, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, dự thảo Luật đã chỉnh lý quy định liên quan đến hạn chế thao túng, chi phối TCTD, trong đó điều chỉnh quy định về người có liên quan phù hợp với loại hình quỹ tín dụng nhân dân; điều chỉnh tỷ lệ sở hữu cổ phần với cổ đông cá nhân là 5% (thay vì 3% như dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5) và quy định lộ trình giảm dần giới hạn cấp tín dụng xuống 10% vốn tự có đối với một khách hàng và 15% vốn tự có đối với khách hàng và người có liên quan trong 5 năm nhằm giảm thiểu tác động.

Các đại biểu Quốc hội đánh giá cao công tác rà soát, chỉnh sửa của dự thảo Luật. Ảnh: Quochoi.vn

Theo Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, đây là dự án luật rất khó, phức tạp, có tính chất nhạy cảm, liên quan đến an ninh tài chính quốc gia, an ninh, an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng, ảnh hưởng sâu rộng đến hoạt động kinh tế - xã hội.

Với vai trò rất quan trọng của Luật Các TCTD (sửa đổi) đối với nền tài chính quốc gia, chất lượng của dự án Luật là vấn đề phải được đặt lên hàng đầu, đòi hỏi phải nghiên cứu kỹ lưỡng, thận trọng trên cơ sở khoa học và thực tiễn để tránh trường hợp Luật sau khi ban hành nếu có bất cập sẽ gây nhiều tác động, nhất là đối với an ninh, an toàn hệ thống ngân hàng và hoạt động kinh tế - xã hội.

Vì vậy, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, việc Quốc hội xem xét, chưa thông qua dự thảo Luật tại Kỳ họp thứ 6 mà sẽ xem xét, thông qua tại kỳ họp sau là hết sức cần thiết để các cơ quan có đủ thời gian nghiên cứu rà soát, kỹ lưỡng, thận trọng dự thảo Luật. Sau kỳ họp thứ 6, trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiếp tục chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan rà soát, hoàn thiện dự thảo Luật.

Tăng cường công tác thanh tra, giám sát

Thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Các TCTD (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội đánh giá cao công tác rà soát, chỉnh sửa của dự thảo Luật bởi đây là dự án Luật khó và phức tạp; đồng thời các đại biểu bày tỏ thống nhất với nhiều tiếp thu, chỉnh lý của dự thảo Luật.

Đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắc Nông) nhấn mạnh, Luật Các TCTD là luật có tính chuyên sâu, phức tạp, ảnh hưởng sâu rộng đến các hoạt động kinh tế - xã hội, tác động trực tiếp đến chính sách tài chính, tiền tệ. Đồng thời, Luật cũng liên quan đến nhiều Luật khác đang áp dụng trong thực tiễn. Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các quy định trong dự thảo Luật để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, tránh sự chồng chéo với các luật khác.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) tán thành với chỉnh lý quy định liên quan đến hạn chế thao túng, chi phối TCTD. Theo đại biểu, đây là vấn đề quan trọng nên càng phải quan tâm đến khả năng giám sát, cũng như có chế tài xử lý vi phạm.

Tuy nhiên, các đại biểu Quốc hội vẫn còn nêu lên một số băn khoăn với các quy định về giới hạn cấp tín dụng, giảm mức dư nợ tín dụng tối đa đối với một khách hàng và người có liên quan; vấn đề liên quan đến ngân hàng là đại lý bảo hiểm; kiểm soát sở hữu chéo…

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng tại phiên thảo luận. Ảnh: Quochoi.vn

Giải trình, làm rõ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng chia sẻ, TCTD là tổ chức phải tuân thủ theo Luật Doanh nghiệp nhưng cũng là trung gian tài chính, huy động tiền của người dân và tổ chức để cho vay, nên phải tuân thủ các biện pháp về đảm bảo tỷ lệ rủi ro cũng như các quy định về giới hạn an toàn.

Với tính chất khó và phức tạp, nên theo Thống đốc NHNN, dự thảo Luật đã nhiều lần được đưa ra bàn thảo, lấy ý kiến để chỉnh sửa, bổ sung nhiều nội dung quan trọng, đặc biệt là nội dung về nâng cao khả năng quản trị, điều hành của các TCTD để hạn chế việc làm dụng quyền của cổ đông lớn; bổ sung yêu cầu trách nhiệm và giải pháp của chính TCTD khi TCTD có vấn đề…

Tuy nhiên, theo Thống đốc, một số vấn đề lớn liên quan đến can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, cho vay đặc biệt còn các phương án và ý kiến khác nhau. Đây là những vấn đề cần thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng, thận trọng trên cơ sở khoa học, thực tiễn. Nên Thống đốc cho rằng, việc Quốc hội chưa thông qua Luật tại kỳ họp này là cần thiết, để Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng.

Giải thích thêm về một số băn khoăn của đại biểu Quốc hội về việc giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần tại TCTD, theo Thống đốc NHNN, quy định đặt ra là để làm căn cứ xử lý vi phạm, còn vấn đề quan trọng nhất là việc tổ chức thực hiện, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa ngân hàng với các cơ quan liên quan, nhất là có hệ thống thông tin doanh nghiệp để xác thực về những cá nhân liên quan…

Còn về minh bạch thông tin, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, dự thảo Luật đưa ra quy định công bố thông tin của cổ đông nắm giữ trên 1% cổ phần là rất cần thiết. Ngoài ra, lãnh đạo NHNN cho hay, trong quá trình thực hiện thì NHNN cũng đã nhận thức được vấn đề phải tăng cường công tác thanh tra, giám sát, đặc biệt là các TCTD cũng có bộ phận kiểm soát, kiểm toán thì phải có trách nhiệm giám sát tối cao với hội đồng quản trị và ban điều hành. NHNN đã có chỉ đạo để tăng cường trách nhiệm giám sát của bộ phận này.

Từ những vấn đề nêu trên, Thống đốc NHNN cho biết sẽ tiếp tục tiếp thu ý kiến góp ý để nghiên cứu, giải trình và báo cáo Chính phủ, Quốc hội để hoàn thiện dự thảo Luật.