Phó Tổng cục trưởng TCHQ Vũ Ngọc Anh trực tiếp gặp gỡ, lắng nghe ý kiến đóng góp của đại diện các DN ưu tiên. Ảnh: T.Bình.

Lập Phòng quản lý DN ưu tiên

Từ khi thực hiện Chương trình DN ưu tiên vào năm 2011, Cục KTSTQ (Tổng cục Hải quan) được giao chủ trì. Và tại Quyết định 1384/QĐ-BTC vừa được Bộ Tài chính ban hành đã quy định rõ hơn trách nhiệm của Cục KTSTQ trong quản lý Chương trình DN ưu tiên.

Đánh giá về điều này, bà Lê Thu- Phó Cục trưởng Cục KTSTQ cho biết, đây là một điều kiện thuận lợi để nâng cao chất lượng của Chương trình DN ưu tiên. Đặc biệt, theo Quyết định 1384 của Bộ Tài chính, Cục KTSTQ sẽ được thành lập Phòng Tham mưu xử lý và quản lý DN ưu tiên - một điểm rất mới so với hiện nay. Tuy nhiên, để phát huy được ưu thế trên cần sự đổi mới mạnh mẽ ở cả khía cạnh DN và cơ quan Hải quan.

Đối với cộng đồng DN, bà Lê Thu cho rằng, vấn đề cốt yếu là nâng cao năng lực và ý thức tuân thủ thông qua việc kiện toàn tổ chức để quản lý hoạt động một cách chặt chẽ, minh bạch theo chu trình khép kín. “DN không đủ năng lực thì rõ ràng chưa đáp ứng điều kiện được xem xét công nhận DN ưu tiên, nhưng với DN có đủ năng lực nhưng không có ý thức tuân thủ tốt pháp luật cũng sẽ không được xem xét công nhận, bởi ý thức tuân thủ là một trong những điều kiện hết sức quan trọng”- lãnh đạo Cục KTSTQ phân tích.

Đối với cơ quan Hải quan cũng phải nâng cao hơn nữa hoạt động phối hợp, trao đổi, cung cấp, tư vấn thông tin, nhất là các quy định, quy trình mới cho cộng đồng DN. Đồng thời nhanh chóng nắm bắt, tháo gỡ khó khăn cho DN ưu tiên khi làm thủ tục hải quan. Điều này cần thực hiện thường xuyên thông qua đơn vị đầu mối giữa cơ quan Hải quan và của DN.

Việc nâng cao chất lượng, hiệu quả Chương trình DN ưu tiên giúp cho hoạt động này trở thành hình mẫu trong quan hệ đối tác Hải quan- DN.

Bên cạnh việc chú trọng tạo thuận lợi cho DN chấp hành tốt pháp luật, cơ quan Hải quan cũng chú trọng quá trình đánh giá, thẩm định, sàng lọc DN từ quá trình xét duyệt hồ sơ do DN gửi đến. Theo bà Lê Thu, vấn đề quan trọng hàng đầu là xem xét, đánh giá sự minh bạch của DN. Thực tế cho thấy có một số DN lớn nhưng trong hồ sơ chuyển cho cơ quan Hải quan đề nghị công nhận DN ưu tiên có rất nhiều điểm không rõ ràng, sau khi có sự thẩm định chặt chẽ cơ quan Hải quan đã tạm thời chưa làm thủ tục công nhận.

Doanh nghiệp tiếp tục đánh giá cao

Lợi ích của Chương trình DN ưu tiên tiếp tục được cộng đồng DN đánh giá cao. Theo ghi nhận của chúng tôi, các DN ưu tiên đều đưa ra được những lợi ích rõ ràng, thiết thực từ Chương trình.

Đại diện Công ty TNHH HOYA GLASS DISK Việt Nam (KCN Thăng Long, Hà Nội) cho biết, từ khi DN được công nhận DN ưu tiên (năm 2014), toàn bộ tờ khai XNK được phân luồng Xanh (miễn kiểm tra hồ sơ, thực tế hàng hóa) đã giúp DN tiết kiệm nhiều thời gian, chi phí. Nhưng lợi ích lớn nhất là giúp DN chủ động kế hoạch sản xuất, đảm bảo 100% đơn hàng được giao đúng tiến độ cho khách hàng.

Là DN chế biến, XK thủy sản hàng đầu của cả nước Công ty CP thủy sản Sóc Trăng (được công nhận năm 2014) cảm nhận rõ nét về lợi ích của việc được giải quyết thủ tục hải quan, thông quan hàng hóa nhanh chóng. Ông Tạ Văn Vững- Phó Tổng giám đốc Công ty cho biết, hiện nay, cả hàng hóa NK và XK của DN đều được phân luồng Xanh và thông quan ngay. Bên cạnh đó, các thủ tục thanh khoản, hoàn thuế cũng nhanh chóng, thuận tiện hơn nhiều.

Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV XNK 2-9 Đắk Lắk Lê Đức Huy cho biết: Trước đây, để hoàn thành thủ tục và thông quan cho một lô hàng, Công ty mất khoảng 5 giờ. Kể từ khi được áp dụng chế độ ưu tiên trong lĩnh vực hải quan (năm 2011), thời gian hoàn thành thủ tục khai báo hải quan đã giảm chỉ còn 3 đến 5 giây, và chỉ mất thêm khoảng 5 phút để hoàn thành thủ tục thông quan để xuất hàng. Với đặc thù hoạt động chủ yếu là XK hàng nông sản (cà phê, tiêu) nên hàng hóa của Công ty TNHH MTV XNK 2-9 Đắk Lắk luôn được phân vào luồng Xanh (miễn kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế và được thông quan ngay). Việc khai báo thuận tiện giúp cho DN tiết giảm được chi phí nhân lực trong thực hiện thủ tục hải quan (trước đây 2 người, nay chỉ còn 1 người thực hiện). Ngoài ra, DN còn tiết kiệm được giấy tờ in hồ sơ, thời gian đi lại… Tổng các khoản kinh phí được tiết giảm tính ra khoảng 15 triệu đồng đến 20 triệu đồng/tháng.