PGS, TS Trịnh Hòa Bình, Phó Tổng Thư ký Hội Xã hội học Việt Nam.

Tuy nhiên, động thái này của các cơ quan chức năng đã cho thấy một tồn tại trong việc phóng cháy chữa cháy tại các khu chung cư trên cả nước. Phóng viên Báo Hải quan đã phỏng vấn PGS, TS Trịnh Hòa Bình (ảnh), Phó Tổng Thư ký Hội Xã hội học Việt Nam xung quanh vấn đề này.

Thưa ông, vụ cháy chung cư Carina Plaza đang gióng lên một hồi chuông liên quan đến công tác phòng cháy chữa cháy trong các khu chung cư, ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

Theo tôi được biết, ngay sau khi vụ cháy tại khu chung cư Carina Plaza xảy ra, các cơ quan chức năng đã tích cực vào cuộc để khắc phục hậu quả. Ngay sau đó, Bộ Xây dựng đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc tiến hành kiểm tra, hướng dẫn các giải pháp di dời người dân, tài sản khỏi công trình bảo đảm an toàn cho người và công trình… Thế nhưng, điều này đáng lẽ phải được thực hiện từ lâu rồi chứ không phải đến tận sau khi có vụ cháy xảy ra thì mới “mất bò mới lo làm chuồng”, điều này e rằng hơi muộn.

Bởi xung quanh câu chuyện cháy tại các khu chung cư, chắc chắn người dân không phải là không biết các vấn đề liên quan đến phòng cháy chữa cháy, nhưng từ trước đến nay khi người dân mua nhà và nhận nhà vào ở thì người dân hầu như chỉ chú ý đến việc chi trả các khoản phải đóng mà bị khỏa lấp đi việc đi kiểm tra hệ thống phòng cháy chữa cháy. Bên cạnh đó, người dân cũng chỉ nghe lời cam kết của chủ đầu tư nên rất chủ quan vào hệ thống phòng cháy chữa cháy của tòa nhà, luôn nghĩ rằng cháy đâu thì cháy trừ chỗ mình ra.

Về phía nhà chủ đầu tư, trong quá trình đầu tư xây dựng cũng chỉ làm “cho đủ lệ bộ” với hệ thống phòng cháy chữa cháy chứ chưa có sự nghiên cứu, xây dựng một hệ thống phòng cháy chữa cháy riêng cho tòa nhà của mình, đồng thời hệ thống báo cháy, phương tiện chữa cháy cũng chưa được chủ đầu tư quan tâm mà mang tính chất độc quyền của các nhà cung cấp. Vì vậy, chỉ khi xảy ra cháy, chủ đầu tư bị “sờ gáy” thì họ mới quan tâm đến vấn đề phòng cháy chữa cháy.

Hiện chế tài xử phạt và mức xử phạt đối với các chủ đầu tư liên quan đến công tác phòng cháy chữa cháy vẫn còn rất hạn chế và chỉ mang tính răn đe. Ông có ý kiến như thế nào?

Tôi cho rằng không nên để tình trạng phạt để răn đe như hiện nay mà cần quy định rõ ràng, đồng thời, hiện chế tài xử phạt vẫn gặp khó, bởi số tiền khắc phục bỏ ra rất lớn nên nhiều chủ đầu tư “phớt lờ”, hoặc chủ đầu tư chỉ trang bị hệ thống phòng cháy chữa cháy cho các công trình mang tính chất đối phó với các cơ quan chức năng, điều này cũng liên quan đến khâu hậu kiểm.

Vì vậy, theo tôi thay vì “vừa chạy vừa xếp hàng” nên quy định rõ ràng, nếu tòa nhà không đáp ứng các tiêu chí về phòng cháy chữa cháy thì chủ đầu tư không được bán căn hộ trong tòa nhà đó và người dân cũng không được vào sống trong tòa nhà.

Bên cạnh đó, thực tế hiện nay cũng đang diễn ra là tình trạng người dân rất thờ ơ, bàng quan với công tác phòng cháy chữa cháy, việc phổ biến các công tác phòng cháy chữa cháy vẫn còn mang nặng tính hình thức.

Thậm chí những người được xây dựng phương án phòng cháy chữa cháy của tòa nhà hầu như chỉ dùng chung một “kịch bản” cho các tòa nhà chứ không phải đầu tư trí tuệ, chất xám gì thêm. Nếu tất cả đều làm đúng theo quy trình, có sự đầu tư nghiên cứu kỹ lưỡng về phương án phòng cháy chữa cháy của tòa nhà thì có lẽ vụ cháy tại một số chung cư vừa qua sẽ không có những hậu quả đau lòng đến như vậy.

Xin cảm ơn ông!