Giống gạo đạt giải thưởng của Việt Nam năm nay được lai tạo bởi nhóm nhà khoa học Sóc Trăng gồm kỹ sư Hồ Quang Cua, TS Trần Tấn Phương và kỹ sư Nguyễn Thị Thu Hương. Đây là giống lúa cao sản có thể trồng 2-3 vụ/năm, trong khi gạo thơm Thái Lan là lúa mùa dài ngày chỉ trồng được 1 vụ/năm. Gạo có hạt dài trắng tinh, dẻo, có mùi thơm dứa được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

Được biết, trong 10 lần tổ chức cuộc thi gạo ngon nhất thế giới, Thái Lan là nước dẫn đầu với 5 lần đạt giải nhất, tiếp đến là Campuchia với 4 lần, Mỹ có 2 lần và Myanmar 1 lần (có những năm 2 quốc gia đồng giải gạo ngon nhất).

Lần đầu tiên vượt mặt các đối thủ "nặng ký" như Thái Lan, Campuchia, Mỹ... để giành về giải thưởng gạo ngon nhất thế giới thực sự là thông tin rất đáng mừng cho ngành lúa gạo Việt Nam. Điều đó thể hiện chất lượng, đẳng cấp gạo Việt không hề thua kém bất kỳ sản phẩm của quốc gia nào. Giải thưởng này cũng củng cố thêm vị trí, tên tuổi của gạo Việt Nam trên thị trường XK gạo thế giới.

Tuy nhiên, nhìn rộng ra câu chuyện sản xuất, XK lúa gạo Việt Nam cũng phải thấy rằng, hiện nay bình diện chung về XK gạo, giá gạo Việt vẫn còn thua kém gạo Thái Lan, Ấn Độ đáng kể. Thậm chí, gần đây trong khi gạo Campuchia dồn dập "tấn công" thị trường Trung Quốc và gia tăng lượng XK thì gạo Việt XK vào thị trường tỷ dân này lại ghi nhận sụt giảm chóng mặt. Thị trường kiếm tìm của gạo Việt được định hướng xa xôi hơn tới các quốc gia như Philippines, khu vực châu Phi...

Tất cả những kết quả chưa như kỳ vọng này, bên cạnh yếu tố khó khăn về thị trường XK, các nước thúc đẩy chính sách tự cung tự cấp, hạn chế phụ thuộc NK... thì những yếu kém nội tại của ngành lúa gạo là yếu tố không thể không kể đến. Những điểm yếu "vắt" từ năm nay qua năm khác có thể kể đến như: Chưa thực sự xây dựng được thương hiệu, chất lượng gạo kém đồng đều, chưa đáp ứng tốt các hàng rào kỹ thuật, đáp ứng tiêu chí về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc... của thị trường NK...

Nhiều năm là nước XK gạo hàng đầu thế giới, giờ đây lại nắm trong tay giống gạo ngon nhất thế giới, Việt Nam đã và đang có nhiều điều kiện thuận lợi để nâng tầm vị thế trên thị trường quốc tế. Muốn vậy, những hạn chế, tồn tại của ngành hàng tỷ USD này cần nhanh chóng được tháo gỡ bằng những hành động thiết thực.