Trong khoảng thời gian này và sau thời điểm kết thúc đợt lấy ý kiến nhân dân, rất nhiều hội nghị, hội thảo, tọa đàm đã được tổ chức trong cả nước để tập hợp trí tuệ, phát huy trách nhiệm, quyền làm chủ của nhân dân tham gia đóng góp với Đảng, hoạch định đường lối, chủ trương, quyết sách quan trọng của đất nước đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 và năm 2045, góp phần nâng cao chất lượng dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Đây là lần xin ý kiến nhân dân rộng rãi nhất vào dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng nhằm phát huy dân chủ, trách nhiệm, sức sáng tạo của toàn Đảng, toàn dân vào công việc hệ trọng của đất nước.

Tâm huyết, trách nhiệm

Các ý kiến đóng góp của các tầng lớp nhân dân rất phong phú, đề cập các nội dung quan trọng về định hướng phát triển đất nước trên nhiều lĩnh vực: Kinh tế, văn hóa, giáo dục, môi trường, an sinh xã hội, khoa học, công nghệ... đặc biệt là công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Đa số ý kiến đánh giá, các báo cáo được xây dựng công phu, bố cục chặt chẽ, khoa học; nội dung có tầm chiến lược, khái quát cao, có cơ sở lý luận và thực tiễn, phù hợp với tình hình quốc tế và trong nước. Nội dung dự thảo các báo cáo thể hiện khách quan những thành tựu, hạn chế; vừa có tính tổng kết lý luận, vừa có ý nghĩa thực tiễn, phản ánh ý chí và nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân về tất cả các lĩnh vực được thể hiện trong các nhóm vấn đề lớn.

Ông Trần Hậu, Ủy viên Hội đồng Tư vấn Khoa học, Giáo dục và Môi trường của UBTW MTTQ Việt Nam góp ý dự thảo. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Góp ý vào dự thảo các Văn kiện trình Đại hội, nhiều ý kiến quan tâm các vấn đề về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho “ý Đảng hợp lòng dân”, góp phần tạo sự thống nhất cao về nhận thức, hành động và ý chí quyết tâm trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân.

Với vai trò là báo cáo trung tâm, dự thảo Báo cáo Chính trị đã đề cập đến những vấn đề cơ bản, then chốt nhất liên quan đến vận mệnh và tiền đồ phát triển của đất nước, dân tộc.

Về vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng được nêu trong dự thảo Báo cáo Chính trị, đa số ý kiến đề nghị cần đánh giá thẳng thắn hơn về công tác cán bộ, nhất là công tác quản lý, đánh giá, giám sát cán bộ, đảng viên có chức vụ; nhấn mạnh hơn nữa đến công tác quản lý cán bộ, đảng viên, chỉ rõ những sơ hở, bất cập, thiếu sót, khuyết điểm trong công tác quản lý cán bộ, bởi đây là một trong những điểm hạn chế lớn nhất, cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự tha hóa, biến chất, vi phạm pháp luật của cán bộ lãnh đạo.

Nhiều ý kiến đề nghị dự thảo Báo cáo Chính trị nên đề cập nhiều hơn tới việc tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước các cấp, từ trung ương đến địa phương, bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ mới. Dự thảo các văn kiện cần nhấn mạnh việc thường xuyên kiện toàn các cấp ủy, tiếp tục đề cao trách nhiệm nêu gương của các đồng chí lãnh đạo chủ chốt, nhất là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các đồng chí Bí thư chi bộ, kiên quyết loại bỏ những cán bộ không đủ phẩm chất.

Nhiều ý kiến cho rằng, cần sớm thể chế hóa, cụ thể hóa bằng các quy định của pháp luật về vai trò lãnh đạo và hoạt động của Đảng; tăng cường vai trò giám sát của nhân dân, thực hiện tốt các biện pháp để nhân dân tham gia xây dựng Đảng, chính quyền; bổ sung, hoàn thiện cơ chế, luật pháp về quyền kiểm tra, giám sát của nhân dân đối với các cơ quan Đảng, Nhà nước; làm rõ cơ chế Đảng lãnh đạo và mối quan hệ Đảng - Nhà nước - nhân dân, đảm bảo cân đối các thành tố trong sự phát triển chung.

Đánh giá vấn đề đấu tranh chống tham nhũng đã được dự thảo các báo cáo nêu khá đầy đủ, với tinh thần phòng, chống kiên quyết, kiên trì, tuy nhiên để đạt kết quả rõ nét hơn, nhiều ý kiến cho rằng các dự thảo văn kiện cần đi sâu phân tích nguồn gốc của tham nhũng, lãng phí - đó chính là chủ nghĩa quan liêu. Cùng với kiên quyết xử lý những vụ tham nhũng lớn, không được xem nhẹ chống "tham nhũng vặt" - vấn đề gây nhức nhối đối với cuộc sống hằng ngày của người dân, gây ảnh hưởng tới lòng tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước. Nêu nguyên nhân sinh ra tệ nạn tham nhũng, không ít ý kiến cho rằng, để xảy ra tham nhũng chủ yếu là do thiếu cơ chế kiểm soát quyền lực, do đó cần kiên quyết lập lại quy tắc ứng xử của người có chức vụ, quyền hạn trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị, giữ nghiêm kỷ luật Đảng, kiểm soát chặt chẽ tài sản, thu nhập của cán bộ, đảng viên và công khai để nhân dân giám sát, tránh hình thức.

Trên cơ sở tổng kết lý luận, thực tiễn qua 35 năm đổi mới, các dự thảo báo cáo đã thể hiện nhiều điểm mới, nhiều nhận định sâu sắc, phản ánh tư duy, tầm nhìn mới, nhìn xa, trông rộng. Trong đó điểm nhấn là dự thảo lần này nhiều lần nhắc đến "khát vọng phát triển đất nước". Theo Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai, Trưởng ban Chỉ đạo lấy ý kiến nhân dân góp ý vào các dự thảo văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, đây là mục tiêu rất lớn. Trong dự thảo Văn kiện, khát vọng phát triển đất nước được thể hiện với 3 mục tiêu, tầm nhìn cụ thể: Đến năm 2025, đến năm 2030, và đến năm 2045. Một khát vọng đi tới 25 năm để đến mốc Việt Nam trở thành đất nước phát triển thu nhập cao, vượt qua được ngưỡng thu nhập trung bình.

Quy trình tiếp thu chặt chẽ

Là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng để lắng nghe ý kiến của đảng viên và nhân dân, Trung ương đã phân công các đầu mối có trách nhiệm tổng hợp ý kiến đóng góp của nhân dân vào dự thảo Văn kiện của Đảng. Giáo sư, Tiến sỹ Phùng Hữu Phú, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương cho biết các ý kiến góp ý được chuyển về các Tiểu ban và các Tổ biên tập nghiên cứu nghiêm túc, tiếp thu đến mức cao nhất những ý kiến xác đáng để hoàn chỉnh văn kiện.

Nêu rõ “Văn kiện là văn bia, còn để lại đời sau”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng lưu ý việc tiếp thu các ý kiến đóng góp phải có quan điểm, lập trường, lý lẽ, phương châm là bình tĩnh lắng nghe, trân trọng tất cả các ý kiến, cân nhắc thật kỹ, rồi tiếp thu tối đa. Việc tiếp thu các ý kiến đóng góp không được đơn giản, dễ dãi về cả hai phía, phải có lý lẽ, có thực tiễn, thuyết phục, đúng nguyên tắc, đúng bản lĩnh, hết trách nhiệm và phải bảo vệ cho được ý kiến đúng.

Tại Hội nghị cán bộ toàn quốc tổng kết công tác tổ chức đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025 tổ chức mới đây, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đánh giá “Việc nghiên cứu, thảo luận, tham gia góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện của cấp trên trực tiếp và văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã thực sự trở thành đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, thể hiện sự thống nhất giữa ý Đảng với lòng dân".

Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư Thường trực Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam phát biểu. Ảnh: Văn Điệp/TTXVN

Theo Giáo sư, Tiến sỹ Phùng Hữu Phú, cũng như những lần trước đây nhưng lần góp ý này quy trình chặt chẽ hơn. Sau khi nhân dân góp ý, các Tiểu ban tiếp thu, hoàn thiện, Bộ Chính trị lắng nghe, Trung ương lắng nghe một lần nữa để tiếp thu triệt để ý kiến của dân rồi mới trình ra Đại hội. "Quy trình lần này làm nghiêm túc, chặt chẽ, đầy đủ hơn", Giáo sư, Tiến sỹ Phùng Hữu Phú đánh giá. "Các Tiểu ban phải giải trình ý nào tiếp thu và tiếp thu thế nào, thể hiện trong văn bản thế nào so với trước; chỗ nào tiếp thu, chỗ nào chưa tiếp thu, vì sao. Tức là phải giải trình rất cặn kẽ lý do tiếp thu và những chỗ chưa tiếp thu", Giáo sư, Tiến sỹ Phùng Hữu Phú nêu. Qua lần lấy ý kiến nhân dân để "phấn đấu ý Đảng, lòng dân là một. Những điểm nhân dân đóng góp, hợp lý, có lợi cho đất nước, có lợi cho nhân dân thì phải tiếp thu tối đa", Giáo sư, Tiến sỹ Phùng Hữu Phú khẳng định.

GS.TS Phùng Hữu Phú - Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu tại buổi tọa đàm. Ảnh: Văn Điệp/TTXVN

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Viết Thông, Tổng Thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương, Ủy viên Thường trực Tổ biên tập Văn kiện Đại hội XIII cho biết, hiện các tiểu ban chuẩn bị Đại hội XIII của Đảng đang khẩn trương tiếp thu ý kiến đóng góp vào dự thảo các Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, từ 67 Đảng bộ trực thuộc Trung ương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức đoàn thể, nhân dân trong nước và kiều bao ta ở nước ngoài để hoàn thiện dự thảo các Văn kiện, trình Trung ương tại Hội nghị 14 sắp tới.

Cùng với công bố, tổ chức thảo luận, lấy ý kiến của nhân dân vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, quy trình tiếp thu các ý kiến đóng góp kỹ lưỡng, bài bản, góp phần tạo sự thống nhất cao về nhận thức, hành động, ý chí quyết tâm trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.