Công chức Hải quan Tân Thanh kiểm tra mặt hàng máy móc NK. Ảnh: H.Nụ

Phát huy lợi thế

Trước đây hàng hóa được các DN đăng ký làm thủ tục XNK qua cửa khẩu Tân Thanh chủ yếu là hàng nông sản và gần 95% các mặt hàng có thuế suất 0%. Theo cam kết của Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA) được nâng cấp (năm 2015), một số mặt hàng có thuế suất 5% được hưởng mức thuế suất ưu đãi 0% cũng đã tác động không nhỏ. Trong khi đó, một số hàng có thuế suất lớn như linh kiện điện tử, máy móc thiết bị nhưng lại là hàng chuyển khẩu. Đặc biệt trong giai đoạn ảnh hưởng của dịch Covid-19, dù hoạt động XNK vẫn được duy trì, nhưng hàng hóa thông quan diễn ra trầm lắng. Trong đó, Trung Quốc thực hiện chính sách điều tiết hoạt động biên mậu linh hoạt, do đó số thu ngân sách hằng năm của Chi cục Hải quan Tân Thanh chỉ đạt khoảng 50 - 55 tỷ đồng/năm.

Trước thực tế đó, ngày 27/7/2023, tại hội nghị “hai nước bốn bên” lần thứ 9 được tổ chức tại tỉnh Quảng Ninh, và hội nghị đối thoại giữa Cục Hải quan Lạng Sơn (Việt Nam) và Hải quan Nam Ninh (Trung Quốc) vào ngày 28/7/2023, phía Hải quan Lạng Sơn đã kiến nghị Hải quan Trung Quốc xem xét không thực hiện chính sách điều tiết số lượng những mặt hàng có thuế suất NK qua các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn. Đồng thời, phối hợp rà soát, bổ sung thêm danh mục hàng hóa được phép XNK qua các cửa khẩu và xem xét mở lại hoạt động thông quan một số cửa khẩu phụ khác…

Từ những nỗ lực thúc đẩy, trao đổi, hội đàm giữa hai cơ quan Hải quan và tích cực triển khai nhiều biện pháp nên từ tháng 10/2023, lượng hàng hóa XNK qua cửa khẩu Tân Thanh đã tăng lên đáng kể, đạt hiệu suất ở mức cao nhất.

Đáng chú ý, với sự tích cực của các cấp quản lý, kể từ ngày 27/5/2024, lối thông quan Tân Thanh – Pò Chài (khu vực mốc 1090-1091) chính thức thuộc cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan đã tạo đà cho công tác thu ngân sách của Hải quan Tân Thanh bứt phá mạnh mẽ.

Theo ông Vũ Văn Bình, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Tân Thanh, khi lối thông quan Tân Thanh – Pò Chài thuộc cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan, những mặt hàng có thuế suất cao có thể làm thủ tục thông quan chính ngạch qua lối thông quan Tân Thanh. Tận dụng những lợi thế riêng của lối thông quan này, Chi cục đã tổ chức đoàn công tác, gặp gỡ và vận động được 35 DN hoạt động XNK mặt hàng có thuế suất cao như: ô tô tải, máy móc thiết bị, linh kiện xe máy điện về làm thủ tục qua địa bàn, từ đó tăng thu ngân sách cho nhà nước.

Ngoài ra, Hải quan Tân Thanh còn chủ động phối hợp với các đơn vị tại cửa khẩu tổ chức trao đổi, hội đàm với cơ quan chức năng tại cửa khẩu Pò Chài (Bằng Tường, Quảng Tây, Trung Quốc) thống nhất triển khai các giải pháp nâng cao năng lực thông quan. Đồng thời, Hải quan Tân Thanh cũng chủ động làm việc với DN bến bãi tại cửa khẩu Tân Thanh, thống nhất giảm 5% chi phí lưu xe tại bãi xe Bảo Nguyên. Việc này đã giúp giảm chi phí cho DN hoạt động XNK qua cửa khẩu Tân Thanh.

Việc nắm bắt và phát huy lợi thế đã giúp cho kết quả của Hải quan Tân Thanh có nhiều khởi sắc. Tính đến ngày 4/8/2024, Hải quan Tân Thanh đã thu nộp ngân sách đạt trên 303 tỷ đồng, bằng 505% chỉ tiêu được giao, tăng trên 4.000% với cùng kỳ năm 2023.

Thống kê đến ngày 4/8/2024, Hải quan Tân Thanh đã tiếp nhận và giải quyết thủ tục cho 51.207 bộ tờ khai của gần 500 DN đăng ký làm thủ tục với tổng kim ngạch đạt 706,2 triệu USD, tăng 26,2% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2023.

Đơn vị cũng phối hợp xử lý hồ sơ thông quan cho 80.015 lượt phương tiện vận tải; thu phí phương tiện theo quyết định của tỉnh đạt 63,9 tỷ đồng.

Nỗ lực đạt kết quả cao hơn

Cũng theo ông Vũ Văn Bình, để đạt kết quả cao hơn trong thời gian tới, Hải quan Tân Thanh sẽ chủ động các biện pháp thông quan, ưu tiên các mặt hàng thông quan, phối hợp với các lực lượng tạo điều kiện thuận lợi nhất để thông quan nhanh nhất, tránh ùn ứ hàng hóa khu vực cửa khẩu; tích cực hỗ trợ DN thực hiện khai báo, kết nối các thông tin dữ liệu trên hệ thống hải quan điện tử, Nền tảng cửa khẩu số.

Hải quan Tân Thanh tiếp tục duy trì Tổ chuyên trách hỗ trợ DN; rà soát các DN hoạt động XNK những mặt hàng có thuế suất được phép làm thủ tục qua cửa khẩu như mặt hàng tiêu dùng, hàng gia dụng, thực phẩm (bia, xì dầu), thủy sản,… để tổ chức gặp gỡ trực tiếp, vận động các DN này làm thủ tục XNK hàng hóa qua cửa khẩu. Đồng thời, bám sát hoạt động của các DN để kịp thời hỗ trợ xử lý những phát sinh trong quá trình thông quan của DN.

Với quyết tâm thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm tăng thu, Hải quan Tân Thanh sẽ chú trọng các biện pháp chống thất thu như: tập trung thực hiện các biện pháp thu hồi nợ thuế XNK; kiểm soát chặt hoạt động kê khai của DN, nhất là khai về mã hàng, giá mặt hàng; tăng cường hoạt động kiểm tra sau thông quan để kịp thời phát hiện, xử lý những vi phạm của DN có gian lận trong hoạt động hải quan, từ đó tổ chức truy thu thuế; tăng cường ngăn chặn, phòng ngừa kịp thời đối với các DN có hành vi buôn lậu và gian lận thương mại...

Ghi nhận sự đồng hành của Hải quan Tân Thanh, ông Nguyễn Xuân Long, đại diện Công ty XNK nông sản Thùy Linh bày tỏ, thời gian qua, DN đã nhận được nhiều hỗ trợ từ phía Hải quan Tân Thanh, đặc biệt là công chức Hải quan Tân Thanh đã trực tiếp hướng dẫn khai báo, nhập dữ liệu lên hệ thống điện tử và tháo gỡ nhiều vướng mắc cho DN ngay tại cửa khẩu. Sự đồng hành của Hải quan Tân Thanh đã giúp DN giảm thiểu tối đa thời gian đi lại và tiết kiệm nhiều chi phí khi hàng hóa không bị lưu tại cửa khẩu. Điều này đã giúp công ty thực hiện các hợp đồng cho khách hàng đúng hẹn, nâng cao khả năng cạnh tranh, giúp DN ổn định kinh doanh, tiết kiệm chi phí, nguồn nhân lực.