Thời gian qua, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước đã thu được nhiều kết quả nổi bật khi nhiều vụ án tham nhũng lớn được đưa ra xét xử công tâm, khách quan. Từ những hành động nêu trên, người dân có quyền kỳ vọng vào một tương lai mà vấn nạn tham nhũng sẽ giảm đáng kể không, thưa ông?

Những hành động chống tham nhũng thời gian qua là khâu đột phá bước đầu, thể hiện tầm lãnh đạo, quyết tâm, sức mạnh lãnh đạo của Đảng, có sức hiệu triệu lòng dân khiến người dân càng thêm tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng. Tuy nhiên, cũng phải nói ngay rằng, đây chỉ là bước đầu, công tác phòng, chống tham nhũng phía trước sẽ còn khó khăn hơn, phức tạp hơn, đòi hỏi Đảng phải có bản lĩnh và quyết tâm chính trị cao; những bước đi thận trọng, có lộ trình, ban đầu tiến hành xử lý những vụ trọng án, trọng điểm, sau đó sẽ tiếp tục các vụ việc khác, không thể, không nên tiến hành ồ ạt, bởi nếu tiến hành ồ ạt dễ khiến những kẻ xấu lợi dụng, tìm cách chống phá Đảng.

Không thể phủ nhận những kết quả trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng mà Đảng ta đạt được trong thời gian qua, song hiện vẫn còn cơ sở, tổ chức cá nhân chưa có ý thức chống tham nhũng hoặc nếu có chỉ mới dừng lại ở mức hô hào, khẩu hiệu, cũng như chưa nhận thấy hết hậu quả khôn lường của hành vi gây ra cho xã hội. Ông nhìn nhận thế nào về thực tế này?

Tham nhũng gây ra hệ lụy khủng khiếp với nền kinh tế, nhưng hiện không phải ai cũng nhận ra được mối nguy này. Theo nghiên cứu của các nhà kinh tế, trong 10 năm qua, tham nhũng, lãng phí, quản lý kém khiến cho nền kinh tế thiệt hại khoảng 1 triệu tỷ đồng, tương đương với 45 tỷ USD. Số tiền này đủ để Việt Nam xây dựng đường sắt cao tốc Bắc Nam với vận tốc 300km/giờ. Cũng với số tiền này Việt Nam có thể xây dựng được 5 làn đường cao tốc xuyên Bắc Nam, khi ấy giao thông Việt Nam dần bắt kịp các nước trong khu vực và trên thế giới, sẽ thúc đẩy kinh tế phát triển.

Hệ lụy gây ra do tham nhũng quá lớn như vậy, song đúng là hiện nay không phải cá nhân nào cũng hiểu, họ chỉ nghĩ một cách giản đơn rằng tham nhũng là lấy tiền nhà nước bỏ vào túi riêng, mà chưa hiểu được rằng để tham nhũng được 100 tỷ đồng, họ sẽ phải phá hỏng nhiều dự án nghìn tỷ đồng và càng nhiều dự án nghìn tỷ đồng này bị phá hủy, đối tượng tham nhũng bỏ túi càng nhiều thì thiệt hại gây ra với nền kinh tế là khủng khiếp.

Chưa kể, một nguyên nhân khá lớn khiến phòng, chống tham nhũng không hiệu quả đó chính là tư tưởng vị tình, cả nể, chưa làm quyết liệt khi đối diện với sai phạm, thiếu những con người quyết đoán, tâm huyết, tài năng hết lòng vì Đảng, vì dân trong công cuộc dựng xây và phát triển đất nước. Do vậy, tôi cho rằng cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng nếu muốn lan tỏa rộng khắp và làm đều tay thì vẫn còn cần thời gian và quyết tâm hơn, cần sự chỉ đạo quyết liệt hơn. Thực tế, cuộc chiến này vẫn chưa “đều tay”, vẫn còn thấy ở đâu đó còn có sự né tránh, chưa làm quyết liệt.

Vậy theo ông, để công tác phòng, chống tham nhũng hiệu quả, chúng ta cần thêm những yếu tố nào?

Công cuộc chống tham nhũng mà Đảng đang tiến hành là hợp với lòng dân. Song để công tác này hiệu quả hơn nữa, cần phải làm cho đảng viên, cán bộ công chức, viên chức, những ai có tư tưởng tham nhũng không dám, không thể, không muốn tham nhũng. Đi liền với biện pháp cứng rắn, xử lý kỷ luật, hình sự... những cán bộ đảng viên tham nhũng thì công tác tuyên truyền cũng cần đặc biệt quan tâm để khơi dậy tinh thần xả thân, đổi mới, sáng tạo của đảng viên.

Bên cạnh đó, một yếu tố góp phần làm nên thành công của công tác phòng, chống tham nhũng là đổi mới công tác quy hoạch, sử dụng, bổ nhiệm cán bộ. Bởi công tác này hiện đang tồn tại nhiều kẽ hở để cho các đối tượng lợi dụng “chạy quy hoạch”, lợi ích nhóm tồn tại. Đảng cũng cần đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra giám sát quản lý từ cấp cao nhất đến cấp cơ sở nhằm hạn chế tình trạng cán bộ nhân danh điều tốt để làm điều xấu do quyền lực bị tha hóa. Ngoài ra, cần thêm sự giám sát của xã hội, nhân dân, báo chí trong cuộc chiến chống tham nhũng.

Như ông vừa phân tích, công tác cán bộ có vai trò lớn quyết định hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, nhưng cán bộ ở đây có nên được hiểu là người đứng đầu trong các cơ quan, tổ chức?

Không chỉ trong lĩnh vực phòng, chống tham nhũng vai trò của người đứng đầu mới được nhắc tới, mà đây là người có vai trò then chốt quyết định sự thành bại của một cơ quan, tổ chức. Thực tế đã chứng minh địa phương nào có người đứng đầu giỏi, địa phương đó kinh tế phát triển, đời sống nhân dân ấm no, hạnh phúc, tội phạm ít, chính trị ổn định. Do vậy tôi cho rằng, bên cạnh việc đổi mới công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ cũng cần đổi mới công tác đánh giá cán bộ, đặc biệt cán bộ cấp ngành, địa phương. Theo đó, khi đánh giá cán bộ các cấp này ngoài các tiêu chí như chúng ta đã xem xét thời gian qua còn cần định lượng cụ thể những kết quả trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo ở vị trí đó. Chẳng hạn, đánh giá một lãnh đạo địa phương cần xem xét sau khi cán bộ này công tác được một thời gian từ 3 đến 5 năm, tình hình kinh tế, chính trị xã hội địa phương thế nào, có phát triển không, đời sống người dân có nâng cao? Nếu không cần xem lại năng lực của người lãnh đạo bởi vừa qua chúng ta “quá no với lời nói suông qua báo cáo thành tích song lại quá đói những kết quả thực sự”.

Xin cảm ơn ông!