Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội. Ảnh: Ngọc Linh

Hải quan và DN đều khó xử

Theo phản ánh của Đội trưởng đội Quản lý thuế, Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội Nguyễn Thị Thu Cúc, thời gian vừa qua tại đơn vị đã gặp vướng mắc về việc DN không truyền được tờ khai hải quan điện tử trên Hệ thống VNACCS do nợ thuế quá hạn 90 ngày.

Cụ thể, Hệ thống VNACCS đang sử dụng danh sách DN nợ thuế quá hạn 90 ngày trên chương trình kế toán thuế tập trung (KTTT) để từ chối tiếp nhận tờ khai XK, NK đối với các DN nợ thuế quá hạn 90 ngày.

Ví dụ, tờ khai số 361/NSXX ngày 16-4-2007 của Công ty TNHH MTV giầy Thụy Khuê đã nhập giấy nộp tiền số 226704, số tiền thuế GTGT 485.437 đồng ngày 8-4-2014, Chi cục đã xử lý dữ liệu và tình trạng nợ thuế đã hết. Tuy nhiên, khi tra cứu danh sách tờ khai nợ thuế thì DN vẫn bị tình trạng nợ cưỡng chế. Vì vậy DN không thể truyền được tờ khai trên Hệ thống thông quan tự động VNACCS.

Tương tự, trường hợp tờ khai số 677/NSXX ngày 17-4-2013 của Công ty Cổ phần may Thanh Trì và tờ khai luồng Xanh 100000101610/A11 ngày 20-5-2014 của Công ty TNHH cơ khí may Hồng Hà… cũng gặp phải tình trạng không truyền được tờ khai.

Với trường hợp DN nợ thuế quá hạn 90 ngày theo quy định tại Luật Quản lý thuế thì DN chỉ bị cưỡng chế dừng làm thủ tục hải quan hàng hóa XNK khi có Quyết định cưỡng chế dừng làm thủ tục Hải quan. Trường hợp DN nợ thuế thì phải thực hiện trình tự nộp thuế theo quy định tại Điều 45 Luật Quản lý thuế (đã sửa đổi bổ sung tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quản lý thuế) trước khi thông quan hàng hóa.

Hơn thế nữa, tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội hiện nay còn xảy ra tình trạng DN đã nộp thuế hoặc đã nhập quyết định thanh khoản, công chức Hải quan cũng đã nhập dữ liệu vào hệ thống kế toán KTTT và gửi yêu cầu xử lý lên Tổng cục Hải quan. Tuy nhiên, đến ngày hôm sau dữ liệu mới chuyển đến Hệ thống VNACCS. Vì vậy mà việc xác định DN không còn nợ thuế trên Hệ thống VNACCS chậm hơn so với chương trình kế toán KTTT, điều này làm ảnh hưởng tới việc phân loại DN và điều kiện để được ân hạn thuế của DN.

Bên cạnh đó, chị Nguyễn Thị Thu Cúc cũng cho biết, hiện nay, tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội không thể lấy dữ liệu “Danh sách các tờ khai nợ thuế”, chỉ lấy được danh sách của các tờ khai nợ cưỡng chế, còn lại các tờ khai nợ quá hạn hoặc trong hạn thì hệ thống báo lỗi, không thể lấy được.

Được biết, không chỉ riêng Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội, một số Chi cục khác thuộc Cục Hải quan Hà Nội và Cục Hải quan khác cũng gặp phải tình trạng này. Trước mắt, để giải quyết vướng mắc trên cho các DN, Hải quan Hà Nội đã trực tiếp gỡ vướng từng trường hợp cụ thể, tuy nhiên về lâu dài thì cần có một giải pháp tổng thể.

Phương án xử lý

Nhìn nhận khách quan, việc Hệ thống VNACCS không cho phép truyền tờ khai hải quan điện tử trên Hệ thống do DN nợ thuế quá hạn 90 ngày đã giúp công tác quản lý nợ thuế của ngành Hải quan giảm tải đi rất nhiều. DN bắt buộc phải nộp nhanh số tiền nợ thuế ngay để tiếp tục được làm thủ tục hải quan. Tuy nhiên, bất cập ở chỗ, quy định này chưa thống nhất với quy định tại Điều 45 Luật Quản lý thuế.

Ghi nhận vướng mắc này, Phó Cục trưởng Cục thuế XNK (Tổng cục Hải quan) Nguyễn Hải Trang cho biết, hiện Cục thuế XNK đang dự thảo một số phương án để xử lý với những trường hợp này.

Theo ông Nguyễn Hải Trang, thông thường, nếu quá hạn 90 ngày mà DN chưa nộp thuế, theo quy định của Luật Quản lý thuế, cơ quan Hải quan sẽ áp dụng biện pháp trích tiền gửi từ ngân hàng mà DN có tài khoản. Tuy nhiên, nếu cài đặt tại Hệ thống VNACCS không cưỡng chế ngày thì phải mất thời gian bao lâu CBCC hải quan địa phương làm xong thủ tục trích tiền gửi từ ngân hàng? Đây là yếu tố không xác định.

Vì vậy, để công tác quản lý nợ thuế được hiệu quả, và để quy định tại tại Hệ thống VNACCS thống nhất với Luật Quản lý thuế, Tổng cục Hải quan sẽ sửa quy định này tại Thông tư 128/2013/TT-BTC theo 2 hướng:

Hướng thứ nhất, hết hạn 90 ngày được phép nợ thuế của DN và trong khoảng thời gian từ 90 ngày đến 100 ngày (10 ngày), CBCC Hải quan nơi DN làm thủ tục Hải quan phải hoàn thành thủ tục trích tiền gửi từ tài khoản ngân hàng của DN.

Hướng thứ 2, sẽ quy định biện pháp trích tiền gửi từ tài khoản ngân hàng được áp dụng song song với biện pháp không cho phép truyền tờ khai hải quan điện tử trên Hệ thống VNACCS nếu DN nợ thuế quá 90 ngày.

Ông Nguyễn Hải Trang cho biết, hiện Tổng cục Hải quan đang bàn bạc lấy ý kiến và sẽ sớm trình lãnh đạo Bộ Tài chính cho ý kiến chỉ đạo để sớm giải quyết dứt điểm vướng mắc này.