Nhóm hàng máy móc, thiết bị giúp Hải quan Hà Nội tăng số thu trong tháng 9
	Hải quan Đồng Tháp: Đề nghị khởi tố vụ nhập lậu máy móc trị giá gần nửa tỷ đồng
	Cần có hướng dẫn loại trừ đối với việc nhập khẩu máy móc nông nghiệp đã qua sử dụng

Máy đào bánh xích đã qua sử dụng nhập lậu do Hải quan TPHCM phát hiện cuối năm 2019. Ảnh: T.H

Khai sai để được nhập khẩu

Theo hồ sơ vụ việc, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ GTP (quận Phú Nhuận, TP Hồ Chí Minh) làm thủ tục mở 2 tờ khai hải quan nhập khẩu máy móc thiết bị qua cảng Cát Lái, khai báo hàng nhập khẩu gồm: máy móc thiết bị đã qua sử dụng, xuất xứ Nhật Bản, hàng đóng trong 2 container. Trị giá hàng theo khai báo của 2 tờ khai này là trên 250 triệu đồng.

Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 phối hợp với Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (C05)- Bộ Công an tiến hành kiểm tra thực tế hàng hóa thuộc 2 tờ khai hải quan nêu trên. Kết quả kiểm tra thực tế, hàng hoá thuộc tờ khai hải quan số 103118483900/A11, đúng khai báo về tên hàng, số lượng. Tuy nhiên, căn cứ Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe máy chuyên dùng nhập khẩu của Cục Đăng kiểm Việt Nam, kết luận xe máy chuyên dùng là xe nâng chạy dầu Komatsu không đạt yêu cầu theo Thông tư số 89/2015/TT-BGTVT ngày 31/12/2015 của Bộ Giao thông Vận tải. Cùng với đó, căn cứ kết quả kiểm tra và chứng thư giám định của Công ty Cổ phần Giám định Worldcontrol, kết luận: 5 máy móc, thiết bị là máy đào bánh xích, máy lu không đáp ứng quy định về năm sản xuất tại Điều 6, Điều 10 Quyết định 18/2019/QĐ-TTg ngày 19/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với lô hàng thuộc tờ khai hải quan số 103118806121/A11, ngoài số hàng đúng khai báo hải quan, cơ quan Hải quan phát hiện nhiều mục hàng thừa số lượng so với khai báo, hàng không khai báo hải quan, gồm: 133 máy cắt cỏ, 995 máy khoan kim loại. Căn cứ kết quả kiểm tra và chứng thư giám định, nhiều máy móc, thiết bị không đáp ứng quy định về năm sản xuất tại Điều 6, Điều 10 Quyết định 18/2019/QĐ-TTg. Tổng trị giá hàng vi phạm không đủ điều kiện nhập khẩu của 2 tờ khai này là trên 1 tỷ đồng.

Làm việc với cơ quan Hải quan, ông Phạm Hoài Giang, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ GTP cho biết, việc khai báo hải quan đối với 2 lô hàng trên, công ty dựa trên hợp đồng ký kết và đơn hàng đã đặt cùng bộ chứng từ do bên bán cung cấp, sau khi kiểm tra thực tế hàng hóa phát hiện hàng không đúng với hợp đồng đã ký, công ty đã liên hệ với đối tác nước ngoài. Đối tác nước ngoài đã kiểm tra và gửi thư thông báo về việc nhầm lẫn của lô hàng và yêu cầu được xuất trả. Ngày 21/7/2020, Công ty có Đơn xin xuất trả hàng hóa số 132/CV-VN và 133/CV-VN do lô hàng không đúng chất lượng theo thỏa thuận (?!).

Tuy nhiên, C05 đã chủ động làm việc, xác minh tại trụ sở công ty và 2 địa điểm công ty đăng ký mang hàng về bảo quản như đăng ký với cơ quan Hải quan, phát hiện đều không có bất kỳ hoạt động sản xuất gì liên quan đến máy móc thiết bị nhập khẩu thuộc 2 lô hàng nêu trên.

Theo biên bản làm việc ngày 20/7/2020 giữa đại diện tổ công tác thuộc C05 với ông Phạm Hoài Giang, ông này cam kết, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ GTP không có nhà máy sản xuất, toàn bộ máy móc, thiết bị đã qua sử dụng mua từ nước ngoài về Việt Nam, 2 lô hàng thuộc tờ khai hàng hóa nhập khẩu nêu trên đều được bán cho khách hàng, khi hoàn tất thủ tục hải quan, giám định chất lượng.

Tuy nhiên, qua kiểm tra hồ sơ, công chức hải quan phát hiện trên tờ khai hải quan nhập khẩu lô hàng máy móc, công ty đều khai báo nhập khẩu máy móc thiết bị trực tiếp phục vụ sản xuất của doanh nghiệp. Theo quy định tại Khoản 3 Điều 4 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ GTP đã khai báo không đúng mục đích nhập khẩu máy móc, thiết bị khi làm thủ tục hải quan nhập khẩu 2 lô hàng nêu trên. Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Thương mại dịch vụ GTP về hành vi vi phạm. Sau thời gian mở rộng xác minh vụ vi phạm, hiện hồ sơ vụ việc đã được Cục Hải quan TPHCM chuyển cho cơ quan Cảnh sát điều tra- Công an TPHCM điều tra theo thẩm quyền.

Siết chặt quản lý máy móc cũ

Theo Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg, chỉ cho phép nhập khẩu máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp tại Việt Nam. Với quy định này, theo hướng dẫn của Tổng cục Hải quan tại công văn số 4441/TCHQ-GSQL ngày 5/7/2019: Doanh nghiệp nhập khẩu máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng có trách nhiệm khai báo rõ mục đích nhập khẩu là trực tiếp phục vụ hoạt động sản xuất trên tờ khai hải quan và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung khai báo của mình.

Bên cạnh đó, nhằm hạn chế các rủi ro từ việc nhập khẩu máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng, ngày 10/3/2020, Tổng cục Hải quan đã có văn bản yêu cầu các cục hải quan địa phương rà soát các trường hợp doanh nghiệp thường xuyên nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền đã qua sử dụng (cụ thể là có từ 2 lần nhập khẩu trở lên) đối chiếu với thông tin trên giấy đăng ký doanh nghiệp được tra cứu trên Cổng thông tin quốc gia, trường hợp doanh nghiệp có đăng ký hoạt động ngành nghề kinh doanh liên quan đến buôn bán/ sản xuất/ cho thuê/ bảo dưỡng/ sửa chữa máy móc, phụ tùng thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng thì tiến hành thu thập thông tin, đánh giá rủi ro và xem xét thực hiện kiểm tra sau thông quan đối với doanh nghệp này. Nếu phát hiện doanh nghiệp có vi phạm thì thực hiện xử lý theo các quy định.

Trên thực tế, ngoài phát hiện hành vi khai báo sai mục đích sử dụng trong hồ sơ nhập khẩu, cơ quan Hải quan cũng đã phát hiện tình trạng nhập lậu máy móc thiết bị nông nghiệp này. Điển hình, ngày 26/7/2020, Chi cục Hải quan cửa khẩu Dinh Bà - Cục Hải quan Đồng Tháp phối hợp với Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Dinh Bà tuần tra kiểm soát phát hiện bắt giữ 2 chiếc máy gặt đập liên hợp đã qua sử dụng, hiệu KUBOTA, xuất xứ Thái Lan, trị giá khoảng 450 triệu đồng. Qua xác minh, cơ quan Hải quan xác định chiếc máy gặt đập liên hợp nêu trên của ông Trần Văn Hùng, sinh năm 1985, ngụ tại xã Tân Thành, huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An. Ông Hùng không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc 2 chiếc máy gặt đập liên hợp nói trên là hợp pháp. Cơ quan Hải quan cũng đề xuất khởi tố vụ việc này.