Ông Nguyễn Nhất Kha, quyền Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan)

Phóng viên Báo Hải quan có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Nhất Kha (ảnh), quyền Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan) xung quanh vấn đề này.

Thưa ông, để hỗ trợ đắc lực cho các chi cục hải quan cửa khẩu trong quá trình kiểm tra, giám sát, kịp thời ngăn chặn, hành vi gian lận, trốn thuế của người khai hải quan, thời gian qua, lực lượng chuyên trách QLRR đã làm gì?

Trong những năm qua, với nỗ lực cải cách, mở cửa, thúc đẩy tiến trình hội nhập quốc tế, Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội và thuận lợi, mặt trái của quá trình toàn cầu hoá là sự gia tăng của hành vi vi phạm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về hải quan như: Buôn lậu, vận chuyển hàng hoá trái phép qua biên giới, gian lận thương mại theo chiều hướng ngày càng phức tạp về tính chất, hình thức và quy mô. Do vậy, Cục QLRR đã chú trọng tăng cường hiệu quả công tác thu thập thông tin, phân tích, đánh giá rủi ro nhằm đáp ứng các yêu cầu nghiệp vụ hải quan; đảm bảo chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn trước đối với các nguy cơ vi phạm pháp luật về hải quan.

Cục QLRR đã tham mưu trình lãnh đạo Tổng cục Hải quan ban hành Kế hoạch Kiểm soát rủi ro (KSRR) của toàn Ngành, trong đó xác định các rủi ro trọng tâm trọng điểm phát sinh trong hoạt động XNK, XNC hàng năm. Cùng với đó, chủ động xây dựng, điều phối và triển khai các chuyên đề KSRR, điển hình như chuyên đề KSRR trong hoạt dộng lợi dụng tờ khai luồng Xanh đối với hàng hóa XK, NK, để tập trung cao độ các biện pháp nghiệp vụ nhằm KSRR đối với các lĩnh vực, tuyến địa bàn, hoạt động… trọng điểm về buôn lậu, trốn thuế, gian lận thương mại.

Chống gian lận từ thu thập thông tin quản lý rủi ro

Đặc biệt, thời gian qua, lực lượng chuyên trách QLRR tại các cấp đã tăng cường, phát huy hiệu quả công tác theo dõi, phân tích, đánh giá rủi ro thông tin hàng hóa trước khi đến cửa khẩu hết hợp với các nguồn thông tin khác để đề xuất, áp dụng các biện pháp KSRR phù hợp đối với các lô hàng trọng điểm. Qua đó, các chi cục hải quan cửa khẩu đã tiến hành kiểm tra, giám sát chặt chẽ và kịp thời phát hiện, bắt giữ hàng chục vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm lớn.

Ngoài ra, Cục QLRR cũng tăng cường công tác cảnh báo rủi ro về các dấu hiệu rủi ro, phương thức thủ đoạn buôn lậu, gian lận thương mại để hỗ trợ các chi cục hải quan cửa khẩu trong công tác kiểm tra, kiểm soát hải quan đối với hàng hóa XNK, như cảnh báo về phương thức cất giấu ma túy trong loa thùng, loa kéo di động để vận chuyển ma túy với số lượng lớn nhằm trốn tránh việc kiểm tra của các lực lượng chức năng, hay gian lận trong loại hình nhập khẩu hàng gửi kho ngoại quan nhằm ngăn ngừa tình trạng hàng chưa vào kho ngoại quan nhưng đã được vận chuyển tiêu thụ nội địa...

Ngành Hải quan đã và đang triển khai những giải pháp gì để ngăn chặn tình trạng DN cố tình lợi dụng “luồng Xanh” để gian lận, trốn thuế?

Lực lượng Hải quan các cấp tiếp tục tăng cường cơ chế phối hợp đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ và cơ chế phối hợp, trao đổi thông tin giữa đơn vị Hải quan các cấp để KSRR DN lợi dụng luồng Xanh để buôn lậu, gian lận thương mại. Trong đó, phải tập trung đẩy mạnh một số biện pháp chính sau đây:

Quản lý rủi ro đang áp dụng rộng trong quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu

Thứ nhất, tăng cường công tác thu thập thông tin hàng hóa trước khi đến cảng (E-manifest) kết hợp với các nguồn thông tin khác để lựa chọn soi chiếu trước thông quan để kịp thời, chủ động phát hiện các lô hàng vi phạm ngay khi cập cảng.

Thứ hai, dừng hàng đưa qua khu vực giám sát để kiểm tra đối với các tờ khai xuất khẩu, nhập khẩu luồng Xanh có dấu hiệu vi phạm .

Thứ ba, rà soát, phân tích rủi ro đối với các thông tin, dữ liệu tờ khai luồng Xanh; áp dụng biện pháp kiểm tra sau thông quan, thanh tra, điều tra đối với DN có dấu hiệu lợi dụng luồng Xanh để buôn lậu, trốn thuế, gian lận thuế, gian lận thương mại.

Thứ tư, đánh giá, xếp hạng rủi ro DN trên cơ sở kết quả phân tích, đánh giá rủi ro.

Thứ năm, cung cấp thông tin và cảnh báo về đối tượng, phương thức thủ đoạn lợi dụng luồng Xanh để buôn lậu, gian lận thuế, gian lận thương mại.

Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của DN trong việc tuân thủ các quy định về pháp luật hải quan, pháp luật thuế.

Xin cảm ơn ông!