Thưa bà, để TTCKPS chuẩn bị "lên sóng", đến thời điểm này, công tác chuẩn bị đã được UBCKNN triển khai đến đâu?

Công tác chuẩn bị đã được tiến hành khoảng từ 3 năm trở lại đây. Về khung khổ pháp lý, đã có sự ra đời của Nghị định 42/2015/NĐ-CP ngày 5/5/2015 của Chính phủ về CKPS và TTCKPS, Thông tư 11/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn một số điều của Nghị định số 42/2015/NĐ-CP. Từ giờ đến thời điểm TTCKPS ra mắt, Thông tư 11/2016/TT-BTC cũng đã được sửa đổi, bổ sung. Đây sẽ là cơ sở pháp lý để chấp thuận một bộ các quy chế của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội và Trung tâm Lưu ký chứng khoán. Các quy chế của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội sẽ tập trung vào mảng giao dịch và thành viên. Còn các quy chế của Trung tâm Lưu ký chứng khoán sẽ tập trung vào khâu thanh toán bù trừ, đối tác bù trừ. Như vậy, cơ sở pháp lý về cơ bản tôi cho là đã ổn.

Về cơ sở hạ tầng, hiện Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội đang làm hệ thống giao dịch về mặt phần cứng, lắp đặt thiết bị hệ thống chạy thử phần mềm trong quá trình kết nối với các công ty chứng khoán thành viên. Hiện những công ty nào có nhu cầu tham gia thị trường ngay từ ngày đầu sẽ phải chạy thử chương trình kết nối với Trung tâm Lưu ký chứng khoán để kết nối cả 3 bên.

Về phía Trung tâm Lưu ký chứng khoán cũng đã chuẩn bị hệ thống công nghệ, phần mềm, phần cứng, nhân lực và đang trong quá trình chạy thử với Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Sau khi hoàn thiện các các quy trình chạy thử sẽ báo cáo chính thức lên UBCKNN để quyết định ngày vận hành chính thức.

Ngoài ra, hiện UBCKNN đang thực hiện một số công việc để những thành viên đáp ứng điều kiện theo quy định tại Nghị định 42/2015/NĐ-CP có nhu cầu tham gia TTCKPS được cấp phép, cấp chứng chỉ hành nghề cho nhân viên.

Đặc biệt, hiện nay cả UBCKNN và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội đều đang thực hiện công tác đào tạo cho các công ty có nhu cầu tham gia thị trường này. Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội sẽ có nhiệm vụ tổ chức những khóa đào tạo chung và mang tính chất “cầm tay chỉ việc” cho các công ty chứng khoán thành viên và nhân viên hành nghề trực tiếp tham gia hệ thống. Riêng UBCKNN sẽ mở các lớp học để cấp chứng chỉ hành nghề, mở lớp mang tính chất đào tạo kiến thức cơ bản cho nhà đầu tư muốn tham gia thị trường. Nhiều công việc đang được thực hiện song song với nhau để TTCKPS ra đời được trọn vẹn nhất.

Dự kiến, nếu không có gì thay đổi, đến tháng 5/2017, TTCKPS sẽ chính thức được khai trương. Mốc thời gian này có thể thay đổi tùy vào tình hình thực tế. Tuy nhiên, UBCKNN đang vận hành hết tốc lực để hoàn thành đúng mục tiêu kế hoạch đề ra.

Với bất cứ một khởi đầu mới bao giờ cũng có nhiều khó khăn, vướng mắc nhất là với TTCK non trẻ như ở Việt Nam. Vậy, đâu là thách thức trong quá trình chuẩn bị cho TTCKPS ra đời thưa bà?

Để TTCKPS ra đời không phải là điều đơn giản. Tất cả các khâu đều có những khó khăn riêng. Về mặt pháp lý, chúng tôi phải học hỏi chuyên gia nước ngoài. Thông thường, thời điểm thích hợp để xây dựng TTCKPS phải là khi thị trường cơ sở đã có vài chục năm vận hành với nền tảng về hàng hóa, hệ thống giao dịch… đã hoàn thiện. Bản thân TTCK Việt Nam ở thời điểm này đã trải qua 20 năm phát triển nhưng vẫn chưa thể sánh với các thị trường phát triển khác trong khu vực và thế giới. Đây chính là thách thức đặt ra khi làm TTCKPS. Do vậy, quan điểm của cơ quan quản lý phải làm sao xây dựng từng bước vững chắc, theo đúng chuẩn mực quốc tế. UBCKNN sẽ không triển khai đồng loạt các sản phẩm của TTCKPS như các thị trường khác mà triển khai những sản phẩm đơn giản phổ biến phù hợp với thông lệ quốc tế trước. Khi thị trường phát triển tốt mới bắt tay làm các sản phẩm tiếp theo. Trước mắt, trong thời gian đầu sẽ triển khai hai sản phẩm là hợp đồng tương lai đối với trái phiếu Chính phủ và hợp đồng tương lai đối với chỉ số.

Về mặt hệ thống cũng có những khó khăn và phải học hỏi chuyên gia nước ngoài, mua hệ thống từ đối tác nước ngoài để việc vận hành suôn sẻ hơn và phù hợp với thông lệ giao dịch của thế giới.

Với công tác chuẩn bị kỹ lưỡng như vậy, UBCKNN kỳ vọng như thế nào với sự ra đời của TTCKPS trong thời gian tới?

Tại thời điểm này chưa thể nói TTCKPS có thành công hay không, nhưng theo kinh nghiệm từ phát triển TTCK cơ sở cũng như thái độ quan tâm của thị trường, tôi tin tưởng vào sự thành công của TTCKPS bởi ngay từ khâu văn bản pháp luật đã hoàn toàn đầy đủ, phù hợp và đáp ứng tốt yêu cầu của thị trường. Để có được những quy định pháp lý đó, TTCKPS thế giới đã trải qua những thăng trầm lớn và rút ta những bài học kinh nghiệm sâu sắc về quản lý thị trường. Mình là người đi sau, học hỏi, kế thừa những kinh nghiệm đó và phản ánh được quan điểm quản lý mới của thế giới. Do đó sơ sở pháp lý đã đáp ứng tốt cho quản lý thị trường.

Mặt khác, các thành viên của thị trường, các Sở Giao dịch Chứng khoán và Trung tâm Lưu ký chứng khoán đã quán triệt việc xây dựng hệ thống phải đáp ứng các chuẩn mực quốc tế và chuẩn bị khá chu đáo, cẩn thận. Các thành viên thị trường cũng bày tỏ sự quan tâm kỹ lưỡng, phối hợp tích cực với UBCKNN nên độ sâu sát cao. Các nhà đầu tư dù có kinh nghiệm nhất định khi tham gia thị trường cơ sở, nhưng với TTCKPS vẫn là mới mẻ nên có hứng thú. Kết hợp nhiều yếu tố đó lại với nhau, tôi kỳ vọng cao vào sự thành công của thị trường này.

Xin cảm ơn bà!