Một dự án nhà ở xã hội tại TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Ảnh: Becamex IDC

Những bước đột phá

Vấn đề nhà ở chính là mối quan tâm hàng đầu của người lao động, đặc biệt là nhà ở xã hội, nhà ở cho người có thu nhập thấp, nhà ở công nhân. Nhất là trong bối cảnh thị trường bất động sản đang diễn biến phức tạp, giá nhà chung cư tăng cao bất thường khiến giấc mơ có nhà ở của những người có thu nhập thấp đang ngày càng trở nên xa vời.

Theo Bộ Xây dựng, triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” của Chính phủ, đến nay đã có hơn 100 dự án NƠXH đăng ký hoàn thành trong năm 2024, quy mô 47.532 căn hộ. Trong đó, một số địa phương có số dự án NƠXH, nhà ở công nhân đăng ký hoàn thành lớn như: dẫn đầu cả nước là Bình Dương 20 dự án, quy mô 4.500 căn; tiếp đến là Hải Phòng 8 dự án, quy mô 3.925 căn; TPHCM đăng ký hoàn thành 6 dự án, quy mô 3.765 căn, Bắc Ninh là 5 dự án, quy mô 6.000 căn,

Đáng chú ý, sự kiện Hải Phòng khởi công dự án NƠXH mang thương hiệu Happy Home có quy mô hơn 28 ha, tổng vốn đầu tư hơn 5.800 tỷ đồng do Công ty CP Vinhomes - thành viên Tập đoàn Vingroup làm chủ đầu tư diễn ra đầu năm 2024 được cho là bước đột phá. Sau khi hoàn thành, dự án này sẽ cung cấp 4.004 căn hộ, đáp ứng chỗ ở cho gần 10.000 người. Tương tự, dự án NƠXH Happy Home tại Khánh Hòa có tổng vốn đầu tư khoảng 3.800 tỷ đồng, quy mô 87,64 ha, với khoảng 3.600 căn NƠXH dạng thấp tầng cũng đã được khởi công trong năm nay. Ngoài ra, Công ty CP Vinhomes cho biết còn tiếp tục triển khai thêm dự án NƠXH mang thương hiệu Happy Home tại Thanh Hóa với quy mô 3.100 căn trong năm 2024.

Công ty BIC Việt Nam cũng có kế hoạch xây dựng hai dự án Rice City Tố Hữu (711 căn) và Rice City Long Biên (600 căn) tại Hà Nội; Công ty Newland dự kiến khởi công Dự án Tân Phú Hưng với quy mô 1.260 căn tại thành phố Hải Dương... trong năm 2024 nhằm đáp ứng nhu cầu cao về NƠXH trên thị trường.

Kỳ vọng vào trợ lực mới

Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Văn Đính cho rằng, việc hàng loạt dự án NƠXH được triển khai, ra hàng sẽ giúp thị trường giảm bớt sự lệch pha cung cầu và tăng tính thanh khoản. Khi thị trường bất động sản phục hồi thì phân khúc nhà ở đáp ứng khả năng chi trả của người dân sẽ phục hồi đầu tiên. Chính vì vậy, việc tập trung vào bất động sản nhà ở, đặc biệt là những dự án NƠXH, nhà giá rẻ, phân khúc chung cư trung cấp và bình dân là khả quan, phù hợp với nhu cầu thị trường, cũng như Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia giai đoạn 2021 - 2030.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) hiện nay, hệ thống pháp luật đang ngày càng được hoàn thiện theo hướng bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và sát thực tiễn hơn. Đáng chú ý, trong Luật Nhà ở mới, đối với những doanh nghiệp định hướng phát triển NƠXH sẽ nhận được nhiều ưu đãi với các cơ chế thông thoáng hơn; 20% quỹ đất nhà sẽ thuộc trách nhiệm quy hoạch của từng địa phương, căn cứ vào đó các địa phương sẽ có chính sách phát triển nhà ở, bố trí quỹ đất thực sự phù hợp. Đồng thời chủ đầu tư sẽ được miễn trừ thuế toàn bộ phần diện tích xây NƠXH mà không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất và thủ tục xin miễn trừ. Nhà nước cũng chỉ áp dụng biên độ lợi nhuận ở phần diện tích xây NƠXH cũng được xem là “điểm cộng” để tăng sức hút đầu tư.

Tại một số địa phương có số lượng lớn người lao động ngoài tỉnh tới làm việc như TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai… cũng đang quyết liệt triển khai việc tháo gỡ vướng mắc nhằm phát triển NƠXH. Theo Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Võ Văn Minh, tỉnh đã giao UBND các huyện, thị, thành phố phối hợp Sở Xây dựng rà soát lại các địa điểm phát sinh, lên danh sách các địa điểm đất chuyển đổi công năng làm dự án NƠXH, đồng thời thành lập tổ chỉ đạo xem xét từng dự án NƠXH và đôn đốc đẩy nhanh tiến độ. Về quỹ đất, Bình Dương tính toán sắp xếp ưu tiên sử dụng đất do các doanh nghiệp nhà nước đang trực tiếp quản lý và các khu đất có từ việc di dời các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn TP Thuận An, Dĩ An và lân cận các khu công nghiệp để phát triển NƠXH.

Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Trần Hoàng Quân cho biết, để đảm bảo đạt chỉ tiêu về phát triển khoảng 2,5 triệu m2 sàn với 35.000 căn NƠXH như kế hoạch đã đặt ra trong giai đoạn 2021-2025, TPHCM đang triển khai nhiều giải pháp. Trước mắt, Sở Xây dựng TPHCM đôn đốc chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị triển khai đầu tư xây dựng NƠXH trên quỹ đất 20% của các dự án này theo tiến độ được phê duyệt. Trường hợp chủ đầu tư không thực hiện kiến nghị UBND TPHCM xem xét thu hồi quỹ đất 20% để lựa chọn, giao cho các chủ đầu tư khác. Đơn vị đã tổng hợp và phân loại 88 khu đất, dự án có mục tiêu đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân trên địa bàn. Qua đó, phối hợp với các sở, ngành thực hiện và tháo gỡ đối với từng nhóm theo hướng chủ động làm việc với các chủ đầu tư/nhà đầu tư để hướng dẫn hoàn tất hồ sơ và thủ tục đầu tư theo quy định…

Thông tin tại Hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” diễn ra mới đây, Bộ Xây dựng cho biết, sau khi triển khai gói tín dụng ưu đãi 120 nghìn tỷ đồng, 27 tỉnh, thành đã công bố danh mục 63 dự án nhà ở xã hội đủ điều kiện vay theo chương trình này, với nhu cầu vốn gần 28 nghìn tỷ đồng.