Kinh nghiệm một số nước trong quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử
	Thủ tục truyền thống không theo kịp tốc độ xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử
	Tạo môi trường bình đẳng trong xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử

Ảnh minh họa. Ảnh: Internet

Theo Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan), trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định đã trao đổi, nghiên cứu kinh nghiệm quản lý hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử của một số nước cũng như khuyến nghị của Tổ chức Hải quan thế giới và quy định có liên quan, do đó dự thảo Nghị định chỉ bao gồm các hoạt động mua bán hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử thực hiện thông qua sàn giao dịch thương mại điện tử hoặc website thương mại điện tử bán hàng. Dự thảo không quy định trường hợp giao dịch hàng hóa qua nền tảng thương mại điện tử khác như facebook, zalo…

Vì các hoạt động thông qua sàn giao dịch thương mại điện tử hoặc website thương mại điện tử bán hàng đảm bảo đầy đủ các yếu tố, thông tin để cơ quan Hải quan áp dụng chính sách chế độ đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử.

Đồng thời, tại dự thảo cũng giới hạn hàng hóa phải được giao tại địa chỉ ở nước nhập khẩu, vì thực tế trong hoạt động giao dịch mua bán hàng hóa qua thương mại điện tử, bên bán hàng hóa có trách nhiệm giao hàng đến tận địa chỉ của người mua. Tuy nhiên đối với một số sàn giao dịch thương mại điện tử như Amazon, Ebay tại Mỹ có mặt hàng chỉ bán với điều kiện giao hàng ở một số quốc gia nhất định, theo đó trong trường hợp không giao hàng thẳng về Việt Nam mà qua một nước trung gian khác thì không áp dụng quy định tại Nghị định này.

Do vậy, để đảm bảo tính bao quát, chung nhất của Nghị định, Bộ Tài chính đề xuất phạm vi điều chỉnh tại dự thảo Nghị định là quy định về chính sách, thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử.

Về đối tượng áp dụng, ngoài các đối tượng tương tự như các trường hợp xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa thông thường, tại dự thảo Nghị định quy định thêm các đối tượng là chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử, website thương mại điện tử bán hàng ví dụ: như sàn thương mại điện tử Amazon ở Mỹ, sàn thương mại điện tử Alibaba ở Trung Quốc, quy định này tương đồng với quy định người nộp thuế tại Luật Quản lý thuế. Nội dung quy định phù hợp với nội dung đối tượng áp dụng tại Quyết định số 431/QĐ-TTg.

Bên cạnh đó, để làm rõ bản chất của các nội dung, vấn đề cần quản lý, điều chỉnh tại dự thảo Nghị định, trong khi pháp luật có liên quan chưa quy định quy định cụ thể, tại dự thảo Nghị định đã có giải thích từ ngữ cụ thể như khái niệm về giao dịch qua thương mại điện tử, website thương mại điện tử bán hàng, sàn giao dịch thương mại điện tử...

Liên quan đến vấn đề người khai hải quan, theo thông lệ của hoạt động mua bán hàng hóa qua giao dịch qua thương mại điện tử, người bán hàng giao hàng cho người mua tại địa chỉ của nước nhập khẩu, trong giá bán đã bao gồm các chi phí vận chuyển, các loại thuế, phí phải nộp.

Do vậy, để phù hợp với bản chất của hoạt động này và phù hợp với quy định tại khoản 14 Điều 4 Luật Hải quan năm 2014, tại dự thảo Nghị định quy định người khai hải quan gồm các đối tượng: chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử, chủ sở hữu website thương mại điện tử bán hàng. Trường hợp chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử là thương nhân nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam thì thực hiện thủ tục hải quan thông qua đại lý làm thủ tục hải quan hoặc người đại diện hợp pháp ở Việt Nam; đại lý làm thủ tục hải quan; doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử; chủ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử.

Về địa điểm làm thủ tục hải quan, theo Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) căn cứ quy định tại Điều 22 Luật Hải quan năm 2014 về địa điểm làm thủ tục hải quan, cũng như về chính sách điều hành có liên quan, đồng thời để tương đồng với quy định hiện hành về địa điểm làm thủ tục đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu gửi qua dịch vụ bưu chính, dịch vụ chuyển phát nhanh, dự thảo Nghị định đã quy định cụ thể về địa điểm làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử.

Cụ thể, đối với hàng hóa xuất khẩu được đăng ký tờ khai hải quan tại: chi cục hải quan nơi người khai hải quan có trụ sở hoặc nơi có cơ sở sản xuất, kinh doanh; hoặc chi cục hải quan nơi tập kết hàng hóa xuất khẩu; hoặc chi cục hải quan cửa khẩu xuất hàng.

Đối với hàng hóa nhập khẩu được đăng ký tờ khai hải quan tại: chi cục hải quan cửa khẩu nhập hàng; hoặc chi cục hải quan quản lý địa điểm tập kết, kiểm tra giám sát tập trung đối với hàng bưu chính, chuyển phát nhanh trong trường hợp hàng hóa nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử gửi qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh; hoặc chi cục hải quan quản lý kho ngoại quan trong trường hợp hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử nhập khẩu từ kho ngoại quan.