PGS. TS Lê Quốc Lý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

Vậy trong tình hình mới, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng nên tập trung vào nhiệm vụ nào? Phóng viên Báo Hải quan đã có cuộc trao đổi với PGS. TS Lê Quốc Lý (ảnh), Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

Xây dựng Đảng về đạo đức là nhiệm vụ mới mà Đại hội XII năm 2016 của Đảng đề ra. Vậy sau hơn một năm thực hiện, kỷ cương, đạo đức trong Đảng đã được cải thiện đáng kể, thưa ông?

Xây dựng Đảng về đạo đức thực tế luôn gắn liền, nằm trong xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức nhưng từ Đại hội XII của Đảng nội dung này đã được gọi tên, được đặt ngang hàng, thể hiện ý chí của Đảng là đề cao, coi trọng đạo đức. Việc bổ sung nội dung xây dựng Đảng về đạo đức luôn được xem là vấn đề đặc biệt quan trọng trong tình hình hiện nay, khi tình trạng tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng, với những biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi. Tuy nhiên, với sự đấu tranh kiên quyết, không khoan nhượng của Đảng với sai phạm của cán bộ, đảng viên thời gian qua đã tạo động lực, tạo khí thế đấu tranh chống lại những biểu hiện tiêu cực của đảng viên, được Nhân dân ngợi ca và tin tưởng hơn vào sự lãnh đạo của Đảng.

Trong tình hình mới, để xây dựng Đảng về đạo đức, cần nhận thức rõ đạo đức cách mạng là suốt đời đấu tranh, phấn đấu cho lý tưởng, mục tiêu, sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc, của nhân dân lên trước lợi ích của cá nhân mình, chống chủ nghĩa cá nhân. Việc chú trọng xây dựng Đảng về mặt đạo đức thể hiện quyết tâm chính trị của Đảng ta trong việc đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cục bộ, bè phái, “lợi ích nhóm”, nói không đi đôi với làm.

Trong quá trình lãnh đạo, Đảng ta luôn quan tâm đến công tác cán bộ và xác định việc xây dựng đội ngũ cán bộ là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa quyết định sự phát triển của đất nước. Vậy theo ông, thời gian tới công tác cán bộ cần đặt ra những yêu cầu cụ thể như thế nào?

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần khẳng định công tác xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt thì công tác cán bộ được coi “then chốt” của “then chốt”. Trong những năm gần đây, chúng ta đã cố gắng có nhiều đổi mới trong các khâu của công tác cán bộ để đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch với mục đích cuối cùng chọn được đúng người có đức, có tài. Chúng ta cũng đã khắc phục được một số khuyết điểm, yếu kém, đạt được một số tiến bộ trong công tác cán bộ.

Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua công tác cán bộ đang được dư luận xã hội, nhân dân bức xúc về tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy luân chuyển, chạy quy hoạch người nhà, người thân, lợi ích nhóm... Trước thực tế nêu trên, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII của Đảng đã yêu cầu kiểm tra, giám sát, rà soát ngay tất cả những trường hợp cán bộ mà dư luận xã hội đang bức xúc và xử lý nghiêm minh những trường hợp bổ nhiệm cán bộ không đúng tiêu chuẩn, quy trình.

Muốn làm tốt công tác cán bộ phải kết hợp nhiều mặt, vừa coi trọng giáo dục chính trị tư tưởng vừa phải đề cao kỷ cương, kỷ luật của Đảng, pháp luật Nhà nước. Vì vậy, quan điểm chỉ đạo việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII là phải kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống, lấy xây làm nhiệm vụ cơ bản, chiến lược lâu dài, đồng thời lấy chống làm nhiệm vụ quan trọng, cấp bách trước mắt, đồng thời đề cao kỷ cương, kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, xử lý kịp thời, nghiêm minh những tập thể, cá nhân suy thoái nghiêm trọng.

Ngoài công tác cán bộ, theo ông thời gian tới, công tác xây dựng Đảng cần tập trung vào nội dung gì?

Xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, kiên định chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Xây dựng Đảng về chính trị đòi hỏi nâng cao trình độ trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng và năng lực hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với quy luật khách quan, đặc điểm của Việt Nam, tạo bước đột phá để phát triển. Hoàn thiện cơ chế, quy chế và tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả việc tự phê bình, phê bình, chất vấn trong nội bộ Đảng. Xây dựng và thực hiện có hiệu quả cơ chế phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng Đảng. Nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ của toàn Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp.

Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao tính chiến đấu và hiệu quả của công tác tư tưởng. Đổi mới công tác tuyên truyền, học tập chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; tăng cường đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch, chủ động, kịp thời ngăn chặn, phản bác các thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch.

Vậy còn công tác thanh, kiểm tra, giám sát hoạt động của cán bộ, đảng viên cần được chú trọng ra sao để đánh giá, nhân xét và sử dụng cán bộ được khách quan, công tâm, đúng người, đúng việc, thưa ông?

Để đánh giá khách quan, công tâm cán bộ đảng viên phải đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng. Nhiệm vụ này được đặt ra xuất phát từ tình hình hiện nay là chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, xử lý tổ chức đảng và đảng viên vi phạm chưa cao, chưa đủ sức góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong nội bộ Đảng. Do vậy, thời gian tới cần nâng cao nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên về công tác kiểm tra, giám sát để lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng. Tiếp tục cụ thể hoá mối quan hệ "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ" và phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, giám sát”.

Đồng thời kiên quyết xử lý và thay thế những cán bộ lãnh đạo, quản lý tham nhũng, lãng phí, uy tín giảm sút. Xây dựng cơ chế phòng ngừa, ngăn chặn quan hệ lợi ích nhóm, chống đặc quyền, đặc lợi. Việc đánh giá cán bộ, đảng viên phải căn cứ vào thành tích cụ thể, đảng viên muốn thăng tiến cần phải trải qua rèn luyện thực tế ở những nơi khó khăn, gian khổ để thử thách, thấu hiểu nhân dân cần gì, muốn gì. Điều này cũng giống như việc dùng lửa thử vàng, với cán bộ phải kinh qua gian khó để thử thách tinh thần họ, như vậy khi làm lãnh đạo mới có được quyết sách hợp lòng dân, tránh tình trạng luân chuyển cán bộ từ phòng giấy này sang phòng giấy khác như là biện pháp hình thức, hợp pháp hóa quy định song hiệu quả thực tế hầu như không có.

Xin cảm ơn ông!