Sửa giá tính lệ phí trước bạ với ô tô, xe máy
	Hà Nội triển khai ứng dụng phần mềm khai báo Covid, kết nối với cơ sở dữ liệu dân cư
	Máy tính tiền tại nhà hàng, quán ăn, siêu thị... sẽ kết nối với cơ quan Thuế

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú.

Trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển như "vũ bão" tại Việt Nam, cơ quan Thuế đã đề ra nhiều biện pháp để quản lý sát sao, chống thất thu thuế. Ông đánh giá như thế nào về công tác này?

Nhiều năm nay, theo Luật Quản lý thuế, nước ta đang thực hiện quản lý thuế với lĩnh vực thương mại bằng hai hình thức thuế khoán và thuế giá trị gia tăng. Đối với thuế khoán, hiện nay đang áp dụng cho các hộ có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm và thuế giá trị gia tăng khấu trừ áp dụng cho các doanh nghiệp có doanh thu lớn hơn 100 triệu đồng trở lên và có điều kiện hạch toán, kế toán theo quy định.

Với hình thức thuế khoán, dù rất đơn giản cho cả hộ kinh doanh và cho cả cơ quan Thuế song cách thu này đôi lúc còn không sát với doanh thu thực tế, bởi ấn định thuế hàng tháng là do các hộ tự khai báo, hội đồng quận, phường duyệt là xong mà không dựa trên cơ sơ của việc hạch toán, kế toán thống kê một cách đầy đủ.

Còn với thuế giá trị gia tăng, dù những doanh nghiệp thực hiện sắc thuế này tuy có khoa học hơn, chặt chẽ hơn thuế khoán nhưng thực tế vẫn đang bộc lộ những thiếu sót gây thất thu cần phải xem xét.

Cụ thể, quan sát trên thị trường kinh doanh và dịch vụ cho ta thấy, đa phần khi thực hiện giao dịch phục vụ khách hàng đều không xuất hóa đơn giá trị gia tăng. Hoặc mặc dù có tính giá trị gia tăng vào giá bán hàng cho khách nhưng khách chỉ được những loại hoá đơn không có giá trị pháp lý. Hay còn tình trạng doanh nghiệp chỉ xuất hóa đơn giá trị gia tăng trong trường hợp khách có nhu cầu lấy hóa đơn, nhưng mấy ngày sau mới có thể lấy được.

Mới đây, tại dự thảo Thông tư hướng dẫn Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ, Bộ Tài chính đã yêu cầu các trung tâm thương mại, siêu thị, hộ kinh doanh dịch vụ ăn uống, bán lẻ... khi xuất hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế phải được khởi tạo từ máy tính tiền được định dạng chuẩn, được kết nối với cơ quan Thuế. Ông nhận định như thế nào về quy định này?

Có thể thấy, hiện nay, phần mềm bán hàng của các doanh nghiệp chỉ có ý nghĩa hạch toán nội bộ hàng ngày mà chưa kết nối thường xuyên với cơ quan Thuế các địa phương. Do vậy, để thay đổi cách quản lý, tại dự thảo Thông tư hướng dẫn Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ đã yêu cầu các đối tượng thực hiện theo quy định trong các hoạt động: trung tâm thương mại, siêu thị, quán ăn, nhà hàng, khách sạn, bán thuốc, dịch vụ vui chơi giải trí, đại lý bán lẻ hàng tiêu dùng... đang sử dụng hóa đơn chứng từ có mã của cơ quan Thuế được khởi tạo từ máy tính tiền phải kết nối, chuyển dữ liệu điện tử về cơ quan Thuế. Việc này được thực hiện liên tục 24/ngày và 7 ngày/tuần, thời gian thực hiện từ 1/7/2022 trở đi. Những đơn vị đã đủ điều kiện có thể thực hiện sớm hơn quy định.

Nhớ lại cách đây gần chục năm, sau khi đi nghiên cứu thanh toán tiền bán hàng và vấn đề nộp thuế ở một số nước trong khu vực ASEAN mới thấy rõ việc kết nối nêu trên nhiều nước đã thực hiện trước chúng ta hàng chục năm. Nhận thức được tình hình trên và đối chiếu với thực tại ở Việt Nam, tôi đã viết bài: “Chữa bệnh cho bán lẻ Việt Nam” được đăng tải trên Bảo Hải quan. Nhận được thông tin, văn phòng Chính phủ đã yêu cầu tôi trực tiếp gặp Vụ quản lý thuế kinh doanh và Vụ thị trường trong nước của Bộ Công thương trao đổi kinh nghiệm. Nay đề xuất này đang trở thành hiện thực. “Thanh bảo kiếm” quản lý này nếu được thực hiện đầy đủ sẽ đem lại thêm nguồn thu cho ngân sách một cách đầy đủ và chính xác hơn, cạnh tranh công bằng giữa các đơn vị kinh doanh thương mại dịch vụ trên cả nước.

Có thể thấy, nếu dự thảo Thông tư này chính thức được ban hành thì chỉ còn một thời gian ngắn để doanh nghiệp, hộ kinh doanh có thể chuẩn bị những điều kiện cần thiết. Ông có lưu ý gì không thưa ông?

Thực tế cho thấy, doanh nghiệp Việt Nam đa phần là doanh nghiệp vừa và nhỏ, vì vậy Nhà nước, địa phương và các bộ ngành liên quan cần có những chính sách hỗ trợ cho họ trong việc xây dựng hạ tầng cứng và hạ tầng mềm để thực hiện kết nối một cách hiệu quả. Cần có các lớp đào tạo nhân lực cho cả quá trình phát triển minh bạch và nhân văn này.

Đi đối với việc kết nối cũng cần tăng cường kiểm tra việc giám sát thực hiện theo các quy định của Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế. Các cơ quan báo chí nên góp phần vào việc tuyên truyền những đơn vị thực hiện nghiêm túc việc kết nối, thực hiện hóa đơn điện tử và xuất đầy đủ hóa đơn cho khách hàng khi phục vụ. Song song với đó là phê bình những đơn vị chưa nghiêm túc thực hiện và những biểu hiện vi phạm khác.

Chúng ta tin tưởng rằng với sự quyết tâm của lãnh đạo và nỗ lực chủ quan của các doanh nghiệp, “thanh bảo kiếm" này sẽ phát huy hiệu quả cho công tác quản lý thuế của Việt Nam trong thời gian tiếp theo. Từ đó góp phần vào việc thu đúng, thu đủ, tạo sự công bằng trong nghĩa vụ thuế với nhà nước của các doanh nghiệp trên thị trường.

Xin cảm ơn ông!